 | |||
| Król Wizygotów | |||
| Okres | |||
|---|---|---|---|
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Dane biograficzne | |||
| Dynastia | |||
| Ojciec | |||
| |||
Gesalek[1], Gesalik[2], Gezalek[3] (ur. w końcuV wieku, zm. w512 lub514 r. nad rzekąDurance) –władca Wizygotów wHiszpanii w latach507 lub508−511, syn królaWizygotówAlaryka II, brat przyrodniAmalaryka, z roduBaltów,arianin.
Gesalek pochodził ze związkukróla WizygotówAlaryka II z konkubiną, był więc dzieckiem nieślubnym[4]. W chwili śmierci ojca wbitwie pod Vouillé w 507 r. był już osobą dorosłą[5]. Jego pochodzenie z konkubiny nie było zasadniczo przeszkodą w odziedziczeniu władzy po ojcu[6]. Królem został obrany (po raz pierwszy od ponad półwiecza w wynikuelekcji, a nieaklamacji) wNarbonne[7] przez część możnowładztwawizygockiego[8] po śmierci ojca, a zarazem poprzednika, w 507[9] lub 508 r.[5] Za stolicę Gesalek obrał sobie (wobec zajęcia przezFrankówTuluzy) położone blisko wybrzeżaMorza Śródziemnego Narbonne[10]. W następstwie przegranej w walce z najazdemBurgundów oraz złupienia stolicy konieczne stało się wycofanie Gesaleka naPółwysep Iberyjski[11]. Najpewniej zdecydował się on również zaniechać obronyCarcassonne, w którym znajdowała się wówczas większość tolozańskiego skarbu królewskiego oraz, prawdopodobnie, takżeAmalaryk[12]. Zapewne Gesalek liczył na zawarcie pokoju z Frankami i Burgundami, czym tłumaczy się jego brak działania[5]. Owa bezczynność spowodowała interwencjęostrogocką w roku 508[13], dzięki której królestwo Wizygotów zachowało swój byt[14], jednak ostatecznie straciło tereny na północ doPirenejów[15]. Sam władcaostrogockiTeodoryk Wielki początkowo popierał obiór Gesaleka[5], jednak zrażenie przez tego ostatniego części możnowładztwagockiego z powodu skazania na śmierć redaktoraBreviarium Alaricianum, możnegoGoiaryka[16], śmierć innego możnegoWeili, prawdopodobnie należącego do stronnictwa królewskiego[17], oraz uspokojenie w stosunkach ostrogocko-frankijskich i ostrogocko-burgundzkich spowodowały, że w 510 r. Ostrogoci rozpoczęli działania przeciwko Gesalekowi[15], przebywającemu wówczas wBarcelonie[18]. W 511 walczył on bez powodzenia z wodzem ostrogockimIbbą, wysłanym do państwa Wizygotów przez Teodoryka Wielkiego, który wspierał brata przyrodniego Gesaleka (a zarazem swojego wnuka) – Amalaryka[19]. Działania wojenne zakończyły się jeszcze w tymże roku obwołaniem Teodoryka Wielkiego władcą wizygockim i opuszczeniem kraju przez Gesaleka[20].
Teodoryk Wielki przejął wówczas władzę nadWizygotami, raczej jako niezależny władca, a nieregent[21], choć w ramach opieki nad młodymAmalarykiem[22]. Gesalek zaś udał się dowandalskiejAfryki, gdzie przebywał niecały rok[15] albo do roku 513[23], starając się uzyskać od władcy wandalskiego wspomożenie w dalszych swoich działaniach i wywołując wzrost napięcia w stosunkachostrogocko-wandalskich[24]. Być może spustoszenieSycylii przez Teodoryka Wielkiego było następstwem pobytu Gesaleka wKartaginie[15]. Życzliwy temu ostatniemuwładca WandalówTrasamund nie zdecydował się co prawda na otwarte wsparcie wojskowe pretendenta, ale Gesalek otrzymał fundusze niezbędne do dalszego działania[25]. Postępowanie władcy wandalskiego można rozpatrywać w kontekście działań mających osłabić Teodoryka Wielkiego z jednej strony, z drugiej zaś przyszłe zwycięstwo gorliwegoarianina, jakim był Gesalek, mogłoby wzmocnić (tak wewnętrznie, jak i zewnętrznie) siłę państwa Wandalów[26]. Gesalek przybył doAkwitanii, gdzie, będąc przez rok tolerowany przezFranków, dzięki funduszom uzyskanym od króla Wandalów (ludzi nie otrzymał), stworzył armię złożoną zGotów, na której czele zamierzał najechaćPółwysep Iberyjski[27]. Wojsko Gesaleka poniosło jednak klęskę podBarceloną w 511/512 r.[15] lub w 513 r.[10], przegrywając z wojskami Ibby[19]. Gesalekowi udało się ujść doGalii, ale, straciwszy frankijskie wsparcie, został, zapewne będąc w związku z powyższym w drodze do władcyBurgundówGundobada[28], pojmany nadrzeką Durance[29] przez Ostrogotów[30] albo prawdopodobnie przez Franków[10], albo też, być może, Burgundów[31] i w 512 r.[15] lub w 514[23] przez nich zgładzony[32].
|
