Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Gwiazdozbiór

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pokaz o gwiazdozbiorach wplanetariumCentrum Nauki Kopernik w Warszawie

Gwiazdozbiór (konstelacja złac.constellatio,con odcum 'z [czym]' istella 'gwiazda',gr.αστερισμός)[1] – określony obszar nasferze niebieskiej ustalony przezMiędzynarodową Unię Astronomiczną. Gwiazdy wchodzące w skład gwiazdozbiorów nie są ze sobą zazwyczaj fizycznie związane, a ich bliskie położenie na niebie jest wywołane geometrycznym efektemrzutowania ich położeń nasferę niebieską.

Rys historyczny gwiazdozbioru

[edytuj |edytuj kod]

Tradycja łączenia gwiazd w symboliczne kształty, które nazywamyasteryzmami, sięga niepamiętnych czasów starożytnych. Najstarsze zachowane wzmianki pochodzą z ok. 4000 lat p.n.e.

OkołoV wieku p.n.e. Babilończycy podzielili strefę nieba, w której odbywa się pozorny ruchsłońca, najpierw na 6, a następnie na 12 odcinków, które nazwanozodiakiem.Ptolemeusz w swoimAlmageście wyróżnił 48 konstelacji (z czego w dzisiejszym użyciu zachowano 47). Były to znane starożytnym konstelacje nieba północnego i częściowo równikowego (z kilkoma wyjątkami większych konstelacji południowych, jak:Centaur,Argo,Erydan czyWieloryb).

Odkrycia geograficzne i podróże na południową półkulę wniosły odXV wieku duży wkład w poznanie południowej sfery nieba. W 1595 Pieter Keyser i Frederick de Houtman, w wyniku podróży na Sumatrę, oznaczyli 12 konstelacji południowych:Ptak Rajski,Żuraw,Mucha,Kameleon,Indianin,Trójkąt Południowy,Wąż Wodny,Złota Ryba,Paw,Feniks,Tukan,Ryba Latająca. Po raz pierwszy znalazły się one w atlasieUranometriaJohanna Bayera opublikowanym w roku 1603.Na początku XVII wiekuTycho Brahe wyodrębnił konstelację „Warkocz Bereniki” z gwiazdozbiorówLwa iPanny.Gdański astronomJan Heweliusz dodał w swoim dzieleFirmamentum, wydanym po śmierci astronoma w roku 1690, 11 nowych gwiazdozbiorów, z czego 7 utrzymało się do dziś (Psy Gończe,Jaszczurka,Mały Lew,Ryś,Lis,Tarcza (Sobieskiego),Sekstant).Wreszcie w wyniku podróży naPrzylądek Dobrej Nadziei w latach 1751 i 1753francuski opatNicolas-Louis de Lacaille dodał 14 konstelacji (Pompa,Rylec,Cyrkiel,Piec,Zegar,Góra Stołowa,Mikroskop,Węgielnica,Oktant,Malarz,Rzeźbiarz,Luneta,Kompas,Sieć). Podzielił też na trzy części (Rufa,Żagiel,Kil) znaną starożytnym konstelacjęArgo.

Ostateczny podział sfery niebieskiej na 88 gwiazdozbiorów oraz ich granice zatwierdziła w roku 1930[2][3]Międzynarodowa Unia Astronomiczna.

Zestawienie gwiazdozbiorów

[edytuj |edytuj kod]
Gwiazdozbiory nieba północnego (według EncyklopediiOrgelbranda z r. 1900)

Gwiazdozbiory okołobiegunowe północne

[edytuj |edytuj kod]
NrGwiazdozbiórRektascensjaDeklinacja
1Cefeusz22h 00m+70°
2Kasjopeja01h 00m+60°
3Mała Niedźwiedzica15h 00m+75°
4Smok17h 00m+65°
5Wielka Niedźwiedzica11h 00m+55°
6Żyrafa06h 00m+70°

Gwiazdozbiory zimowe

[edytuj |edytuj kod]
NrGwiazdozbiórRektascensja
(06h-12h)
Deklinacja
7Bliźnięta07h 00m+20°
8Hydra10h 00m-20°
9Jednorożec07h 00m-05°
10Kompas09h 00m-30°
11Lew10h 30m+15°
12Mały Lew10h 00m+35°
13Mały Pies07h 30m+05°
14Pompa10h 00m-35°
15Puchar11h 30m-15°
16Rak08h 30m+20°
17Rufa07h 30m-35°
18Ryś08h 00m+45°
19Sekstant10h 00m+00°
20Wielki Pies07h 00m-20°
21Żagiel09h 30m-50°

Gwiazdozbiory wiosenne

[edytuj |edytuj kod]
NrGwiazdozbiórRektascensja
(12h-18h)
Deklinacja
22Centaur13h 00m-50°
23Herkules17h 00m+30°
24Korona Północna16h 00m+30°
25Kruk12h 30m-20°
26Ołtarz17h 30m-55°
27Panna13h 00m+00°
28Psy Gończe13h 00m+40°
29Skorpion16h 30m-30°
30Waga15h 00m-15°
31Warkocz Bereniki13h 00m+20°
32Wąż
Głowa Węża15h 30m+10°
Ogon Węża18h 00m-10°
33Węgielnica16h 00m-50°
34Wężownik17h 00m-05°
35Wilk15h 30m-45°
36Wolarz14h 30m+30°

Gwiazdozbiory letnie

[edytuj |edytuj kod]
NrGwiazdozbiórRektascensja
(18h-00h)
Deklinacja
37Delfin20h 30m+15°
38Indianin22h 00m-60°
39Jaszczurka22h 30m+45°
40Korona Południowa19h 00m-40°
41Koziorożec21h 00m-20°
42Lisek20h 00m+25°
43Luneta19h 00m-50°
44Lutnia19h 00m+35°
45Łabędź20h 30m+40°
46Mikroskop21h 00m-35°
47Orzeł19h 30m+05°
48Pegaz23h 00m+20°
49Ryba Południowa22h 30m-30°
50Strzała20h 00m+20°
51Strzelec19h 00m-25°
52Tarcza18h 30m-10°
53Wodnik22h 30m-10°
54Źrebię21h 00m+10°
55Żuraw22h 30m-45°

Gwiazdozbiory jesienne

[edytuj |edytuj kod]
NrGwiazdozbiórRektascensja
(00h-06h)
Deklinacja
56Andromeda01h 00m+40°
57Baran02h 30m+20°
58Byk04h 30m+15°
59Erydan04h 00m-25°
60Feniks01h 00m-50°
61Gołąb06h 00m-35°
62Malarz05h 30m-55°
63Orion05h 30m+00°
64Perseusz03h 30m+45°
65Piec03h 00m-30°
66Ryby01h 00m+10°
67Rylec05h 00m-40°
68Rzeźbiarz00h 30m-30°
69Trójkąt02h 00m+30°
70Wieloryb01h 30m-10°
71Woźnica06h 00m+40°
72Zając05h 30m-20°
73Zegar03h 00m-50°

Gwiazdozbiory okołobiegunowe południowe

[edytuj |edytuj kod]
NrGwiazdozbiórRektascensjaDeklinacja
74Cyrkiel15h 00m-65°
75Góra Stołowa05h 30m-80°
76Kameleon10h 30m-80°
77Kil09h 00m-60°
78Krzyż Południa12h 30m-60°
79Mucha12h 30m-70°
80Oktant21h 00m-85°
81Paw19h 30m-65°
82Ptak Rajski16h 00m-75°
83Ryba Latająca08h 00m-70°
84Sieć04h 00m-60°
85Trójkąt Południowy16h 00m-65°
86Tukan00h 00m-65°
87Wąż Wodny02h 00m-70°
88Złota Ryba05h 00m-60°

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2014-07-02]. [zarchiwizowane ztego adresu (2014-07-14)].
  2. Atlas Celeste - Reprot of Comission III 1930, CUP Archive [dostęp 2016-04-04] (ang.).
  3. International Astronomical Union | IAU [online], www.iau.org [dostęp 2016-04-04] .

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia wWikimedia Commons
 Teksty źródłowe wWikiźródłach
 Cytaty wWikicytatach
 Definicje słownikowe wWikisłowniku
Gwiazdozbiory
Niebo północne
Niebo równikowe
Niebo południowe
Gwiazdozbiory historyczne
Gwiazdozbiory
historyczne
Historyczne nazwy
uznanych gwiazdozbiorów
Zobacz też
  • Julius Schiller (Coelum Stellatum Christianum)
  • John Hill (Anguilla, Aranea, Bufo, Dentalium, Gryphites, Hippocampus, Hirudo, Limax, Lumbricus, Manis, Patella, Pinna Marina, Scarabaeus, Testudo, Uranoscopus)

Taurus Poniatovii.PNG

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gwiazdozbiór&oldid=71744921
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp