 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 24 sierpnia 1905 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| I zastępca prezesa Rady Ministrów | |||
| Okres | od 20 kwietnia 1949[1] | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Minister przemysłu i handlu | |||
| Okres | |||
| Przynależność polityczna | Polska Partia Robotnicza /Polska Zjednoczona Partia Robotnicza | ||
| Poprzednik | |||
| Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego | |||
| Okres | od 20 kwietnia 1949 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Następca | |||
| Odznaczenia | |||
           | |||
| |||
| |||
Hilary Minc (ur.24 sierpnia1905 wKazimierzu Dolnym, zm.26 listopada1974 wWarszawie) – polski ekonomista i politykkomunistyczny.
Od 1921 członekKPP. W początkowymokresie rządów PPR i PZPR był osobą faktycznie kierującą polityką gospodarczą państwa. Posełdo Krajowej Rady Narodowej,na Sejm Ustawodawczy oraz naSejmPRLI kadencji. W grudniu 1944 kierownik resortu przemysłuPKWN, następnie minister przemysłu (1944–1947), a w latach 1947–1949 minister przemysłu i handlu. PrzewodniczącyPaństwowej Komisji Planowania Gospodarczego (1949–1954). Od 1949 wiceprezes, a następnieI zastępca Prezesa Rady Ministrów (1949–1956). Od lipca 1944 był członkiem tajnegoCentralnego Biura Komunistów Polski przyKC WKP(b). CzłonekKomisji BezpieczeństwaKC PZPR, nadzorującejaparat represji komunistycznych w Polsce. W latach 1949–1956 w najściślejszym kierownictwie PZPR (obokBolesława Bieruta iJakuba Bermana).Budowniczy Polski Ludowej.
Urodził się wżydowskiej rodzinie Oskara Minca i Stefanii z domu Fajersztajn. Uczęszczał do I Gimnazjum wWarszawie przyul. Żurawiej 49[5]. WII Rzeczypospolitej wstąpił doZwiązku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej i do Związku Młodzieży Komunistycznej (następnieKomunistyczny Związek Młodzieży Polski). Od 1921 członek Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (następnieKomunistyczna Partia Polski). W 1922 obwodowiec ZMK na terenZagłębia Dąbrowskiego,województwa krakowskiego,Śląska Cieszyńskiego iGórnego Śląska, a w latach 1922–1923 członek Komitetu Centralnego KZMP. Później studiował prawo i ekonomię w kraju, a następnie we Francji, gdzie się doktoryzował. W 1928 wydalony przez władze francuskie. Udał się doMoskwy, gdzie przebywał do początku 1929, pracując jako ekonomista. Przyjęty doWszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików), był wykładowcą Komitetu Moskiewskiego WKP(b). Skierowany do Polski i powołany do wojska, ukończyłSzkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. W 1931 zaczął pracować w sekcji naukowo-badawczejGłównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, następnie był radcą w Departamencie Spisów Ludności. Z ramienia GUS przeprowadzał w 1935 spis ludnościGdyni. W latach 1931–1935 członek, następnie sekretarz Centralnej Redakcji Krajowej Komitetu Centralnego KPP. Za działalność komunistyczną w 1937 usunięty z GUS. Pracował następnie w Biurze Planowania Krajowego przyMinisterstwie Skarbu, badał problem tzw. zbędnych rąk w rolnictwie (ukrytebezrobocie agrarne), później zatrudniony w Biurze Planowania Magistratu m.st. Warszawy.
Poagresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę przeniósł się dookupowanego przez SowietówLwowa. W grudniu 1939 wyjechał doSamarkandy, gdzie był wykładowcą ekonomii i historii WKP(b) w Instytucie Gospodarki Narodowej.
Powybuchu wojny niemiecko-sowieckiej na przełomie lat 1942/1943 pracował w redakcji polskiej radia wSaratowie, a następnie w Moskwie. W lutym 1943 w komitecie organizacyjnymZwiązku Patriotów Polskich. Był pracownikiem redakcji wydawanego od marca 1943 pisma ZPP „Wolna Polska”, gdzie zamieszczał wiele programowych artykułów w sprawie kształtu geograficznego i społeczno-gospodarczego przyszłej Polski. W maju 1943 był jednym ze współtwórców1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, 14 maja zostałoficerem politycznym w 1 Dywizji Piechoty współpracującym zNKWD[6] – najpierw jako szef jej Wydziału Kulturalno-Oświatowego, a od 1 czerwca 1943 szef Wydziału Oświatowego w stopniu majora. W sierpniu 1943 mianowany prokuratorem dywizyjnym, po wyłonieniu się różnicy zdań między nim aZygmuntem Berlingiem iWłodzimierzem Sokorskim zdegradowany do stopnia plutonowego podchorążego. Uczestnikbitwy pod Lenino, za co został odznaczony sowieckimOrderem Wojny Ojczyźnianej II stopnia i polskim SrebrnymMedalem „Zasłużonym na Polu Chwały”. Przywrócono mu stopień majora, później awansowano na podpułkownika oraz odznaczonoOrderem Krzyża Grunwaldu II klasy iOrderem Virtuti Militari V klasy.
Od stycznia 1944 jeden z dwóch pełnomocników tajnegoCentralnego Biura Komunistów Polski przyKC WKP(b), od 11 lipca 1944 członek Biura[7]. Od 10 marca 1944 kierował Biurem Badań Gospodarczych przy Zarządzie Głównym ZPP. W lipcu 1944 brał czynny udział w rozmowach i konferencjach w Moskwie w związku z powołaniemPolskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Od sierpnia 1944 członek powołanego wówczasBiura Politycznego Komitetu CentralnegoPolskiej Partii Robotniczej, do grudnia 1945 mającego charakter tajny[8].
Poseł doKrajowej Rady Narodowej, naSejm Ustawodawczy oraz naSejm PRL I kadencji. Początkowo kierownik Biura Ekonomicznego przy Prezydium PKWN, 11 grudnia 1944 został kierownikiem resortu przemysłu. Odtąd do 1956 był osobą kierującą polityką gospodarczą państwa. WRządzie Tymczasowym objął tekę ministra przemysłu, funkcję tę utrzymał również wTymczasowym Rządzie Jedności Narodowej irządzie Józefa Cyrankiewicza (od marca 1947 jakominister przemysłu i handlu). Postulował centralizację gospodarczą w Polsce, propagował i wdrażał system nakazowo-rozdzielczy. W 1949 stanął na czelePaństwowej Komisji Planowania Gospodarczego. Był także przewodniczącymKomitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.
W grudniu 1948 został członkiem Biura Politycznego Komitetu CentralnegoPolskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a w 1949 zostałwicepremierem (od 1954 I zastępca Prezesa Rady Ministrów). Był jednym z twórcówplanu sześcioletniego – programu rozwoju polskiej gospodarki i przemysłu. Od 24 lutego 1949 był członkiemKomisji BezpieczeństwaKomitetu Centralnego PZPR, nadzorującej aparat represji komunistycznych w Polsce, w szczególności działalnośćMinisterstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzinJózefa Stalina[9].
W 1956, powydarzeniach Poznańskiego Czerwca, usunięto go zBiura Politycznego KC PZPR. Złożył samokrytykę, ale w 1959 został usunięty z KC PZPR i zmuszony do wystąpienia z partii.
Przypisuje mu się hasło z lat 40. XX wieku: „Karp na każdym stole wigilijnym w Polsce!”[10][11].
MążJulii Minc (1901–1987), wieloletniej (1944–1954) szefowejPolskiej Agencji Prasowej i wiceprzewodniczącej Państwowej Komisji Etatów (1954–1956). Małżeństwo było bezdzietne. Jego siostra, Franciszka, była żoną profesoraTadeusza Olbrychta[12].
Został pochowany z pełnymi honorami partyjnymi i wojskowymi 29 listopada 1974 w Alei Zasłużonych nacmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 29A-półkole II-2)[13]. W imieniu władz PRL w pogrzebie udział wzięli m.in. członekBiura Politycznego KC PZPR, wicepremierMieczysław Jagielski, sekretarz KC PZPRJózef Pińkowski, przewodniczący Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPRStefan Misiaszek oraz kierownik Wydziału Ekonomicznego KC PZPRZbigniew Madej. Przemówienie w imieniu Rady Ministrów PRL wygłosił wicepremierKazimierz Olszewski[14].
.jpg)
| W dniu zaprzysiężenia |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
| W dniu zaprzysiężenia |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
| W dniu powołania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie komitetu |
|
