Herman Van Rompuy urodził się w 1947 wEtterbeek jako syn profesora ekonomiiVica Van Rompuya. W 1965 ukończył Kolegium Świętego Jana Berchmansa wBrukseli. W 1968 uzyskał licencjat z filozofii naKatholieke Universiteit Leuven, a w 1971 uzyskał na tej uczelni również magisterium z zakresu ekonomii[1][2].
Jest żonaty z Geertrui Windels, ma czworo dzieci:Petera (ur. 1980), Laurę (ur. 1981), Elke (ur. 1983) i Thomasa (ur. 1986)[2]. Jego brat,Eric Van Rompuy, również wstąpił do CD&V, natomiast siostra, Christine Van Rompuy, została działaczką ugrupowania komunistycznego. Herman Van Rompuy jest autorem publikacji na tematy społeczno-polityczne, jak również aktywnym blogerem oraz twórcą poezjihaiku[3]. Uczestniczył w spotkaniachGrupy Bilderberg[4].
Dekretem królewskim z 8 lipca 2015 otrzymał belgijski tytułhrabiowski[5].
Po studiach, od 1972 do 1975, pracował jako urzędnik w administracjiNarodowego Banku Belgii. W latach 1973–1977 był wiceprzewodniczącym młodzieżówki Chrześcijańskiej Partii Ludowej (CVP), w 2001 przekształconej w ugrupowanie pod nazwąChrześcijańscy Demokraci i Flamandowie (CD&V). W 1978 wszedł w skład biura krajowego CVP, pozostał później we władzach CD&V[1][2].
W latach 1975–1978 był doradcą w gabineciepremieraLeo Tindemansa. Od 1978 do 1980 pracował jako doradca w gabinecie ministra finansówGastona Geensa. Od 1982 do 1988 pełnił funkcję przewodniczącego CVP w okręguBrussel-Halle-Vilvoorde. W latach 1980–1988 był dyrektorem centrum naukowego Centrum voor Politieke, Economische en Sociale Studies, a do 1987 także profesorem w wyższej szkole handlowej (Handelshogeschool) wAntwerpii. Od maja 1988 do września 1988 zajmował stanowisko sekretarza stanu ds. finansów oraz małej i średniej przedsiębiorczości[1][2].
W okresie 1988–1995 wchodził w składSenatu z ramienia CVP. Od września 1988 do września 1993 stał na czele Chrześcijańskiej Partii Ludowej. Od września 1993 do lipca 1999 zajmował stanowisko wicepremiera i ministra budżetu w gabinecie, którym kierowałJean-Luc Dehaene (w 1999 odpowiadał również za sprawy rolnictwa). W 1999 jego partia przegrała wybory parlamentarne i znalazła się w opozycji[2].
W 1995 Herman Van Rompuy wszedł w składIzby Reprezentantów, uzyskiwał reelekcję w 1999, 2003 i 2007. W styczniu 2004 otrzymał przyznany przez króla tytuł ministra stanu[1][2].
12 lipca 2007 został wybrany na przewodniczącego Izby Reprezentantów, którym pozostał do czasu objęcia stanowiska premiera. 29 sierpnia 2007 królAlbert II powierzył mu misję prowadzenia rokowań koalicyjnych (explorateur) w czasie kryzysu politycznego, jaki nastąpił w Belgii poczerwcowych wyborach parlamentarnych. Celem było kontynuowanie negocjacji i doprowadzenie do porozumienia partii walońskich i flamandzkich w sprawie utworzenia wspólnego rządu[1][2][6]. Herman Van Rompuy złożył królowi raporty ze swoich działań 3 września i 10 września 2007[7]. 29 września 2007 przedstawił raport końcowy, po czym król zwolnił go z misji negocjatora i powierzył misję stworzenia rząduYves’owi Leterme[8].
Kolejny kryzys polityczny w Belgii nastąpił w grudniu 2008, gdy Yves Leterme został pomówiony o domniemane próby wpływania na sędziów prowadzących proces dotyczący sprzedaży bankuFortis grupieBNP Paribas (czego nie potwierdziło późniejsze dochodzenie). 19 grudnia premier razem z całym gabinetem podał się do dymisji[9][10]. 22 grudnia Albert II przyjął jego rezygnację, powierzając pełnienie obowiązków do momentu sformowania nowego gabinetu. Były premierWilfried Martens został mianowany negocjatorem (explorateur) w celu prowadzenia rozmów na temat wyboru nowego premiera i stworzenia rządu. Przekonał Hermana Van Rompuya do objęcia tego stanowiska. Albert II, po uzyskaniu raportu, 28 grudnia 2008 powierzył tę misję przewodniczącemu niższej izby parlamentu[11].
30 grudnia 2008 Herman Van Rompuy porozumiał się z liderami pięciu tworzących dotychczasową koalicję partii politycznych (CD&V,CdH,Open VLD,MR,PS) w sprawie jej dalszego utrzymania oraz kontynuacji prac gabinetu w prawie niezmienionym składzie. 30 grudnia 2008 Albert II mianował Hermana Van Rompuya nowym premierem Belgii i zaprzysiągł jego rząd[12][13].
W listopadzie 2009, po ostatecznej ratyfikacjitraktatu lizbońskiego, premier Belgii zaczął być wymieniany jako jeden z głównych kandydatów do obsadzenia ustanowionego przez ten traktat stanowiska przewodniczącego Rady Europejskiej. Według doniesień prasowych jego osoba została zaakceptowana przezFrancję orazNiemcy, które chciały widzieć na tym stanowisku polityka z mniejszego państwa UE o dużych zdolnościach organizatorskich i koncyliacyjnych. Było to stanowisko przeciwne wobecWielkiej Brytanii, mającej forsować kandydaturę byłego premieraTony’ego Blaira.Szwecja, sprawującaprezydencję w UE, dążyła, by wybór przewodniczącego odbył się na zasadzie konsensusu zamiast na drodze głosowania, co przewidywał traktat. W tym celu w dniach poprzedzających wybór rozpoczęła konsultacje z szefami państw i rządów. Herman Van Rompuy potwierdził oficjalnie wolę ubiegania się o urząd[14][15].
19 listopada 2009 na specjalnym szczycie w Brukseli szefowie państw i rządów UE w drodze porozumienia wybrali Hermana Van Rompuya na pierwszego stałegoprzewodniczącegoRady Europejskiej[16]. Urząd ten objął 1 grudnia 2009, tj. w dniu wejścia w życie traktatu lizbońskiego[17][18]. Na początku marca 2012 został wybrany przez Radę Europejską na drugą kadencję na to stanowisko[19].
W związku z wyborem 25 listopada 2009 Herman Van Rompuy złożył na ręce króla dymisję ze stanowiska szefa belgijskiego rządu. Tego samego dnia Albert II nowym premierem kraju mianował Yves’a Leterme[20][21].
Urząd przewodniczącego RE Herman Van Rompuy sprawował do 30 listopada 2014.