 Helmut Nadolski, fot. Grzegorz Nadolny (2011) | |||
| Data i miejsce urodzenia | 27 października 1942 | ||
|---|---|---|---|
| Instrumenty | |||
| Gatunki | |||
| Zawód | |||
| Aktywność | |||
| Wydawnictwo | |||
| Powiązania | Czesław Niemen,Andrzej Przybielski,Andrzej Nowak,Władysław Jagiełło,Andrzej Bieżan,Krzysztof Knittel,Andrzej Mitan,Olgierd Łukaszewicz | ||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Helmut Nadolski (ur.27 października1942 wGdyni[1]) –polskikontrabasista,kompozytor,poeta,aktor,performer,artysta multimedialny[1].
Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego wSopocie i doPaństwowej Szkoły Muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu. W początkach kariery był związany z trójmiejskim środowiskiem jazzowym. W końcu lat 50. XX w. współpracował z kabaretem To Tu i cyrkiem TralabombaJerzego Afanasjewa wKlubie Studentów Wybrzeża „Żak”. Tego też okresu sięga jego przyjaźń zCzesławem Niemenem, który uważał, że Nadolski:
Łamie powszechnie przyjęte schematy gry na kontrabasie. Jest mistrzem swojego instrumentu. Stworzył własną muzykę nacechowaną niewiarygodną wprost siłą ... Jest artystą wrażliwym, obdarzonym wielką wyobraźnią – muzykiem, który dźwiękami maluje obrazy swej głęboko osobistej wizji...
Muzykę Nadolskiego można by zaliczyć do kręgumuzyki poważnej, ale sądzę, że jej spontaniczność i naturalność nie mieściłaby się w przeintelektualizowanej atmosferzemuzyki nowej, gdzie ważniejsze jest odkrywanie nowości od wyrazu emocjonalnego. W tym sensie Nadolski łączy dwa przeciwstawne bieguny – awangardowość i emocjonalizm.
W 1969 roku Nadolski jako członek KwartetuAndrzeja Przybielskiego zdobył II nagrodę wraz z zespołem na festiwaluJazz nad Odrą we Wrocławiu[2]. Kompozycję Przybielskiego pt.Żebrówka w koncertowym wykonaniu grupy z JJ'69 opublikowano na składankowymlongplayuJJ 69 – New Faces In Polish Jazz[3].
Kontrabasista był związany z awangardową sceną freejazzową (m.in.Sesja 72), współtworzyłGrupę Niemen, koncertował na wielu estradach w kraju i za granicą (m.in. na festiwalachJazz Jamboree z Cz. Niemenem, naWarszawskiej Jesieni, w galeriach sztuki wPolsce,Austrii,Norwegii iRFN). Do ważniejszych pozycji w jego dyskografii należą:Four Dialogues with Conscience – wspólny projekt muzyków Sesji 72 i aktorkiIgi Cembrzyńskiej[4] (1973),Meditation z udziałem Cz. Niemena,Andrzeja Nowaka i aktoraOlgierda Łukaszewicza – nagrania dokonano podczas koncertu wkościele św. Jerzego w Sopocie[5] (1974) iNew Musik from Poland – H. Nadolski (1979), a takżelongplaye nagrane z Grupą Niemen:Strange Is This World (1972),Niemen (vol.1) iNiemen (vol.2) (1973). Nadolski jest twórcą muzyki do wielu filmów fabularnych i telewizyjnych, m.in.:Dziewczyny do wzięcia (reż.Janusz Kondratiuk),Rekolekcje (reż.Witold Leszczyński),Kronika polska (reż.Grzegorz Królikiewicz),Upiory (reż.Marcel Kochańczyk) oraz spektakli poetyckich, m.in. do poezjiRainera Marii RilkegoCo pan sądzi o miłości, co pan myśli o śmierci, do poezjiCypriana Kamila NorwidaCzas idzie, śmierć goni i do poezjiMariny CwietajewejDialog z Sumieniem (jako członek Sesji 72)[4].
Od 1980 roku współtworzył zAndrzejem Mitanem,Andrzejem Przybielskim,Andrzejem Bieżanem iJanuszem TrzcińskimSuper Grupę Bez Fałszywej Skromności[6]. Najważniejszym przedsięwzięciem formacji był spektaklKsięga Hioba, wystawiony wTeatrze Narodowym w ramachJazz Jamboree’81[6]. Planowaną na 14 grudnia realizację wStoczni Szczecińskiej uniemożliwiło wprowadzeniestanu wojennego[6]. Także w pierwszej połowielat 80 XX w. Nadolski był współtwórcą Teatru InstrumentalnegoRyszarda Miśka przyTeatrze Muzycznym w Gdyni. Do jego najważniejszych spektakli należy – oparty na jego biografiiProces zadedykowanyFranzowi Kafce. Premiera widowiska odbyła się 13 marca 1982 roku i była ogromnym wydarzeniem wwoj. gdańskim. Nadolski był odtwórcą głównej roli,kompozytorem muzyki i współreżyserem.Spektakl otrzymał wspaniałe recenzje i poruszył całe środowisko artystyczneTrójmiasta. W 1984 roku ukazał się w ograniczonym nakładzielongplay, zatytułowanyJubileuszowa Orkiestra Helmuta Nadolskiego (ukazało się też jego drugie wydanie ze zmienioną okładką)[7]. W połowie lat 80 XX w. H. Nadolski zamieszkał wBremie.
Od lat90 XX w.artysta realizuje performanceMobile – rodzaj spektaklu muzycznego łączącego różne formy ekspresji wykonawczej (ruchoma rzeźba grająca, muzyka improwizowana, medytacje). Występuje wklubach jazzowych, a także nascenie zmonodramemMinni OehlCamille Claudel. Od przełomu pierwszej i z początkiem drugiej dekady XXI wieku ukazały się w Polsce jego dwa albumy:Muzyka morza (2010) iKiedy umiera człowiek (2011). 19 listopada 2012 roku, w klubie Versalka wSopocie artysta obchodził jubileusz siedemdziesiątych urodzin i 50-lecia pracy twórczej. Z tej okazji otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. W czasie imprezy H. Nadolski wywołał sensację, podpalił swój kontrabas. 5 grudnia tegoż roku został odznaczony przezMinistra Kultury i Dziedzictwa NarodowegoSrebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[8].
Helmut Nadolski – jego wypowiedź i muzyka były ważną częścią koncertuPo co polskiemu jazzowi awangarda naJnO 2015. Dziś, w Światowym Dniu Jazzu przypominam tę ważną postać: bez niego bylibyśmy ubożsi… Jego odpowiedź na moje pytanie o przyczyny emigracji w 2004 r. po pogrzebie Cz. Niemena, wciąż gorzko brzmi:Musiałem wyjechać, bo by mnie tu zagryźli...
