 | |||
 marszałek polny | |||
| Data i miejsce urodzenia | 17 maja 1768 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 29 kwietnia 1854 | ||
| Przebieg służby | |||
| Siły zbrojne | |||
| Główne wojny i bitwy | |||
| Odznaczenia | |||
          | |||
| |||
Henry William Paget (ur.17 maja1768 wLondynie, zm.29 kwietnia1854 tamże) – brytyjski wojskowy i polityk, weteranwojen napoleońskich, dowódca kawalerii sprzymierzonych podczaskampanii 1815 r. ibitwy pod Waterloo, dwukrotnie Lord namiestnik Irlandii oraz generał artylerii w rządachGeorge’a Canninga,lorda Godericha,księcia Wellington ilorda Johna Russella.
Był najstarszym synemHenry’ego Pageta, 1. hrabiego Uxbridge, i Jane Champagné. Wykształcenie odebrał w Westminster School oraz wChrist Church naUniwersytecie Oksfordzkim. Od 1784 r. nosiłtytuł grzecznościowy „lorda Paget”. W 1790 r. został wybrany doIzby Gmin jako reprezentant okręguCaernarfon. W latach 1796–1804 i 1806–1810 reprezentowałMilborne Port.
Po wybuchuwojny I Koalicji z rewolucyjną Francją, Paget zorganizował oddział ochotników z hrabstwaStaffordshire, który został przyjęty na służbę jako80 pułk piechoty z Pagetem jako tymczasowympodpułkownikiem. Paget na czele swojego oddziału wziął udział w kampanii weFlandrii w 1794 r. Rok później został podpułkownikiem16 pułku lansjerów Królowej. W 1796 r. otrzymał awans na stopieńpułkownika, a w 1801 r. został pułkownikiem7 pułku lekkich dragonów. W 1802 r. został awansowany do stopnia generała-majora. W 1808 r. został generałem-porucznikiem.
W 1808 r. Paget został dowódcą kawalerii podczas wyprawygenerałaJohna Moore’a doHiszpanii. Mimo iż ekspedycja zakończyła się niepowodzeniem, Paget pokonał 21 grudnia 1808 r. dwa francuskie pułki kawalerii wpotyczce pod Sahagún, a następnie osłaniał odwrót korpusu doLa Coruny. Paget nie uczestniczył w kolejnych działaniach korpusu Wellingtona na półwyspie Iberyjskim z powodu swojego romansu z lady Charlotte Wellesley, żonąHenry’ego Wellesleya, brata głównodowodzącego w Hiszpanii. W tym okresie brał udział tylko w nieudanej wyprawie doHolandii w 1809 r.
Lord Paget był żonaty z lady Caroline Villiers, córką4. hrabiego Jersey, którą poślubił w 1795 r. Miał z nią trzech synów i pięć córek. W 1809 r. rozwiódł się z żoną i rok później poślubił swoją kochankę, lady Charlotte Wellesley, która również w tym czasie rozwiodła się z mężem. Henry i Charlotte mieli razem trzech synów i trzy córki. Romans z lady Charlotte kosztował Pageta 24 000 funtów odszkodowania oraz pojedynek z bratem kochanki, kapitanem Cadoganem.
Po śmierci ojca w 1812 r. Paget odziedziczył tytuł 2. hrabiego Uxbridge i zasiadł wIzbie Lordów. W 1815 r. został dowódcą kawalerii wBelgii pod komendą księcia Wellington. Na początku kampanii 1815 r. Uxbridge otrzymał dowodzenie nad całą kawalerią i artylerią konną armii sprzymierzonych. Żołnierze Uxbridge’a osłaniali odwrót Brytyjczyków spodQuatre Bras do Waterloo. Podczas bitwy 18 czerwca Uxbridge poprowadził szarżę ciężkiej kawalerii na kolumnę generałaD’Erlona. W ostatniej fazie bitwy kula armatnia trafiła go w nogę, którą trzeba było amputować. Uxbridge zwrócił się wówczas do Wellingtona:Jak widzę straciłem nogę!. Na co Wellington odpowiedział:Na Boga, panie, w rzeczy samej![1].
Pięć dni po bitwie pod Waterlooksiążę regent nadał Uxbridge’owi tytuł 1. markiza Anglesey. Dowódca kawalerii otrzymał również Krzyż WielkiOrderu Łaźni,rosyjski Order Świętego Jerzego iaustriackiOrder Marii Teresy. W 1818 r. został kawaleremOrderu Podwiązki. W 1819 r. otrzymał awans na stopień pełnegogenerała, a w 1821 r. był Lordem Wielkim Stewardem podczas koronacjiJerzego IV. Poparł króla w jego działaniach zmierzających do uzyskania rozwodu zkrólowąKaroliną, przez co stał się niepopularny w społeczeństwie. Kiedy tłum namawiał Angleseya, żeby krzyknąłBoże chroń Królową!, ten spełnił ich żądanie, ale zaraz dodał:Oby wasze żony były takie jak ona![2].
W 1827 r. Anglesey został generałem artylerii i członkiemTajnej Rady. Pozostał na tym stanowisku do marca 1828 r., kiedy to został lordem namiestnikiem Irlandii. W grudniu wystosował list do katolickiego prymasaIrlandii w których poparł emancypację katolików. Spowodowało to jego odwołanie ze stanowiska w 1829 r. Anglesey powrócił na to stanowisko w 1830 r., kiedy do władzy doszliwigowielorda Greya. W 1833 r. podał się do dymisji. W latach 1846–1852 był generałem artylerii w administracjilorda Johna Russella.
Lord Anglesey przeszedł na emeryturę w marcu 1852 r. Od 1842 r. był pułkownikiemRoyal Horse Guards. W 1846 r. otrzymał stopieńmarszałka polnego. Był także lordem namiestnikiem Anglesey (od 1812 r.) i Staffordshire (od 1849 r.). Zmarł w 1854 r. Tytuł parowski odziedziczył jego najstarszy syn,Henry.
25 lipca 1795 r. poślubił lady Caroline Villiers (16 grudnia 1774 – 16 czerwca 1835), córkęGeorge’a Villiersa, 4. hrabiego Jersey, i Frances Twysden, córki Philipa Twysdena. Małżeństwo to zakończyło się rozwodem w 1809 r. Henry i Caroline mieli razem trzech synów i pięć córek:
W 1810 r. poślubił lady Charlotte Wellesley, z domu Cadogan (11 lipca 1781 – 8 lipca 1853), byłą żonęHenry’ego Wellesleya, 1. barona Cowley, córkęCharlesa Cadogana, 1. hrabiego Cadogan, i Mary Churchill, córki pułkownika Charlesa Churchilla. Henry i Charlotte mieli razem trzech synów i trzy córki:
