Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Hesja

Na mapach:50°36′28,9″N 9°01′42,5″E/50,608028 9,028472
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zobacz też:inne znaczenia.
Hesja
Hessen
kraj związkowy
Landtag Hesji
Landtag Hesji
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Niemcy

Stolica

Wiesbaden

KodISO 3166-2

DE-HE

Premier

Boris Rhein (CDU)

Powierzchnia

21 114,94 km²

Populacja (31 Grudnia 2022)
• liczba ludności


6 391 360[1]

• gęstość

303 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba rejencji

3

Liczba miast na prawach powiatu

5

Liczba powiatów

21

Liczba gmin

421

Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczbaprzedstawicieli w Bundesracie

5

Położenie na mapie Niemiec
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Hesja (niem. Hessen) –kraj związkowy w zachodniej częściNiemiec. Stolicą kraju związkowego jestWiesbaden.

Geografia

[edytuj |edytuj kod]

Największe miasta (których liczba mieszkańców 31 grudnia 2022 przekraczała 50 000):

  1. Frankfurt nad Menem 773 068
  2. Wiesbaden 283 083
  3. Kassel 204 202
  4. Darmstadt 162 243
  5. Offenbach am Main 134 370
  6. Hanau 101 364
  7. Gießen 94 146
  8. Marburg 77 845
  9. Fulda 69 968
  10. Rüsselsheim am Main 67 277
  11. Bad Homburg vor der Höhe 54 996
  12. Wetzlar 54 187

Rzeźba terenu jest zróżnicowana. Tereny górzyste to:Rhön (Wasserkuppe 950,2 mn.p.m.),Taunus (Großer Feldberg 881,5 m),Vogelsberg (Taufstein 773,0 m),Westerwald (Fuchskaute 657,3 m),Knüllgebirge (Eisenberg 635,5 m),Odenwald (Katzenbuckel 626,0 m),Spessart (Geiersberg(inne języki) 585,0 m), poprzedzielane dolinami następujących rzek:Ren,Men,Neckar,Lahn iWezera. Największe równiny leżą w obszarze regionuRen-Men iWetterau.

Podział administracyjny

[edytuj |edytuj kod]

Powiaty ziemskie (Landkreise)

[edytuj |edytuj kod]
Powiaty w Hesji
Rejencja DarmstadtRejencja GießenRejencja Kassel
  1. powiat Bergstraße (HP)
  2. powiat Darmstadt-Dieburg (DA)
  3. powiat Groß-Gerau (GG)
  4. powiat Hochtaunus (HG)
  5. powiat Main-Kinzig (MKK)
  6. powiat Main-Taunus (MTK)
  7. powiat Odenwald (ERB)
  8. powiat Offenbach (OF)
  9. powiat Rheingau-Taunus (RÜD)
  10. powiat Wetterau (FB)
  1. powiat Gießen (GI)
  2. powiat Lahn-Dill (LDK)
  3. powiat Limburg-Weilburg (LM)
  4. powiat Marburg-Biedenkopf (MR)
  5. powiat Vogelsberg (VB)
  1. powiat Fulda (FD)
  2. powiat Hersfeld-Rotenburg (HEF)
  3. powiat Kassel (KS)
  4. powiat Schwalm-Eder (HR)
  5. powiat Werra-Meißner (ESW)
  6. powiat Waldeck-Frankenberg (KB)

Miasta na prawach powiatu (Kreisfreie Städte)

[edytuj |edytuj kod]

Polityka

[edytuj |edytuj kod]

Podstawą polityki kraju związkowego jestKonstytucja Hesji z dnia 1 grudnia 1946.Landtag składający się z 110 deputowanych jest wybierany co pięć lat.


Historia

[edytuj |edytuj kod]

Obecna Hesja, jakokraj związkowy powstała stosunkowo niedawno, bo pod okupacją amerykańską po II wojnie światowej, ale jej historia zaczęła się w XIII wieku[2]. We wczesnym średniowieczu Hesja była częściąTuryngii. Jako samodzielne państwo powstała w roku 1264 po wojnie o sukcesję w Turyngii, a jej pierwszym władcą (landgrafem) został młodszy synksięcia BrabancjiHenryka II,Henryk I Dziecię (Heinrich I das Kind).

Największe znaczenie Hesja miała za panowania jej ostatniego władcyFilipa Wielkodusznego, który przyjąłwyznanie protestanckie w 1524 roku, a następnie podjął kroki do utworzenia sojuszu obronnego grupującego państwa protestanckie. Wraz z jego śmiercią w roku 1567 Hesja podzielona została między jego czterech synów z pierwszego małżeństwa, na cztery mniejsze państwa[2]Hesja-Kassel,Hesja-Darmstadt,Hesja-Rheinfels iHesja-Marburg. Znalazły się one w związkuŚwiętego Cesarstwa Rzymskiego. Z czasem powstały kolejne państwa heskie: w 1622Hesja-Homburg, w 1627Hesja-Rotenburg, w 1760Hesja-Hanau. Poza państwami heskimi istniały tu także inne kraje, m.in.Elektorat Moguncji, Księstwo Solms-Braunfels,Hrabstwo Hanau (od którego odłączyło się Hanau-Münzenberg), Hrabstwo Isenburg oraz wolne miastaFrankfurt nad Menem,Wetzlar,Gelnhausen,Friedberg.

 Osobne artykuły:Hesja-Kassel, Hesja-Darmstadt, Hesja-Rheinfels, Hesja-MarburgHesja-Homburg.

W następstwie bezdzietności pierwszego z władcówHesji-RheinfelsFilipa Młodszego ziemie tego państwa dostały się starszemu bratuWilhelmowi IV, landgrafowiHesji-Kassel. Z kolei gdy w roku 1604 landgraf Hesji-MarburgLudwik IV zmarł bezpotomnie, w testamencie podzielił terytorium swego państwa na dwie części.Hesja-Kassel dostałaMarburg z okolicami, aHesja-Darmstadt ziemie obejmujące miastaGießen iNiddę. Warunkiem zmarłego było utrzymanie na jego ziemiachreligii luterańskiej (co stanowiło problem dla Hesji-Kassel, gdzie religią panującą byłkalwinizm). Gdy obaj panujący spierali się o szczegóły podziału, landgraf Hesji-Kassel Maurycy złamał warunki testamentu, opanował całe terytorium Hesji-Marburg, następnie wcielił do swej monarchii i zaprowadził religię kalwińską. Po długim sporze i związanym z nim zbrojnym konflikcie Maurycy – który miał także wrogów wewnątrz swego państwa – w 1627 roku oddał swą część Hesji-Darmstadt. Jednak Hesja-Kassel nie pogodziła się ze stratą i wkrótce obie strony znów przystąpiły do wojny, zwanej wojną heską i trwającej w latach 1645–1648. Na mocy traktatu pokojowego Hesja-Marburg podzielona została zgodnie z wolą ostatniego jej władcy. Hesja-Kassel wzięła jej część północną, a Hesja-Darmstadt część południową.

Ostatecznie do roku 1806, czyli do przekształcenia małych państw wWielkie Księstwo Hesji przetrwały tylkoHesja-Kassel iHesja-Darmstadt[2]. W XIX wieku w Hesji na dużą skalę zaczął rozwijać sięhandel[2]. W czasierewolucji przemysłowej nad brzegamiMenu zaczęły powstawać duże koncerny (np. Opel – początkowo firma produkowałamaszyny do szycia, późniejrowery, a w końcusamochody)[2]. Był to też czas, gdy arystokracja próbowała skłócić ze sobą Austrię i Prusy[2]. W roku 1806, po likwidacjiŚwiętego Cesarstwa Rzymskiego, hrabstwo krajowe Hesja-Darmstadt na skutek akcji podjętej przezNapoleona podniesione zostało do rangi Wielkiego Księstwa. W 1867 roku północna część Wielkiego Księstwa (Oberhessen, tzn.Górna Hesja) stała się częściąZwiązku Północnoniemieckiego (Norddeutscher Bund), podczas gdy druga połowa Wielkiego Księstwa, leżąca na południe od rzeki Men (Starkenburg iHesja Reńska zwanaRheinhessen) pozostały poza tym związkiem. W 1870 roku Wielkie Księstwo Hesji stało się częścią Cesarstwa Niemieckiego, a pod koniec I wojny światowej przemianowane naVolksstaat Hessen (Ludowa Republika Hesji).

Jeśli chodzi o Hesję-Kassel, to w roku 1806 Wilhelm I za swoje poparcie dlaPrus został zdetronizowany przezNapoleona, a miastoKassel stało się stolicą nowegoKrólestwa Westfalii rządzonego przez brata NapoleonaHieronima. Po klęsce Napoleona w 1813 roku Hesja-Kassel została odtworzona. Pomimo tego, żeŚwięte Cesarstwo Rzymskie przestało istnieć, Wilhelm I zachował swój świeżo nabyty tytułkurfürsta, gdyż dawał mu on wyższą rangę w porównaniu z kuzynem, wielkim księciemHesji-Darmstadt.

W roku 1866 elektorFryderyk Wilhelm I wwojnie austriacko-pruskiej stanął po stronieAustrii i dlatego po pruskim zwycięstwie jego ziemie zostały wcielone doPrus. Razem z wcielonymi do Prus ziemiamiNassau i zFrankfurtem nad Menem ziemie Hesji-Kassel utworzyły nową pruską prowincję o nazwieHesja-Nassau (Hessen-Nassau).

PoII wojnie światowej większość terenów Wielkiego Księstwa Hesji wraz zFrankfurtem nad Menem i obszarem Waldeck utworzyły wraz z byłą pruską prowincjąHesja-Nassaukraj związkowy o nazwie Hesja. Wyjątkiem był okręgMontabaur, który poprzednio stanowił część Hesji-Nassau, a także leżąca na lewym brzeguRenu Hesja Reńska, które weszły w składNadrenii-Palatynatu.Wimpfen, które stanowiłoenklawę Hesji-Darmstadt, weszło w składBadenii-Wirtembergii.

Podział polityczny obszaru dzisiejszej Hesji w 1789 r.

Dawne państwa na terenie Hesji

[edytuj |edytuj kod]

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Południowa część Hesji jest jednym z najbardziej uprzemysłowionych regionów w Niemczech. Znajdują się tam zakłady przemysłu chemiczno-farmaceutycznego, maszynowego, samochodowego, a przede wszystkim liczne banki (ok. 300) i inne przedsiębiorstwa usługowe weFrankfurcie nad Menem. MiastoOffenbach am Main kojarzone jest z obecnym tam przemysłem skórzanym, którego znaczenie w ostatnich latach silnie spadło.

Około 1/3 obszaru Hesji jest pod uprawami rolnymi.

Najwięksi pracodawcy w Hesji

[edytuj |edytuj kod]
  1. Lufthansa
  2. REWE Group(inne języki)
  3. Deutsche Bahn AG
  4. Adam Opel AG
  5. Deutsche Bank AG
  6. Commerzbank AG
Pozostałości rzymskiej łaźni weFrankfurcie

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Einwohnerzahl in Hessen bis 2020 [online] [dostęp 2021-06-27] (niem.).
  2. abcdefrozdz. pierwszy: Hesja. W: Gordon McLachlan: Praktyczny Przewodnik. Niemcy – część północna. Wyd. trzecie, aktualiz. i popr. Bielsko-Biała: Pascal, 1998, s. 51.ISBN 83-87037-97-4.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Podział administracyjny Niemiec
Kraje związkowe
(Bundesland)

Niemcy

Hesja (Hessen)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hesja&oldid=76114887
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp