Z pochodzenia był Anglikiem – jedynym naStolicy Piotrowej[2]. Był synem mnicha Roberta zSt Albans. Nicholas rozpoczął swoją edukację wSt Albans, ale wkrótce potem wyjechał doFrancji, gdzie przystąpił do kongregacji kanoników regularnych św. Rufusa[2]. Tam doszedł do pozycji przeora, a następnie (ok. 1144–1146) opata wspólnoty[4]. Wprowadził w konwencie surową dyscyplinę, co doprowadziło do konfliktu ze wspólnotą[1]. PapieżEugeniusz III rozwiązał spór mianując Nicholasakardynałem –biskupem Albano w grudniu 1149[1]. W latach 1152–1154 pełnił funkcjęlegata papieskiego wNorwegii, gdzie ustanowił metropolię wNidaros i zorganizował Kościół katolicki na zasadach reformy gregoriańskiej[1]. Występuje jako świadek na bullach papieskich między 30 stycznia 1150 a 30 listopada 1154. 4 grudnia 1154, krótko po powrocie z Norwegii, zostałwybrany na papieża.
Hadrian IV początkowo kontynuował procesarską politykę poprzedników, licząc na pomocFryderyka Barbarossy w stłumieniu rebeliiArnolda z Brescii w Rzymie i zlikwidowania rzymskiej komuny miejskiej[1]. Po napaści na dwóch kardynałów, papież obłożył Rzyminterdyktem[2]. Wkrótce potem doprowadził także do uwięzienia i skazania na śmierć, poprzez powieszenie i spalenie ciała, Arnolda[5][2]. Na początku 1155 doszło do odnowienia zawartego dwa lata wcześniej traktatu sojuszniczego, a 18 czerwca 1155 papież koronował Fryderyka na cesarza[1]. Już wtedy jednak doszło do pierwszych rozdźwięków. Obustronne uchybienia protokolarne w trakcie negocjacji oraz podczas samej uroczystości koronacyjnej, doprowadziły do pogorszenia wzajemnych stosunków, niewywiązanie się przez cesarza ze zobowiązań sojuszniczych posłużyło w końcu za pretekst do zerwania układu przez Hadriana IV i zawarcia w 1156 wBenewencie sojuszu z dotychczasowym przeciwnikiem królemWilhelmem I sycylijskim[1]. W tym samym roku doszło do uwięzienia wBurgundii papieskiego legata, arcybiskupaEskila, co jeszcze bardziej pogorszyło stosunki z Cesarstwem. Dwaj legaci, Roland ze Sieny i Bernard od św. Klemensa, wysłani na obrady sejmu Rzeszy wBesançon w listopadzie 1157 zamiast złagodzenia konfliktu doprowadzili do jego eskalacji, wdając się w polemikę z cesarskim kanclerzemRainaldem z Dassel, odnośnie do prawnych relacji między papieżem a cesarzem. Ostatecznie jednak, po osobistej interwencji Hadriana IV, uwolniono arcybiskupa Eskila.
W 1158 Fryderyk wkroczył z wojskami do północnejItalii (zająłMediolan[2]), gdzie podjął prób rewindykacji należnych muregaliów. W listopadzie 1158, wRoncaglii (niedalekoPiacenzy) unieważnił samorządy miast lombardzkich, co wywołało z ich strony gwałtowną opozycję[1]. Lombardczyków poparł również Hadrian IV, widząc w ustawach ronkalskich zagrożenie dla praw Kościoła. Latem 1159 zagroził cesarzowi ekskomuniką, jeśli w ciągu 40 dni nie odwoła ustaw[1]. Zanim jednak minął ten termin, papież zmarł[2].
Grób Hadriana IV
Hadrian IV mianował prawdopodobnie 11nowych kardynałów. W 1155 ogłosiłbullę protekcyjną dla diecezji wrocławskiej. Przypisuje mu się także wydanie bulliLaudabiliter, w której nadał królowi Anglii prawa do władania Irlandią, jednak autentyczność tej bulli jest kwestionowana[1].
↑po raz pierwszy jest wzmiankowany jako opat 29 stycznia 1147, podczas gdy jego poprzednik Fulchier jest udokumentowany tylko w 1143, zob. Brenda Bolton, Anne Duggan,Adrian IV, the English Pope, 1154–1159: Studies and Texts, Ashgate Publishing, Ltd., 2003, s. 25
↑JanJ.NowodworskiJanJ.,Arnold z Brescii, [w:]MichałM.Nowodworski (red.),Encyklopedja Kościelna, Warszawa: Czerwiński i Spółka, 1873. Brak numerów stron w książce