Giuseppe Mazzini (ur.22 czerwca1805 wGenui, zm.10 marca1872 wPizie) –włoski prawnik, dziennikarz, demokrata i bojownik o wolność razem zGaribaldim w okresierisorgimenta. Uważano go za reprezentanta „Europy narodów” w walce z „Europą monarchów”.
Zwany był „konspiratorem doskonałym”, całe życie poświęcił idei wyzwolenia narodów i ludów Europy, weWłoszech został obdarowany mianem „ojca Ojczyzny”. Był autorytetem moralnym dla kolejnych pokoleń spiskowców. W1830 został aresztowany, a po kilku miesiącach więzienia udał się na emigrację doSzwajcarii, a następnie Anglii, gdzie się spotkał zLajosem Kossuthem. Później powrócił do Włoch (doPizy) pod przybranym nazwiskiem. Jako niezłomny republikanin nie uznał Królestwa Włoskiego. „Zwycięski rewolucjonista przestaje być rewolucjonistą” – ostrzegał. Sam nigdy nie przestał być rewolucjonistą.
Mazzini byłwolnomularzem. Utrzymywał ścisłe kontakty zAlbertem Pikiem, również masonem, który z kolei dążył do rozłamu Stanów Zjednoczonych.
Razem z Giuseppem Garibaldim stanął na czele ogólnowłoskiego powstania, które wybuchło w ramachWiosny Ludów.Powstańcy, pod hasłem zjednoczenia ziem włoskich, rozpoczęli walkę o wyzwolenie spod panowania austriackiego. Poparcia udzielił imKarol Albert – władcaPiemontu (Królestwa Sardynii), lecz jego wojska zostały pokonane przez Austriaków w 1849 r. wbitwie pod Novarą. Powstanie zostało stłumione przez wojska austriackie (na północy Włoch) i francuskie (wPaństwie Kościelnym).
Był założycielem organizacjiMłode Włochy,Młoda Europa iCentralny Komitet Demokracji Europejskiej. Mazzini wspierał polski ruch narodowowyzwoleńczy. Przyjaźnił się zeStanisławem Worcellem.