Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Hangul

Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Status wersji strony

To jest wersja przejrzana tej strony

To jest najnowszawersja przejrzana, która zostałaoznaczona9 sty 2025.Od tego czasu wykonano1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.
Hangul
Ilustracja
Powyżej napisChosŏn’gŭl; poniżejHangeul
Charakterystyka
Rodzaj

alfabetyczne

Typ

nielinearne

Kierunekpisma

od lewej do prawej

Językipisma

koreański,jejun-mal(inne języki),nyuupmal(inne języki),cia-cia

Czas używania

od XV w.

Twórca

Sejong Wielki

Kodowanie
Unicode

U+AC00–U+D7AF
U+1100–U+11FF
U+3130–U+318F
U+A960–U+A97F
U+D7B0–U+D7FF

ISO 15924

Hang, 286

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczneMAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znakówUnikodu.
Hangul
Nazwakoreańska
Hangul

한글

Hancha

brak

Transkrypcja MCR

Han’gŭl

Wymowa (IPA)

hangɯl

Hangul (równieżhangŭl,hangeul,hangyl,kor. 한글ha(ː)n.ɡɯɭ), wKRLD znany jakoChosŏn’gŭl (조선글tsʰo.sʰɔn.ɡɯɭ) –alfabet koreański stworzony w XV wieku przezSejonga Wielkiego; składa się z 24 znaków: 14 spółgłosek i 10 samogłosek. Jest jednym z niewielu alfabetów[1], które zostały stworzone sztucznie, a nie wyewoluowały zhieroglifów czyideogramów, jak to się działo w przypadku większości współczesnych pism. Każdasylaba zapisywana jest jako blok, na polu kwadratu, składający się ze znaków alfabetu (tzw. jamo). Słowa w tym alfabecie zapisywać można poziomo lub pionowo.

Słowohangeul zapisane w alfabecie hangeul. Przy koreańskich literach podano ich odczytanie w transkrypcji poprawionej

Inne nazwy

[edytuj |edytuj kod]

Do wczesnych lat XX wieku hangul uważany był jako nieodpowiedni dla wykształconej elity, która preferowała tradycyjne pismohancha. Określali go nazwami:

  • Eonmun (hangul: 언문, hancha: 諺文 „niezgodne pismo”)
  • Amgeul (암글 „pismo kobiece”; pisane także jako Amkeul 암클). Am (암) jest prefiksem określającym rzeczownik rodzaju żeńskiego
  • Ahaetgeul lub Ahaegeul (아햇글 lub 아해글 „dziecięce pismo”)
  • Achimgeul (아침글 „pismo, którego możesz nauczyć się w poranek”)
  • Gugmun (hangul: 국문, hancha: 國文 „narodowe pismo”)

Nazwy te są obecnie uważane za archaiczne.

Jamo

[edytuj |edytuj kod]

„Jamo” (자모; 字母) oznacza literę wchodzącą w skład alfabetu koreańskiego –ja znaczy litera lub znak,mo – matka.

Tekst zapisuje się tworząc kolejne sylabogramy (czyli zapisy poszczególnych sylab). Sylabogram zawiera litery odpowiadające poszczególnym głoskom składającym się na daną sylabę.

Występuje 51 jamo, z czego 24 są proste (nie złożone) i są odpowiednikami liter w alfabecie łacińskim. Pozostałe 27 jest złożeniami 2 lub 3 jamo podstawowych. Z 24 prostych jamo, 14 tospółgłoski (ja’eum; 자음; 子音; dosłownie „dźwięk dziecka”) a 10 tosamogłoski (moeum; 모음; 母音; dosłownie „dźwięk matki”).

  • 14 podstawowych spółgłosek
  • 5 podwojonych spółgłosek
  • 11 złożonych samogłosek
  • 10 podstawowych samogłosek
  • 11dyftongów
Tłumaczenie słowawitamy na język jejun-mal zapisane alfabetem hangul

Cztery z podstawowych samogłosek mają kształt, który nie należy do podstawowych (zawiera dodatkowe kreski oznaczające zmiękczenie głoski) ㅑ (ya), ㅕ (yeo), ㅛ (yo) oraz ㅠ (yu).

Budowa jamo

[edytuj |edytuj kod]

Spółgłoski

[edytuj |edytuj kod]

Budowa podstawowych spółgłosek jamo opiera się na modelu fizycznej morfologii języka, podniebienia, zębów i gardła w trakcie wymawiania danej litery. Można je podzielić na pięć grup, każdą z podstawowym kształtem i jedną lub więcej formą pochodną z dodatkowymi kreskami. Nazwy w nawiasach to tradycyjna sinokoreańska terminologia lingwistyczna.

  • Spółgłoski tylnojęzykowe (아음 ; 牙音 ;a-eum; „dźwięk trzonowy”):
    • ㄱ g, ㅋ k
    • Podstawowy kształt: ㄱ przedstawia tylną część języka dotykającą podniebienia miękkiego.
  • Spółgłoski dziąsłowe (설음 ; 舌音 ;seol-eum; „dźwięk językowy”):
    • ㄴ n, ㄷ d, ㅌ t, ㄹ r/l
    • Podstawowy kształt: ㄴ przedstawia koniec języka dotykający dziąsła.
  • Spółgłoski dwuwargowe (순음 ; 唇音 ;sun-eum; „dźwięk wargowy”):
    • ㅁ m, ㅂ b, ㅍ p
    • Podstawowy kształt: ㅁ przedstawia położenie warg.
  • Spółgłoski zębowe (치음 ; 齒音 ;chieum; „dźwięk zębowy”):
    • ㅅ s, ㅈ j, ㅊ ch
    • Podstawowy kształt: ㅅ początkowo wyglądał /\. Przedstawia widok boczny zębów.
  • Spółgłoski zwarte (후음 ; 喉音 ;hueum; „dźwięk gardłowy”):
    • ㅇ ng, ㅎ h
    • Podstawowy kształt: ㅇ przedstawia kształt gardła.

Porządek alfabetyczny

[edytuj |edytuj kod]

W porządku alfabetycznym liter koreańskich nie miesza się ze sobąspółgłosek isamogłosek, jak dzieje się to w alfabetach opartych na znakachłacińskich czycyrylicy. Spółgłoski znajdują się przed samogłoskami. Dzisiejsze ustawienie liter zostało określone w 1527 roku przezChoi Sejin. W obu Koreach istnieje trochę odmienne ich położenie, ale podstawowe jamo znajdują się na tych samych pozycjach.

Wersja południowokoreańska

[edytuj |edytuj kod]

Obecny porządek alfabetyczny spółgłosek jamo:

ㄱ ㄲ ㄴ ㄷ ㄸ ㄹ ㅁ ㅂ ㅃ ㅅ ㅆ ㅇ ㅈ ㅉ ㅊ ㅋ ㅌ ㅍ ㅎ

Podwójne spółgłoski występują zaraz po ich podstawowej wersji.

Samogłoski:

ㅏ ㅐ ㅑ ㅒ ㅓ ㅔ ㅕ ㅖ ㅗ ㅘ ㅙ ㅚ ㅛ ㅜ ㅝ ㅞ ㅟ ㅠ ㅡ ㅢ ㅣ

Wersja północnokoreańska

[edytuj |edytuj kod]

Spółgłoski:

ㄱ ㄴ ㄷ ㄹ ㅁ ㅂ ㅅ ㅇ ㅈ ㅊ ㅋ ㅌ ㅍ ㅎ ㄲ ㄸ ㅃ ㅆ ㅉ ㅇ

Pierwszy ㅇ reprezentuje końcowy dźwięk /ng/. Ostatnie ㅇ reprezentuje początkowy element graficzny o zerowej wartości fonetycznej. Podwojone jamo zajmują miejsca przed ostatnim ㅇ, ale po wszystkich podstawowych spółgłoskach.

Samogłoski:

ㅏ ㅑ ㅓ ㅕ ㅗ ㅛ ㅜ ㅠ ㅡ ㅣ ㅐ ㅒ ㅔ ㅖ ㅚ ㅟ ㅢ ㅘ ㅝ ㅙ ㅞ

ㅐ oraz ㅔ znajdują się po podstawowych samogłoskach, nie po odpowiadającymi im ㅏ i ㅓ.

Nazwy spółgłosek

[edytuj |edytuj kod]
LiteraNazwa południowokoreańskaNazwa północnokoreańska
giyeok (기역)gieuk (기윽)
nieun (니은)
digeut (디귿)dieut (디읃)
rieul (리을)
mieum (미음)
bieup (비읍)
siot (시옷)sieut (시읏)
ieung (이응)
jieut (지읒)
chieut (치읓)
kieuk (키읔)
tieut (티읕)
pieup (피읖)
hieut (히읗)
LiteraNazwa południowokoreańskaNazwa północnokoreańska
ssanggiyeok (쌍기역)doengieuk (된기윽)
ssangdigeut (쌍디귿)doendieut (된디읃)
ssangbieup (쌍비읍)doenbieup (된비읍)
ssangsiot (쌍시옷)doensieut (된시읏)
ssangjieut (쌍지읒)doenjieut (된지읒)

Nazwy samogłosek

[edytuj |edytuj kod]

Nazwa samogłoski jest sylabą wywodzącą się z połączenia litery ㅇ (ieung) i danej samogłoski:

LiteraNazwa
a (아)
ae (애)
ya (야)
yae (얘)
eo (어)
e (에)
yeo (여)
ye (예)
o (오)
wa (와)
wae (왜)
oe (외)
yo (요)
u (우)
weo (워)
we (웨)
wi (위)
yu (유)
eu (으)
ui (의)
i (이)

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Tale of Hong Gildong – World Digital Library [online], wdl.org [dostęp 2017-11-23] (ang.).

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Halina Ogarek-Czoj, Romuald Huszcza, Gunn-Young Choi:Podręcznik języka koreańskiego, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2007,ISBN 83-86483-51-2.
Hangul
Samogłoski
Samogłoski półotwarte podniebienne
Samogłoski półotwarte wargowo-miękkopodniebienne
Spółgłoski bezdźwięczne
Spółgłoski dźwięczne
Spółgłoski przydechowe
Spółgłoski nosowe
Pisma świata
alfabetyczne
dwuszeregowe
jednoszeregowe
dwuszeregowe i jednoszeregowe
nielinearne
spółgłoskowe
(abdżady)
półalfabetyczne
alfabetyczno-
-sylabiczne
(abugidy)
indyjskie
protopisma iksenopismo
północne
południowe
inne
sylabiczne
dalekowschodnie
inne
logograficzne
mezopotamskie
egipskie
sinogramy
mezoamerykańskie
nieznanego typu
protopisma
alfabety
fonetyczne
pseudoalfabety
zapis liczb
projekty
ideograficzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hangul&oldid=75758523
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp