General Motors Company (w skrócieGM) –amerykański wielobranżowy koncernmotoryzacyjny założony 16 września 1908 roku. zajmujący się m.in. produkcjąsamochodów osobowych idostawczych, silników okrętowych, instalacji przemysłowych, technologii komunikacyjnych oraz usługami finansowymi. GM jestspółką publiczną od 20 grudnia 1916 roku notowaną nagiełdzie nowojorskiej. Jedno z największych przedsiębiorstw na świecie z siedzibą wDetroit.
Amerykańskie przedsiębiorstwo General Motors zostało założone 16 września 1908 roku jako kompaniaholdingowa dlaBuicka. Ze względu na dynamiczny rozwój rozpoczęto pozyskiwanie innych przedsiębiorstw zajmujących się produkcją samochodów. W ten sposób doszło dofuzjiOldsmobile po połączeniu zOlds Motor Vehicle Company w 1908 roku, a takżeCadillaca (kupiony 29 lipca 1909 roku przez GM za 5,5 miliona dolarów).
Polityka fuzji na rynku amerykańskim kontynuowana była do momentu, w którym przemysł samochodowy USA skupił się w rękach trzech korporacji: General Motors,Chryslera iForda. W 1925 roku General Motors przejąłbrytyjskiego producenta samochodówVauxhall, a w 1929 rokuniemieckiegoOpla.
Poszczególne marki koncernu na rynek amerykański miały w założeniu, od lat 30. XX wieku, przejmować różne segmenty rynku, będąc różnie pozycjonowane cenowo i pod względem prestiżu, począwszy od Chevroleta, przez w kolejności Pontiaca, Oldsmobile’a i Buicka do Cadillaca[2]. W latach 60. różnice te w dużym stopniu się zaczęły zacierać, a marki te konkurowały także ze sobą[2].
General Motors był pierwszą amerykańską korporacją, która w 1955 roku ogłosiła zysk jednoroczny przekraczający miliard dolarów. 28 maja 1999 roku z GM wyodrębnionoDelphi Automotive Systems.
1 czerwca 2009 roku koncern ogłosił bankructwo i przeszedł w stan upadłości. 11 lipca 2009 roku GM zostało wykupione przezDepartament Skarbu USA i od tego czasu prowadzi działalność jakoGeneral Motors Company. Część praw do markiSaab odkupiłochińskie przedsiębiorstwoBAIHC[5].
Po ponad 2 latach od ogłoszenia bankructwa i półtora roku od restrukturyzacji koncern wypracował 9 mldUSD zysku w 2011 roku (z czego 7 mld w samejAmeryce Północnej) – najwięcej w swojej dotychczasowej historii. W tym samym czasie przedsiębiorstwo wyprodukowało 9 milionów samochodów (o 7,6% więcej niż w 2010 roku), stając się tym samym ponownie największym koncernem samochodowym świata pod względem wielkości produkcji. Wcześniej tytuł ten należał dojapońskiej korporacjiToyota[6].
Według badaniawaszyngtońskiej organizacjiGood Jobs First koncern General Motors otrzymał ok. 3,5 mld dolarów dotacji z programów federalnych i stanowych w okresie 2010–2013 – co uplasowało go na 4. miejscu wśród najbardziej dotowanych przedsiębiorstw w Stanach Zjednoczonych[7].
General Motors Export Co. sprowadził do Polski pierwsze auta osobowe i użytkowe w 1924 roku. W 1927 roku sprzedano 1205 Chevroletów, co uplasowało markę na drugim miejscu wśród marek samochodów zarejestrowanych przez urzędy.
W lipcu 1928 roku na terenie warsztatów firmy „Elibor” Ł.J.Borkowski wWarszawie przy ul. Wolskiej 101/105 ruszyła produkcjakaroserii Chevroletów. Jesienią rozpoczęto montaż podwozi, łącznie z nitowaniem ram. Do końca roku w polskiej montowni wyprodukowano 2098 samochodów osobowych i podwozi autobusowych oraz ciężarowych. Łącznie w 1928 roku w Polsce sprzedano 3554 auta marki Chevrolet. Ze względu na światowy kryzys montownia została zamknięta w 1931 roku[8][9].
W 1936 General Motors rozpoczął współpracę ze spółkąLilpop, Rau i Loewenstein (LRL), dzięki czemu w tym samym roku uruchomiony został montaż samochodów marki Chevrolet w zakładach przy ul. Bema 65 w Warszawie. Wśród montowanych samochodów osobowych znalazły się Master Sedan, Master De Luxe, Imperial i Sedan Taxi. W fabryce montowane były także pojazdy użytkowe, takie jak dostawcze Chevrolet 112, ciężarowe Chevrolet 121, 131, 157 oraz autobusy miejskie – model 183. W zakładach przy ul. Bema 65 w 1937 roku wyprodukowano 3700 samochodów, a w 1938 – 4680. W LRL montowano również samochody marki Buick, modele serii 41 i 90 oraz – Opel, modele Kadett, Olympia i P4. Podczasokupacji niemieckiej zakład został skonfiskowany na potrzeby gospodarki wojennej Niemiec, a dotychczasowa produkcja – przerwana. W styczniu 1940 fabrykę włączono do koncernuHermann Göring Werke. W czasiepowstania warszawskiego, Niemcy wywieźli do Rzeszy wszystkie maszyny, urządzenia, dokumenty firmy oraz pracowników. Po upadku powstania, w październiku 1944, specjalne oddziały niemieckie (Vernichtungskommando) zniszczyły hale fabryczne, wysadzając je w powietrze[10].
Po wojnie General Motors miał nadzieję na otwarcie własnego przedstawicielstwa. Okazało się to niemożliwe ze względu na scentralizowanie zakupów przez instytucje kierowane przez nowe państwo.Centralny Zarząd Przemysłu Metalowego poprzez Centralny Zarząd Motoryzacji prowadził rozmowy na temat zakupu licencji m.in. z Chevroletem iFiatem. Ostatecznie marka amerykańska nie została wybrana, gdyż nie uznano jej za „politycznie słuszną”[11]. Mimo to w latach 1946–1956 rząd kupił od duńskiej montowni około 1500 osobowych ChevroletówFleetmaster,Stylemaster,Fleetline iBel Air, które zostały przydzielone najważniejszym urzędom PRL (w tym władzomPZPR), stąd Chevroleta Fleetmastera nazywano gwarowo „demokratką”.
W latach 70. XX wieku za czasów przywództwaEdwarda Gierka planowano wybudować w Polsce fabrykęsamochodów dostawczych, produkującą dostawcze samochody osobowe w nadwoziu dostawczym lub terenowym na licencji General Motors, produkującą 200 tys. pojazdów rocznie. Wstępnie zaczęto wybierać lokalizację. Z różnych względów plany nie zostały zrealizowane[12].
Po transformacji systemowej General Motors Corporation wybudował w czasie 22 miesięcy ZakładOpel Polska wGliwicach. W kwietniu 1998 roku rozpoczął produkcję części i podzespołów samochodowych, a w sierpniu tegoż roku pierwszyOpel Astra Classic opuścił linię montażową zakładu. General Motors Corporation zainwestował w Gliwicach 550 mln USD i zatrudnił ponad 3000 pracowników. GM był jednym z największych inwestorów naŚląsku.
Marka Chevrolet pojawiła się w Polsce po raz kolejny w maju 2005. Początkowo były to wyłącznie przebrandowane produktyGM Daewoo[13]. 11 listopada 2007 roku w fabryceFSO w Warszawie naŻeraniu wyprodukowano pierwszegoChevroleta Aveo, do lutego 2011 roku wyprodukowano 126 622 sztuki[14][15]. Produkcję w FSO zakończono 22 lutego 2011[16].
Fabryka w Gliwicach nosiła nazwę General Motors Manufacturing Poland do 2017 roku, a po przejęciu niemieckiego producenta przez ówczesny koncernGroupe PSA przemianowano ją we wrześniu naOpel Manufacturing Poland[17]. GM zakończyło tym samym swoje operacje w Polsce.