Hadrian I (lubAdrian I ur. wRzymie, zm.25 grudnia795[1]) – 95.papież w okresie od 1 lutego 772 do 25 grudnia 795[2].
Pochodził ze szlacheckiego rodu rzymskiego osiadłego w rejonie Via Lata[3][4], zaliczanego do arystokracji wojskowej Rzymu[5]. Późniejsza tradycja przypisała mu przynależność do szlacheckiego roduColonnów[2], ale podanie to należy odrzucić, gdyż ród Colonna dopiero na przełomie XI i XII wieku wyodrębnił się z latyńskiego roduhrabiów Tuskulum, który przed X stuleciem nie należał do grona rzymskiej arystokracji miejskiej[6][7]. W lutym 772 został wybranybiskupemRzymu.
Hadrian kontynuował pontyfikaty papieżyPawła I orazStefana III i podtrzymywał przyjazną politykę wobec frankijskiego państwaKarolingów. Już w 773 najazdDezyderiusza, królaLongobardów zagroziłPaństwu Kościelnemu[2]. Hadrian zagroził Dezyderiuszowiekskomuniką, a potajemnie zwrócił się o pomoc do królaFrankówKarola Wielkiego, który, po nieudanych negocjacjach, rozbił Longobardów w otwartym polu, a Dezyderiusza, po prawie rocznym oblężeniuPawii, pozbawił tronu longobardzkiego (w czerwcu 774 roku)[1]. Po uzgodnieniach Karola z Hadrianem (w 774, 781 i 787 roku), król Franków zwrócił większość terenówItalii (obiecanych jeszcze przezPepina Krótkiego) Państwu Kościelnemu, z wyjątkiemToskanii, księstwSpoleto iTerraciny[1]. Karol Wielki czasem wykorzystywał fakt przymierza z Kościołem Rzymskim i ingerował w jego sprawy, co jednak nie przeszkadzało papieżowi na tyle, by nie pomóc mu w sprawach świeckich jak np. próba obalenia księciabawarskiego Tassilona III[1].
Hadrian jako pierwszy papież zaczął bić monety z własną podobizną, a także datowaćpontyfikaty według ich długości, a nie według lat rządówcesarza Bizancjum[2].
Zaaprobował postanowieniaSoboru Nicejskiego II dotyczące oddawania czci świętym obrazom (potępiłikonoklazm)[2]. Na soborzelegaci papiescy przedstawili traktat dogmatyczny dotyczący kultu obrazów, a także żądanie Hadriana zwróceniaIlirii Rzymowi (pod groźbą rzucenia klątwy nacesarzową Irenę i jej synaKonstantyna VI) co zostało przemilczane[1].
Hadrian odbudował część starożytnychakweduktów rzymskich, odrestaurował kościoły, mury miejskie, umocnił brzegiTybru, a także rozwinął sieć gospodarstw kościelnych, które zajmowały się działalnością charytatywną[1]. Po śmierci papieża w 795 roku, Karol Wielki, pomimo drobnych napięć, stwierdził, że "czuje się jakby stracił brata", nakazał odprawienie mszy w jego intencji w całym kraju, a także sformułowałepitafium na marmurowej płycie (znajduje się ono w portyku bazyliki św. Piotra)[1].
Pontyfikat Hadriana I był najdłuższym od czasuśw. Piotra aż doPiusa VI pod koniec XVIII wieku.
- ↑abcdefgJohn N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 136-138.ISBN 83-06-02633-0.
- ↑abcdeRudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 49-50.ISBN 83-7006-437-X.
- ↑Horace Mann: The Lives of the Popes. Volume 1. London: KEGAN PAUL, TRENCH, TRUBNER, & CO., LTD., 1903, s. 397-398.
- ↑James Loughlin: Pope Hadran I. The Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-02-18]. (ang.).
- ↑Ottorino Bertolini: Papa Adriano I. Dizionario Biografico degli Italiani – Volume 1, 1960. [dostęp 2013-02-18]. (wł.).
- ↑James Loughlin: Colonna. The Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-02-18]. (ang.).
- ↑Colónna. Enciclopedia Treccani. [dostęp 2013-02-18]. (wł.).
