| Akialoa lanaiensis[1] | |||
| (Rothschild, 1893) | |||
 Ilustracja autorstwaKeulemansa z 1893–1900 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | hawajka długodzioba | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| |||
| |||
Hawajka długodzioba[3] (Akialoa lanaiensis) – gatunek małego ptaka z rodzinyłuszczakowatych (Fringillidae). Występowałendemicznie nahawajskiej wyspieLānaʻi. Widziany po raz ostatni w 1894 – niecałe dwa lata po odkryciu. Uznany za wymarły.
Po raz pierwszy gatunek opisałWalter Rothschild w 1893 na łamachBulletin of the British Ornithologists’ Club. Nowemu gatunkowi nadałnazwęHemignathus lanaiensis[4]. Obecnie (2021)Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza hawajkę długodziobą w rodzajuAkialoa. Uznaje ją zagatunek monotypowy[5]. Gatunek znany z 3 okazów muzealnych[6][7], przechowywanych w zbiorach wTring iNowym Jorku[8]. Zostały odłowione w okresie od 15 do 22 listopada 1892, najprawdopodobniej przez E.B. Wolstenholme’a, nieHenry’ego Palmera, jak się przypuszcza[6].
Długość ciała wynosiła około 16,5 cm[8]. Dziób mierzył około 74–79 mm, skrzydła 79–84 mm (oryginalne wymiary podane w calach)[4]. Samiec miał oliwkowozielony wierzch ciała i brudnożółty spód z kremowymipokrywami podogonowymi. Samicę cechował oliwkowy, nieco szarawy wierzch ciała i żółty brzuch. Dziób czarny[8].Tęczówka brązowa, nogi łupkowoniebieskie, podeszwy żółtawe[9].
Hawajki długodziobe zamieszkiwałyLānaʻi[7];szczątki subfosylne, które należały być może do przedstawicieli gatunku, odnaleziono naMolokaʻi[8]. Hawajki te zamieszkiwały różne lasy powyżej 200 m n.p.m.[7], żywiły sięowadami (w tymchrząszczami) inektaremCyanea angustifolia (Hāhā)[9][7]. Były to ptaki skryte, o locie szybkim i prostym. Miały odzywać się czystym gwizdem,nieco głuchym, trudnym do opisania słowami[9].
IUCN uznaje gatunek za wymarły (EX,Extinct). Ostatnia pewna obserwacja miała miejsce 9 stycznia 1894. Przyczyną wymarcia było niszczenie środowiska oraz choroby zakaźne, możliwe że również drapieżnictwo ze stronyintrodukowanych gatunków[7][8]. Zdaniem George’a C. Munro za wymarcie hawajki długodziobej odpowiada wycinka lasówEuphorbia celastroides var.lorifolia pod uprawyananasów[6].
