Golec zwyczajny
| Salvelinus alpinus[1] |
| (Linnaeus, 1758) |
|
 |
| Systematyka |
| Domena | eukarionty |
|---|
| Królestwo | zwierzęta |
|---|
| Typ | strunowce |
|---|
| Podtyp | kręgowce |
|---|
| Gromada | promieniopłetwe |
|---|
| Rząd | łososiokształtne |
|---|
| Rodzina | łososiowate |
|---|
| Rodzaj | Salvelinus |
|---|
| Gatunek | golec zwyczajny |
|---|
| Synonimy |
|---|
- Salmo alipesRichardson, 1835
- Salmo alpinostagnalisSmitt, 1886
- Salmo alpinusLinnaeus, 1758
- Salmo alpinus nivalisFaber, 1829
- Salmo arcturusGünther, 1877
- Salmo ascaniiValenciennes, 1848
- Salmo carbonariusStrøm, 1784
- Salmo erythrinusGeorgi, 1775
- Salmo hearniiRichardson, 1823
- Salmo hoodiiRichardson, 1835
- Salmo hybridusSmitt, 1886
- Salmo kundschaPallas, 1776
- Salmo laevisWalbaum, 1792
- Salmo levisMohr, 1786
- Salmo marstoniGarman, 1893
- Salmo naresiiGünther, 1877
- Salmo nitidusRichardson, 1835
- Salmo nivalisFaber, 1829
- Salmo oquassaGirard, 1854
- Salmo paljaWalbaum, 1792
- Salmo punctatusCuvier, 1829
- Salmo rivalisFabricius, 1780
- Salmo rossiiRichardson, 1835
- Salmo rutilusNilsson, 1832
- Salmo salvelinostagnalisSmitt, 1886
- Salmo stagnalisFabricius, 1780
- Salmo trutta laevisWalbaum, 1792
- Salmo ventricosusNilsson, 1832
- Salvelinus alpinus alpinus(Linnaeus, 1758)
- Salvelinus alpinus orientalisKirillov, 1972
- Salvelinus aureolusBean, 1887
- Salvelinus lepechini melanostomusBerg, 1932
|
|
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] |
|
|
|
Golec zwyczajny[3],golec[4],pstrąg alpejski[5] (Salvelinus alpinus) – gatunekryby z rodzinyłososiowatych (Salmonidae).
Anadromiczna ryba wędrowna. Występuje w arktycznych morzachEuropy,Azji iAmeryki Płn. Różne osiadłe formy występują w jeziorachSkandynawii, naWyspach Brytyjskich, wAlpach, w jeziorachŁadoga iOnega, naSpitsbergenie, naIslandii, wQuebecu wKanadzie, w stanachMaine iNew Hampshire wUSA oraz w wielu innych miejscach. Tworzy liczne podgatunki, m.in. występująca w jeziorach przedalpejskich i alpejskichpalia alpejska (S. a. salvelinus) idawatczan[3] (S. a. erythrinus) ze zlewiskaBajkału. Zazwyczaj przebywa na głębokości 30–70 m.
Sprowadzony do hodowli w Polsce po raz pierwszy prawdopodobnie w 1603, ponownie w 1840, ale bez powodzenia[6]. Po 2000 roku w Polsce podjęto hodowlę tego gatunku[7].
Zwykle osiąga długość 50–60 cm i 1,5–2 kg masy ciała. Maksymalnie dorasta do 107 cm i 15 kg.Łuski są bardzo drobne. Młode osobniki mają 13–15 poprzecznych prążków na bokach. Starsze mają jasnoniebieski grzbiet i szaroniebieskie lub zielonkawe boki usiane licznymi czerwonawymi lub pomarańczowymi plamkami, brzuch jasnoczerwony, spód głowy żółty. Przednie krawędzie płetw piersiowych, brzusznych i odbytowej są mlecznobiałe. Pozaokresem godowym boki bledną a brzuch staje się srebrzysty. Z pstrągiem daje bezpłodną hybrydę.
W wodach słodkich zjada główniebezkręgowce. W morzu żywi się głównie rybami.
Dojrzewa płciowo w wieku 6–7 lat.Tarło odbywa się jesienią. Młode osobniki spędzają w rzekach 3 lub 4 lata. Spływsmoltów do morza odbywa się zimą, pod lodem. Często kończy się on w czerwcu.
Szczególnie duże znaczenie posiada w regionach arktycznych. Chętnie łowiona przez wędkarzy naspinning imuchę.
- ↑Salvelinus alpinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑Salvelinus alpinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑abG. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum.Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970. Brak numerów stron w książce
- ↑Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina RolikMały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑Wykaz oznaczeń handlowych gatunków ryb oraz wodnych bezkręgowców wprowadzanych do obrotu na rynek polski. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2012. [dostęp 2012-11-04]. (pol.).
- ↑A. Witkowski, J. Grabowska. The non-indigenous freshwater fishes of Poland: Threats for native ichthyofauna and consequence for fishery: A review. „Acta Ichthyologica et Piscatoria”. 42 (2), s. 77–87, 2012.DOI:10.3750/AIP2011.42.2.01. (ang.).
- ↑Jerzy Antychowicz, Witold Mazur. Najgroźniejsze choroby ryb łososiowatych w Polsce. „Magazyn Weterynaryjny”. 17 (5), s. 520–524, 2008. (pol.). (pdf)
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976. Brak numerów stron w książce
- Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994.ISBN 83-7079-317-7. Brak numerów stron w książce
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997.ISBN 83-7129-441-7. Brak numerów stron w książce
- Salvelinus alpinus.(ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 21 września 2009]
Identyfikatory zewnętrzne:
