Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Historiografia PRL

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Historiografia PRL – piśmiennictwo historyczne tworzone wPolskiej Rzeczypospolitej Ludowej od zakończeniaII wojny światowej do 1989 roku.

Cele

[edytuj |edytuj kod]

Głównym zadaniem nowejhistoriografii stało się przewartościowanie jej dotychczasowych teoretyczno-metodologicznych podstaw. Rezultatem tych przemian stało się masowe zainteresowanie powojennych historyków problemami społeczno-gospodarczymi, co wiązało się z zahamowaniem prac nad dziejami politycznymi, które z oczywistych względów były bardziej drażliwe.Przebudowanahistoriografia miała opierać się namaterializmie historycznym.Dziejehistoriografii PRL-u można podzielić na trzy okresy.

Cechy

[edytuj |edytuj kod]

Cechy historiografii PRL-owskiej w latach 1945-1949:

  • doszukiwanie się korzeni Polski współczesnej w Polsce piastowskiej (argument geopolityczny legitymizujący nabytki terytorialne na zachodzie),
  • krytyka tradycji jagiellońskiej (w pierwszych latach powojennych nie pojawiła się żadna praca o epoce jagiellońskiej, a pisana w latach 1942-1948Polityka JagiellonówHenryka Łowmiańskiego została wydana dopiero w 1999,
  • krytyka dowództwaArmii Krajowej,
  • krytyka decyzji o rozpoczęciupowstania warszawskiego,

Cechy historiografii PRL-owskiej w latach 1949-1956:

  • stalinizacjamaterializmu historycznego,
  • upowszechnieniemarksizmu-leninizmu,
  • uprawianie przez historyków na nieznaną dotąd skalę historii gospodarczej,
  • poszukiwanie „na siłę” w dziejach Polski walki klas,
  • historia kultury staje się azylem dla historyków, którzy dotychczas zajmowali się drażliwymi kwestiami i nie chcieli zmieniać publicznie swoich poglądów,
  • zachwalanieodrodzenia ioświecenia jako epok jednoznacznie postępowych; częste ichmitologizowanie,
  • upowszechnienie czarnej legendy czasów międzywojennych.

Cechy historiografii PRL-owskiej w latach 1956-1989:

  • przezwyciężanie stalinowskich dogmatów i schematów w historiografii,
  • rozluźnienie ideologicznego gorsetu i stosowanie ułagodzonego niepropagandowegomarksizmu,
  • rozwinięcie się historii ruchów społecznych.

Wszystkie cechy z poprzednich lat występowały w latach późniejszych, w takim samym bądź mniejszym nasyceniu. Historiografia PRL była w swojej masie spójna, skupiająca się na zaciętej krytyce Polski szlacheckiej i formułowaniu tezy o ucisku chłopów przed zaborami, pomijając fakt, że stan życia chłopów najbardziej pogorszył się w XIX wieku, zwłaszcza w zaborze austriackim i rosyjskim. Były częste próby tłumaczenia zaborów, szczególnie rosyjskiego, zwracając uwagę na zniesienie w nim pańszczyzny w 1864 r. Podkreślano również epizody takie jak rabacja galicyjska[potrzebny przypis]. W całej historiografii PRL okres II wojny światowej przedstawiany był wyłącznie jako okresagresji i okupacji niemieckiej, z pominięciemagresji i okupacji ZSRR. 17 września 1939 r. przedstawiano eufemistycznie jako pokojowe „wkroczenie” wojsk radzieckich w celu „ochrony” ludności na wschodnich terenach. RolaZSRR była przedstawiana jako jednoznacznie pozytywna, związana z wyzwoleniem ziem polskich spod okupacji niemieckiej. Termin „wyzwolenie” rozciągano również na ziemie nienależące doII RP, np. „Wyzwolenie Wrocławia”.Zbrodnię katyńską przemilczano, bądźprzypisywano Niemcom. Tematykazagłady Żydów nie była zazwyczaj poruszana w sposób odrębny względem losów pozostałych obywateli polskich pod okupacją niemiecką.

Patrz też

[edytuj |edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Wojciech Wrzosek,O trzech rodzajach stronniczości w historii, (w:)Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, pod red. S. M. Otwinowskiego, J. Pomorskiego, R. Stobieckiego, Łódź 2008, ss. 77-90.
  • Wojciech Wrzosek,Co chcemy dzisiaj wiedzieć o piśmiennictwie historycznym? (w:)Metodologiczne problemy syntezy historiografii polskiej, red J. Maternicki, wyd. WSP Rzeszów, 1998, s. 49-59
  • Wiktor Werner,Walki metafor, czyli dyskusja nad genezą chrześcijaństwa w powojennej polskiej humanistyce. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, R. 47:2002, nr 2, s. 7-45
  • Wiktor Werner,Magia w historiografii. Magiczne pojmowanie problemu genezy w religioznawstwie i historiografii polskiej, Historyka T. XXXII, 2002 (2003) s. 89-109
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Historiografia_PRL&oldid=77133204
Kategoria:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp