Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Guam

Na mapach:13°30′N 144°48′E/13,500000 144,800000
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy wyspy. Zobacz też:GUAM – organizacja międzynarodowa.
Terytorium Guamu
Guåhan
Territory of Guam
terytorium nieinkorporowane
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne Guam
GodłoFlaga
GodłoFlaga
Hymn:Stand Ye Guamanians
Dewiza: Tano I’ Man Chamorro
(Kraj ludu Czamorro)
Państwo

 Stany Zjednoczone

Siedziba

Hagåtña

Data powstania

1898

KodISO 3166-2

US-GU

Powierzchnia

544 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności


167 358[1]

• gęstość

308 os./km²

Numer kierunkowy

+1 671

Strefa czasowa

UTC +10

Języki urzędowe

angielski,czamorro

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Położenie na mapie
Położenie na mapie
13°30′N 144°48′E/13,500000 144,800000
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Wojenny Park Historyczny w stolicy Guamu

Guam (Terytorium Guamu,czamorro:Guåhan,Guam) – wyspa w południowej częściarchipelaguMarianów wMikronezji,terytorium nieinkorporowaneStanów Zjednoczonych, ze stolicą wHagåtña.

Ustrój polityczny

[edytuj |edytuj kod]

Guam jest terytorium zależnym odStanów Zjednoczonych. Zarządza nim amerykańskiDepartament Spraw Wewnętrznych. Na mocy ustawy z 1950 roku (Guam Organic Act of 1950) terytorium posiadaautonomię wewnętrzną. Władzę wykonawczą sprawuje gubernator wybierany w wyborach powszechnych co 4 lata. Władzę ustawodawczą sprawuje 15-osobowy parlament (Legislature of Guam), pochodzący z odbywających się co 2 lata wyborów powszechnych. Prawo głosu mają obywatele w wieku powyżej 18 lat.Guamczycy są obywatelami USA, jednak nie mogą głosować w wyborach prezydenckich.

Główne partie polityczne:

  • Partia Demokratyczna (DP),
  • Ludowy Sojusz Postępowy (PPA).

Święto narodowe: Dzień Odkrycia Guamu, pierwszy poniedziałek marca (1521).

Geografia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Geografia Guamu.

Wyspa pochodzeniawulkanicznego, otoczonarafami koralowymi, położona na północnymPacyfiku, pomiędzyHawajami aFilipinami (13°28′N 144°47′E/13,466667 144,783333). Jest to największa (541,3 km²) i najdalej wysunięta na południe wyspa archipelaguMarianów. Najwyżej położonym miejscem jestMount Lamlam o wysokości 406 mn.p.m. Długość linii brzegowej wynosi 125,5 km. Średnie roczne opady wynoszą ok. 2000 mm, natomiast średnia dzienna temperatura jest zasadniczo na stałym poziomie przez cały rok i wynosi od +26,7 do +28,4 °C (lata 1991–2020)[2].

Podział administracyjny

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Podział administracyjny Guamu.

Guam dzieli się na 19 okręgów:

  1. Agana Heights
  2. Agat
  3. Asan
  4. Barrigada
  5. Chalan Pago-Ordot
  6. Dededo
  7. Hagåtña
  8. Inarajan
  9. Mangilao
  10. Merizo
  11. Mongmong-Toto-Maite
  12. Piti
  13. Santa Rita
  14. Sinajana
  15. Talofofo
  16. Tamuning
  17. Umatac
  18. Yigo
  19. Yona

Historia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Walki o archipelag Marianów.

Wyspa została odkryta 6 marca 1521 roku przezFerdynanda Magellana i nazwana przez niego Wyspą Złodziejską, gdyż mieszkańcy archipelagu nie znali pojęcia własności i wykradli ze statku część sprzętu. Kolonizację europejską zapoczątkowali hiszpańscy misjonarze, którzy przybyli na wyspę w 1668 roku. W 1898 roku po przegranej wwojnie amerykańsko-hiszpańskiej,Hiszpania przekazała ją Stanom Zjednoczonym.

W czasieII wojny światowej została zdobyta 10 grudnia 1941 roku przezjapońskie wojska. Okupacja wyspy trwała do 21 lipca 1944 roku, kiedy to została odbita przez Amerykanów, którzy wznieśli tu wielką bazę lotniczo-morską wykorzystywaną m.in. później podczaswojny wietnamskiej. W roku 1950 dowództwoUS Navy przekazało zarząd nad Guamem Departamentowi Spraw Wewnętrznych, wyspie nadano wówczas nowąkonstytucję, powołano pochodzący z wyborów lokalny parlament, zaś mieszkańcom nadano obywatelstwo amerykańskie. Od tamtego czasu Guamczycy posiadają autonomię wewnętrzną, która w 1970 roku została rozszerzona.

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Podstawą gospodarki Guamu są obsługa amerykańskich baz wojskowych orazturystyka. Ludność zajmuje się także połowem ryb. Dobrze rozwinięte jest rolnictwo, uprawia się tam:kukurydzę,maniok,bataty,taro,kawę,kakao itrzcinę cukrową.
Problemem jest działalność gangów z Chin, Rosji, Japonii i Korei Południowej, które zajmują się praniem brudnych pieniędzy, handlem narkotykami, hazardem, prostytucją oraz przemytem ludzi[potrzebny przypis].

Dane statystyczne za lata 2001–2005
struktura zatrudnienia:rolnictwo 26%
przemysł 10%
usługi 64%
Produkt krajowy brutto (PKB):2,5 mld USD
PKB na jednego mieszkańca:15 000 USD
budżet:– dochody: 319,6 mln USD
– wydatki: 427,8 mln USD
inflacja:2,5%
ludność żyjąca poniżej proguubóstwa:23,0%
bezrobocie:11,4%
elektryczność:– produkcja: 1,764 mld kWh
– konsumpcja: 1,641 mld kWh
ropa naftowa:– produkcja: 0 bar/d
– konsumpcja: 16 000 bar/d
gaz ziemny:– produkcja: 0 mld m³
– konsumpcja: 0 mld m³
import:701 mln USD
eksport:45 mln USD
eksport (najważniejsi partnerzy):Japonia: 67,2%
Singapur: 11,6%
Wielka Brytania: 4,8%
import (najważniejsi partnerzy):Singapur: 50%
Korea Południowa: 21,4
Japonia: 14%
Hongkong: 4,6%

Infrastruktura

[edytuj |edytuj kod]

Telekomunikacja

[edytuj |edytuj kod]
  • Liczba aktywnych telefonów komórkowych: 98 000 (2004)
  • Liczba telefonów stacjonarnych: 84 134 (2001)
  • Liczba użytkowników Internetu: 79 000 (2004)

Transport

[edytuj |edytuj kod]
  • Liczba lotnisk: 5 (2006)
  • Główny port lotniczy to Apra Harbor

Instalacje wojskowe Stanów Zjednoczonych

[edytuj |edytuj kod]
  • Port Apra (ang.Apra Harbor) – jeden z największych portów międzyHawajami iFilipinami. Może obsługiwać największe okręty amerykańskiej floty, w szczególności lotniskowce.
  • Lotnisko Andersen (ang.Andersen Air Force Base) – duże lotnisko przystosowane do bazowania ciężkich bombowcówB-52.

Demografia

[edytuj |edytuj kod]

Populacja wyspy w lipcu 2008 wynosiła ok. 175,9 tys. osób. Zamieszkują tu następujące grupy etniczne:MikronezyjczycyCzamorro (ludność rdzenna) 37,1%,Filipińczycy 26,3%,biali 6,5%, inni 30,1%. Dominującą religią jestkatolicyzm (85%).

Języki, którymi posługują się mieszkańcy wyspy, to:angielski 38,3%,czamorro 22,2%,filipiński 22,2%, inne 17,8%.

VII 2008
Liczba ludności175 877
Ludność według wieku
0 – 14 lat28,2%
15 – 64 lat64,8%
ponad 64 lata7,0%
Wiek (mediana)
W całej populacji28,9 lat
Mężczyzn28,7 lat
Kobiet29,2 lat
Przyrost naturalny1,373%
Współczynnik urodzeń18,37 urodzeń/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów4,65 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracjibrak danych
Ludność według płci
przy narodzeniu1,06 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat1,07 mężczyzn/kobiet
15 – 64 lat1,04 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat0,88 mężczyzn/kobiet
w całej populacji1,04 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
w całej populacji6,55 śmiertelnych/1000 żywych
płci męskiej7,22 śmiertelnych/1000 żywych
płci żeńskiej5,84 śmiertelnych/1000 żywych
Oczekiwana długość życia
w całej populacji78,93 lat
Mężczyzn75,86 lat
Kobiet82,19 lat
Rozrodczość2,55 urodzeń/kobietę

Religia

[edytuj |edytuj kod]

Struktura religijna kraju w 2010 roku wedługPew Research Center[3][4]:

Kultura

[edytuj |edytuj kod]

Pomimo dominacji katolicyzmu zachowały się jeszcze tradycyjne wierzenia itabu. Podczas świąt często zakładane są tradycyjne maski luduChamorro. Atrakcją kulinarną wyspy jest potrawka z latających lisów, endemicznego gatunkunietoperzy (Pteropus mariannus).

Turystyka

[edytuj |edytuj kod]

Miejsca na wyspie, które warte są zwiedzania, to m.in.:Agana (stolica terytorium),Centrum Badawcze Regionu Mikronezji (Micronesian Area Research Center),Plaza de España,Puntan dos Amantes,Lanchon Antigo,Merizo,Inarajan,Umatac.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], cia.gov [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane zadresu 2013-12-03] (ang.).
  2. Summary of Monthly Normals 1991–2020 [online],National Oceanic and Atmospheric Administration [dostęp 2020-02-03] (ang.).
  3. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-30].
  4. Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-30].

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Robert F. Rogers: Destiny’s Landfall: A History of Guam. Honolulu: University of Hawaii Press, 1995.ISBN 978-0-8248-1678-0.
  • Słownik geograficzny Hutchinsona. Joanna Dąbrowska (tłumaczenie) Tadeusz Słabczyński (redakcja i konsultacja). Warszawa: Wydawnictwo EM, 1997.ISBN 83-86396-37-7.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych
Stany
Dystrykt federalny
Terytoria zależne
Nieinkorporowaneterytoria stowarzyszone
Nieinkorporowaneterytoria zorganizowane
Nieinkorporowaneterytoria niezorganizowane
Inkorporowane terytorium niezorganizowane:

Flaga Stanów Zjednoczonych

Państwa Australii i Oceanii
Państwa
Terytoria zależne
Integralne części
państw położonych poza
Australią i Oceanią

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Guam&oldid=75698530
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp