 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 19 września 1778 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 7 maja 1868 | ||
| Lord kanclerz | |||
| Okres | od 22 listopada 1830 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| |||
Henry Peter Brougham, 1. baron Brougham i Vaux (ur.19 września1778 wEdynburgu, zm.7 maja1868 wCannes) – brytyjski prawnik i polityk, współzałożycielEdinburgh Review, przeciwnik handlu niewolnikami, zwolennik wolnego handlu i reform edukacyjnych, lord kanclerz w gabinetachlorda Greya ilorda Melbourne’a.
Był najstarszym synem Henry’ego Broughama of Brougham Hall i Eleanory Syme, córki wielebnego Jamesa Syme'a. Wykształcenie odebrał w Royal High School wEdynburgu oraz na tamtejszymuniwersytecie. Studiował tam nauki przyrodnicze i matematykę. Opublikował wiele prac na temat światła, kolorów orazpryzmatów, z których najważniejszą byłaExperiments and Observations of the Inflection, Reflection and Colours of Light. Jego prace spotykały się z uznaniem i w1803 r. Brougham został członkiemTowarzystwa Królewskiego.
Mimo tych osiągnięć Brougham zdecydował się poświęcić karierze prawniczej. W1800 r. został członkiem Stowarzyszenia Adwokatów. Początkowo praktykował wSzkocji, ale w1803 r. przeniósł się doAnglii. W1808 r. został członkiemLincoln’s Inn. W tym okresie stał się gorącym zwolennikiem zniesienia niewolnictwa i handlu niewolnikami. Dał temu wyraz już w1803 r. w swojej pracyColonial Policy of European Powers.
Nie będąc zamożnym Brougham dorabiał pracując jako dziennikarz. W1802 r. brał udział w założeniuEdinburgh Review. Przez wiele lat pisał do tego pisma artykuły o nauce, polityce, koloniach, literaturze, medycynie, matematyce i sztukach pięknych. Dzięki uzyskanej w Edynburgu reputacji, Brougham szybko odnalazł się na salonachLondynu. Wkrótce zaprzyjaźnił się z lordem Greyem i innymi czołowymi wigowskimi politykami. W1806 r. został sekretarzem misji dyplomatycznej wPortugalii kierowanej przezlorda Rosslyna ilorda St Vincenta.
W1810 r. Brougham został wybrany doIzby Gmin w wyborach uzupełniających w zgniłym okręguCamelford, kontrolowanym przezksięcia Bedford. Często zabierał głos na forum Izby Gmin i szybko stał się jednym z czołowych polityków stronnictwa wigów. W1812 r. cierpiący na problemy finansowe Bedford „odsprzedał” okręg Camelford i Brougham musiał znaleźć dla siebie inny okręg wyborczy. Wystartował ostatecznie w okręguLiverpool, ale poniósł porażkę i jego kariera parlametarzysty została przerwana.
Brougham kontynuował więc karierę prawniczą. W sierpniu1812 r. bronił robotników zManchesteru, którzy zostali aresztowaniu przy próbie utworzenia związku zawodowego. Wszyscy jego klienci zostali uniewinnieni. Dopiero w1815 r. Brougham powrócił w ławy Izby Gmin, tym razem reprezentującokręg wyborczy Winchelsea. Szybko odzyskał swoją reputację czołowego parlamentarzysty, zabierając głos przede wszystkim w sprawach edukacji ubogich i reform prawnych.7 lutego1828 r. ustanowił rekord izby, przemawiając 6 godzin na temat reformy prawa[1]. Krytykował rządlorda Liverpoola i władze miejskie Manchesteru zamasakrę Peterloo.
Jeszcze w1812 r. Brougham został jednym z głównym doradcówksiężnej WaliiKaroliny Brunszwickiej, żonyksięcia Walii i regentaJerzego, późniejszegokróla Jerzego IV. Małżeństwo następcy tronu nie było udane i małżonkowie znajdowali się w faktycznej separacji. W kwietniu1820 r. księżna Karolina, która przebywała wówczas za granicą, mianowała Broughama swoim prokuratorem generalnym. Wkrótce zmarł królJerzy III i książę Walii wstąpił na tron. W czerwcukrólowa Karolina przybyła do Anglii, ale jej mąż rychło zażądał rozwodu.
Torysowski rządlorda Liverpoola szybko złożył wIzbie Lordów projekt ustawyThe Pains and Penalties Bill, która postanawiała o rozwiązaniu królewskiego małżeństwa i pozbawieniu królowej Karoliny wszystkich królewskich tytułów. Rozpoczął się proces przed Izbą Lordów. Obroną królowej kierował Henry Brougham. Projekt ustawy został ostatecznie przyjęty przez Izbę Lordów różnicą 9 głosów. Lord Liverpool, obawiając się głosowania w Izbie Gmin, wycofał wówczas ustawę z prac parlamentu. Nie przepadająca za nowym królem opinia publiczna sympatyzowała bowiem z królową Karoliną. Jej obrona sprawiła, że Brougham stał się jednym z najpopularniejszych osób w kraju. Jednak dopiero w1827 r. otrzymał tytuł Radcy Króla.
Brougham działał również na rzecz reformy edukacji. Popierał Ragged Schools Union, Mechanics Institutes oraz Society for the Diffusion of Useful Knowledge. Postulował wprowadzenie państwowej edukacji. Jego postulaty nie cieszyły się wówczas poparciem i wszystkie przedstawiane przezeń projekty ustaw (w1820,1835,1837 i1838) były odrzucane. Brougham pomagał także przy tworzeniuUniwersytetu Londyńskiego.
Pozostał reprezentantem okręgu Winchelsea do1830 r., kiedy to zmienił okręg naKnaresborough. W tych samych wyborach uzyskał mandat z okręguokręg wyborczy Yorkshire. Zanim jednak wybrał który okręg chce reprezentować otrzymał tytuł 1. barona Brougham i Vaux, dzięki czemu zasiadł wIzbie Lordów.
Po wygranych przez wigów wyborach1830 r. Brougham otrzymał odpremiera lorda Greya propozycję objęcia stanowiska prokuratora generalnego. Brougham odmówił, ale przyjął stanowisko lorda kanclerza. Wówczas otrzymał swój tytuł parowski, jako że urząd lorda kanclerza mógł sprawować tylko członek Izby Lordów.
Brougham był wielkim zwolennikiem reformy wyborczej, uchwalonej w 1832 r. Dzięki jego działaniom w1833 r. uchwalonoSlavery Abolition Act, który zakazywał handlu niewolnikami w całymImperium Brytyjskim, z wyjątkiem ziem pod zarządemKompanii Wschodnioindyjskiej,Cejlonu iWyspy Świętej Heleny. W1834 r. utworzyłCentralny Sąd Kryminalny.
Lord Brougham popadł jednak w konflikt z innymi ministrami, gdyż często wtrącał się do prac ich departamentów. Pozostał jednak na swoim stanowisku do upadku wigowskiego gabinetu w listopadzie1834 r. Kiedy jednak wigowie powrócili do władzy w kwietniu1835 r. Brougham nie otrzymał już stanowiska lorda kanclerza. Urząd ten był przez rok sprawowany komisyjnie, a następnie objął golord Cottenham.
Brougham już nigdy nie sprawował urzędów publicznych. Brał jednak udział w pracach Izby Lordów, zwłaszcza gdy występowała ona jako sąd ostatniej instancji. W1835 r. przyczynił się do uchwaleniaMunicipal Corporations Act, a w1857 r.Married Women’s Property Act. W latach 40. popierał projekt zniesieniaustaw zbożowych.
Nadal pisał doEdinburgh Review, a jego najlepsze prace zostały opublikowane pod tytułemSketches of the Statesmen of the time of George III. Brougham opublikował również pracę o filozofii politycznej oraz zbiór swoich mów w 4 tomach. Był także redaktoremNatural TheologyWilliama Paleya. Po jego śmierci ukazała się jego autobiografia.
W1860 r. Brougham otrzymał kolejny tytuł 1. barona Brougham i Vaux, tym razem z prawem dziedziczenia przez jego młodszego brataWilliama. Henry był żonaty z Mary Eden (zm.1865), córkę Thomasa Edena, którą poślubił w1821 r. Miał z nią dwie córki, które zmarły jeszcze za jego życia.
Lord Brougham zmarł w 1868 r. wCannes, gdzie spędził większość z ostatnich 30 lat swojego życia. W 1848 r. bez powodzenia starał się nawet ofrancuskie obywatelstwo i miejsce w Zgromadzeniu Narodowym. Został pochowany na Cimetière du Grand Jas w Cannes. Wraz z jego śmiercią wygasł tytuł barona kreowany w 1830 r. Tytuł kreacji 1860 r. został odziedziczony przez jego młodszego brata.
| W dniu powstania | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie gabinetu |
