Heterozja (gr.hetérōsis – przekształcenie[1]),wigor mieszańców[2],bujność mieszańców[3] – zjawisko polegające na zwiększeniuwartości fenotypowej cech ilościowych pierwszego pokoleniamieszańców (F1) w odniesieniu dohomozygotycznych rodziców.
Heterozja jestfenotypowym skutkiem współdziałaniagenów uheterozygot[3]. Heterozja dotyczy głównie cech związanych z rozrodem[4] oraz szybkości rozwoju osobniczego (wzrost i masa ciała), a także większej odporności[3] na choroby i zdolności przystosowawczych do niekorzystnych czynników środowiskowych.
Zjawisko wykorzystywane jest również w hodowli roślin[4][2] (np. nasiona odmian oznaczanych symbolem "F1").
W drugim pokoleniu uzyskanym z kojarzenia osobników pierwszego pokolenia efekt heterozji maleje wskutek zaniku korzystnego współdziałania genów allelicznych i nieallelicznych. Efekt heterozji jest zjawiskiem przeciwstawnymdepresji inbredowej.