Ten artykuł dotyczy polskiego ziemianina, polityka. Zobacz też:inne osoby o tym nazwisku..jpg) | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Poseł naSejm Krajowy Galicji | |||
| Okres | od 1878 | ||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Henryk Kieszkowski herbuKrzywda (ur.10 maja1821 wHruszatycach, zm.12 marca1905 wKrakowie) – ziemianin, współzałożyciel i dyrektorTowarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie, poseł naSejm Krajowy GalicjiIV kadencji od 1878 do 1881.
_1848.jpg)
b.jpg)
Wywodził się z roduKieszkowskich herbu Krzywda[1]. Był prawnukiemKazimierza Kieszkowskiego, wnukiemAntoniego Kieszkowskiego (1739-1814) oraz synemStanisława (1772–1842) z jego drugiego małżeństwa z Marianną Sigert von Sigertstein (zm. 1829 w Hruszatycach)[2]. Miał rodzeństwo przyrodnie: Elżbietę (po mężu Szydłowska),Adama (ur. 1795, dziedzic dóbr) iPawła (dziedzic dóbr, członek Stanów Galicyjskich) oraz rodzeństwo rodzone: Sabinę (żonaJana Kantego Podoleckiego), Józefa (ur. 1808, oficer wojsk polskich), Julię (zamężna zEdwardem Tadeuszem Bielińskim), Waleriana (ur. 1820, dziedzic Tarnawy, podpułkownik wojsk polskich), Florentynę (zm. 1894, zamężna z Konstantym Hallerem), Zuzannę (zm. 1895, zamężna z Feliksem Hallerem), Malwinę (zamężna z Wojciechem Strzeleckim)[2][3]. Uczył się wgimnazjum w Samborze (1832–1833),gimnazjum w Buczaczu, a od 1835 w Przemyślu. W latach 1840–1844 studiował naPolitechnice w Wiedniu.
15 lipca 1848 został przewodniczącym komisji organizującej Gwardię Narodową obwodu sanockiego. Dzierżawił różne majątki ziemskie, po ojcu odziedziczyłTarnawę Wyżną[4]. W połowie XIX wieku Henryk i Walerian Kieszkowscy byli właścicielami posiadłości tabularnejTarnawa Niżna iTarnawa Wyżna[5]. Zniechęcony niepowodzeniami w gospodarstwie, w 1858 przeprowadził się do Krakowa. Został członkiem Krakowskiego Towarzystwa Gospodarczo-Rolniczego, pracował jako likwidator w Pierwszym Austriackim Towarzystwie Ubezpieczeń w Wiedniu.
Zaangażował się w kampanię posłaFranciszka Trzecieskiego na rzecz utworzenia polskiego towarzystwa ubezpieczeniowego. Na walnym zgromadzeniu 26 listopada 1860 po utworzeniu i uzyskaniu koncesji został wybrany dyrektorem-referentemTowarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie[6] i pełnił tę funkcję przez 36 lat[7].
Narażając się na ataki i oskarżenia o finansowanie powstania oraz rewizje w celu znalezienia broni towarzystw austriackich broniących swojej wyłączności na rynku ubezpieczeń w 1863, pomagałpowstańcom, oferując kwatery i magazyny na broń. W latach 1865–1869 wprowadził nowe typy ubezpieczenia od gradobicia, na życie i wypadkowe.
W 1866 utworzył w KrakowieKasę Oszczędności, w 1873 przejętą przez miasto; zasiadał w jej wielkim wydziale. W 1870 założył kasy zaliczkowe dla powiatów krakowskiego i chrzanowskiego. Przystępując do organizacji kółek rolniczych i ochotniczych straży pożarnych w Galicji, nawiązał kontakty z towarzystwami ubezpieczeniowymi wKrólestwie Polskim i na Śląsku. W latach 1876–1890 był radnym miasta Krakowa, należąc początkowo do sekcji ekonomicznej, a później skarbowej. Był przewodniczącym koła radzieckiego.
5 listopada w 1878 został wybrany posłemSejmu KrajowegoIV kadencji (1877-1882) na miejsce zmarłegoJózefa Badeniego, 25 lutego 1881 na jego miejsce wybranoJana Tarnowskiego. W 1882 wszedł w skład Rady Nadzorczej Banku Krajowego. 1 maja 1886 zostałhonorowym obywatelem Krakowa, 10 maja 1886 nadano muhonorowe obywatelstwo Sanoka[8][4]. Otrzymał też wiele tytułów honorowego członka instytucji finansowych w Galicji[4]. W 1892 opracował statut emerytalny oraz kasy zapomogowej dla urzędników towarzystwa. W 1890 odznaczony zostałKrzyżem Kawalerskim Orderu Leopolda[9].
Został obwinionym defraudacji finansowych w wysokości 200 tys. florenów[10]. Po odejściu ze stanowiska dyrektora-referenta w TWU (1896) został obdarzony funkcją kuratora honorowego[11]. W 1897 wykrycie poważnej defraudacji wykazało potrzebę reformy administracji TWU. Kieszkowski złożył dymisję, a jego pożegnanie z pracownikami TWO odbyło się 27 maja 1897. Wycofał się z życia publicznego, a na pokrycie strat finansowych w Towarzystwie przekazał swoją pensję emerytalną i oddał mieszkanie pozostawione mu dożywotnio. Na uroczystym pożegnaniu Rada Nadzorcza pozostawiła mu godność dożywotniego honorowego kuratora Towarzystwa.
O defraudacje w TWU został też obwiniony pracujący także tam jego synCzesław Kieszkowski, a po ujawnieniu sprawy w październiku 1897[12][13][14] i ucieczce syna za granicę Henryk Kieszkowski pokrył szkody wyrządzone przez syna (ponad 100 tys. koron)[15]. Ostatecznie pod koniec lipca 1911 złożył pierwsze zeznania przed sądem[16]. W latach 1898–1900 spisał swój pamiętnik będący historią powstania i rozwoju towarzystwa ubezpieczeniowego.
W 1845 ożenił się z Zofią Leszczyńską herbu Sas (1829-1917, córka Jana[4], właściciela majątkuTurzepole). Miał dziesięcioro dzieci (czworo zmarło w wieku niemowlęcym), córki Helenę (zamężna z architektemTomaszem Prylińskim), Zofię (zamężna ze Stanisławem Chełmickim), Felicję oraz trzech synówCzesława (1846-1920, żonaty z Jadwigą Pietsch von Ritterschild, naczelnik wydziału w TWU, ojciecJerzego),Bogusława (1857–1912, oficer C. K. Armii, c. k. starosta),Jacka (1851-1900, dziedzic, oficer, urzędnik)[4].
Zmarł w nocy 12/13 marca 1905 w wieku 84 lat. Został pochowany w grobowcu rodzinnym Prylińskich i Kieszkowskich nacmentarzu Rakowickim w Krakowie 16 marca 1905 (kwatera IX, rząd południowy)[17][18][19]. Został upamiętniony epitafium wkościele Dominikanów autorstwaZygmunta Langmana.
