Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Grenada

Na mapach:12°06′N 61°42′W/12,100000 -61,700000
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy państwa w Ameryce Północnej. Zobacz też:inne znaczenia tego słowa.
Grenada
HerbFlaga
HerbFlaga
Dewiza:The Land, The People, The Light
(Kraj, ludzie, światło)
Hymn:Hail Grenada
(Bądź pozdrowiona, Grenado)

Hymn królewski:God Save the King
(Boże, chroń Króla)

Ustrój polityczny

monarchia parlamentarna

Stolica

Saint George’s

Data powstania

7 lutego1974

Władca

Karol III

Gubernator generalny

Cécile La Grenade

Premier

Dickon Mitchell[1]

Powierzchnia

348,5 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności


108 000[2]

• gęstość

325 os./km²

Kod ISO 3166

GD

Waluta

dolar wschodniokaraibski (XCD)

Telefoniczny nr kierunkowy

+1 473

Domena internetowa

.gd

Kod samochodowy

WG

Kod samolotowy

J3

Strefa czasowa

UTC -4

Język urzędowy

angielski

PKB (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


1,27 mld[3]USD
11 138[3]USD

PKB (PSN) (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


2,30 mld[3]dolarów międzynar.
20 075[3]dolarów międzynar.

Mapa opisywanego kraju
Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach

Grenadapaństwo wyspiarskie nawyspieGrenada i części wysparchipelaguGrenadyn (Małe Antyle) naMorzu Karaibskim.

Geografia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Geografia Grenady.

Grenada jest jednym z najmniejszych państw na półkuli zachodniej. Jest to grupa małych wysp w południowej części Morza Karaibskiego.

Największe wyspy:

Większośćpopulacji żyje na największej wyspie, Grenadzie. Największymi jej miastami są, zaczynając od stolicy:Saint George’s,Grenville iGouyave. Większym siedliskiem ludzkim na pozostałych wyspach jestHillsborough na wyspie Carriacou.

Wyspy Grenady są pochodzeniawulkanicznego, w związku z tym charakteryzują się wysoką żyznościągleby. Wnętrze największej wyspy jestgórzyste, a najwyższym wzniesieniem jestGóra Świętej Katarzyny o wysokości 840 m n.p.m. Ze stoków góry wypływa szeregstrumieni zkaskadami.Klimat wyspy jesttropikalny: gorący i wilgotny wporze deszczowej oraz chłodny z wiejącymipasatami wporze suchej. Grenada, znajdując się na południowej granicy pasahuraganów, w ostatnich dziesięcioleciach ucierpiała tylko trzykrotnie: 23 września 1955 r. –huragan „Janet” (prędkość wiatru dochodziła do 185 km/h powodując poważne zniszczenia), 7 września 2004 r.huragan „Ivan” (poważne zniszczenia, 39 osób zginęło) oraz 14 lipca 2005 r.huragan „Emily” (poważne zniszczenia na Carriacou i w północnej części Grenady).

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Pierwszymi mieszkańcami wyspy byliKaraibowie. W 1498 roku została odkryta dlaEuropy przezKrzysztofa Kolumba. Pierwsza próba osadnictwa europejskiego została podjęta przezAnglików w 1609 roku. Została ona udaremniona przez lokalnychIndian, którzy krwawe zwycięstwo nad białymi mieli uczcićludożerczą ucztą[4]. W 1650 roku przybyli osadnicyfrancuscy zMartyniki, którzy zawarli z Indianami porozumienie, wykupując przy tym prawa do wyspy. W 1762 roku wyspa została zajęta przezWielką Brytanię. W XIX wieku Brytyjczycy uprawiali tu trzcinę cukrową i do czasu zniesienianiewolnictwa sprowadzili zAfryki dużą liczbę niewolników. W 1877 roku wyspa uzyskała statuskolonii. W 1958 roku włączona w składFederacji Indii Zachodnich (do 1962)[5]. Od roku 1967państwo stowarzyszone z Wielką Brytanią, a od 1974 roku niepodległe.

Pierwszym premierem niepodległej Grenady byłEric Gairy ze Zjednoczonej Partii Pracy Grenady (Grenada United Labour Party – GULP). Opozycyjna Narodowa Partia Grenady (Grenada National Party – GNP) zarzuciła mu wkrótce dążenie do rządów dyktatorskich i rozpoczęła ostrą walkę przeciwko ekipie rządzącej[4]. Oskarżany o nadużycia finansowe i łamanie prawa Gairy został ostatecznie obalony w 1979 roku przezlewicową partię Nowy Ruch JEWEL. Lewicowy premierMaurice Bishop realizował radykalne reformy i przeorientował politykę zagraniczną na współpracę zblokiem wschodnim. W 1983 roku miał miejsce wojskowy zamach stanu, w wyniku któregoradykalnie lewicowa część rządu obaliła Bishopa i zamordowała go. Śmierć premiera stała się dlaUSA pretekstem doinwazji na kraj. W 1985 roku wycofano ostatnie obce wojska[5].

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]
Mapa konturowa Grenady
Porty lotnicze na Grenadzie

Podstawą gospodarki Grenady jestrolnictwo. Pod uprawą znajduje się ok. 75% powierzchni kraju, jedynie najwyższe partie niewysokich gór, zajmujących centralną część wyspy, porastają lasy i zarośla. Głównymi roślinami uprawnymi sąbananowiec (3 tys. ha),kakaowiec (6 tys. ha) imuszkatołowiec (2,6 tys. ha). Niewielkie obszary zajmuje uprawatrzciny cukrowej oraz warzyw (m.in.jams ibataty). Wzdłuż brzegów wyspy istnieją plantacjepalmy kokosowej (1,2 tys. ha)[a]. W latach 1951–1955 Grenada była największym producentem i eksporteremgałki i kwiatu muszkatołowego na świecie – eksportowała rocznie 84 tys.centnarów angielskich tej przyprawy. Znaczące zmiany przyniósł huragan „Janet”, który zniszczył ok. 80% wszystkich drzew muszkatołowych[4].

Podział administracyjny

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Podział administracyjny Grenady.

Demografia

[edytuj |edytuj kod]

Większość populacji (82,4%) stanowią osoby pochodzenia afrykańskiego, 13,3% to osoby o mieszanej etniczności,Hindusi stanowią 2,2%[6].

Religia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobne artykuły:Protestantyzm na Grenadzie, Diecezja Saint George’s na GrenadzieŚwiadkowie Jehowy na Grenadzie.

Struktura religijna kraju w 2011 roku[6]:

Siły zbrojne

[edytuj |edytuj kod]

W ciągu kilkusetletniej historii wyspy, niejednokrotnie stacjonowały na niej niewielkie oddziały francuskie, a następnie angielskie, pełniące przede wszystkim funkcje policyjne. Po uzyskaniu niepodległości w 1974 roku rząd utworzył własną kilkusetosobową policję, która w ograniczonym stopniu spełniała zadania wojska (zgodnie z konstytucją, odpowiedzialność za obronę Grenady ponosić miała w większości Wielka Brytania).

Po przewrocie w 1979 roku lewicowy rząd utworzył Ludową Armię Rewolucyjną (People’s Revolutionary Army = PRA). Armia liczyła około 1500 żołnierzy. Podczas inwazji w 1983 roku armia stawiła opór wojskomUSA i państwOrganizacji Wschodniokaraibskiej, jednak wobec ich ogromnej przewagi liczebnej i technicznej, wygasł on po kilku dniach i utracie 45 zabitych oraz 337 rannych (większe procentowo straty ponieśli Kubańczycy, którzy wsparli wojska rządowe). Nowy rząd rozwiązał PRA i ponownie oparł obronność na oddziałach o charakterze policyjnym. Są one szkolone i wyposażane przy dużym udziale organizacyjnym oraz finansowym USA.

W 2005 roku Królewskie Grenadyjskie Siły Policyjne (Royal Grenadian Police Force = RGPF) liczyły 755 ludzi (w tym 80-osobowy specjalny oddziałkomandosów), uzbrojonych przede wszystkim w lekką broń. RGPF podlega też Straż Przybrzeżna (Coast Guard) posiadająca ok. 50 funkcjonariuszy i 4 małe, ale nowoczesne okręty patrolowe.

Kultura

[edytuj |edytuj kod]

Łatwo zauważalne są wpływy francuskie i to bardziej niż w innych państwachKaraibów. Francuskie nazwiska i nazwy miejsc są dla Grenady rzeczą typową. Język zawiera wpływy o podłożu francuskim. Mieszkańcy kraju używają również lokalnegodialektuPatois. Silne wpływy francuskie zaobserwować można w grenadyjskiej kuchni. Potrawy są sowicieprzyprawiane. Kuchnia przypomina tę znaną zNowego Orleanu. Zaobserwować można wpływy francuskie warchitekturze z początków XVIII wieku. Kultura wyspiarska zapożyczyła wiele z kulturyafrykańskiej – większość mieszkańców ma korzenie sięgające Czarnego Lądu. O wpływachindyjskich świadczą: gotowaniedhalu, jedzenie mięsakoziego ikurczaków przyprawianychcurry. Należy zwrócić uwagę na grenadyjskitaniec,muzykę i zwyczaje świąteczne.Soca,calypso czyreggae były tańczone w czasie wyspiarskichkarnawałów. Równieżzouk był i jest popularnym stylem w lokalnej muzyce. Dziedzictwo wyspiarzy pochodzenia afrykańskiego odgrywa olbrzymią rolę w kulturze kraju. Ważnym elementem miejscowej kultury jestgawędziarstwo (ang.storytelling) i opowiadanie ludowychlegend, w których odnaleźć można zarówno wpływy afrykańskie, jak i starofrancuskie. PostaćAnansi, bogatrickstera, znana jest np. wZachodniej Afryce i innych krajach Karaibów, gdzie mieszka ludność pochodzenia afrykańskiego. Z bohaterów legend typowo francuskich znani sąLa Diablesse (pol.diablica) czyLigaroo, tzn.wilkołak.

Uwagi

[edytuj |edytuj kod]
  1. Dane z początku lat 70. XX w.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Grenada election 2022: 10 Things to know about Dickon Mitchell. Loop News, 2022-06-30. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  2. Dane dotyczące PKB na podstawie szacunkówMiędzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2017:International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2018. [dostęp 2018-05-02]. (ang.).
  3. abcdDane dotyczące PKB na podstawie szacunkówMiędzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023:International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-21]. (ang.).
  4. abcKubiatowicz Lucjan: Grenada, w: "Poznaj świat" R. XXII, nr 6 (259), czerwiec 1974, s. 31-32
  5. abGrenada. Historia, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-06-02] .
  6. abGrenada People and Society The World Factbook. cia.gov. (ang.).
Państwa Ameryki Północnej
Państwa
Terytoria zależne

Monarchie na świecie
Absolutne
Konstytucyjne
Commonwealth realms
Elekcyjne
Plemienne
Ghana
Nigeria
Uganda
Wallis i Futuna
Inne
Korona Św. Edwarda
Korona Św. Edwarda
  • p
  • d
  • e
Członkostwo w organizacjach międzynarodowych

Mapa członków WTO

Kolonie, protektoraty i terytoria zależne Wielkiej Brytanii
Europa
Afryka
Ameryka Północna
Stany Zjednoczone
Trzynaście kolonii
Kanada
Ameryka Łacińska i Karaiby
Antarktyda i Ocean Atlantycki
Azja
Ocean Indyjski
Australia i Oceania
Australia
Oceania
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grenada&oldid=77593199
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp