Ilustracja funkcji ograniczonej (czerwona) i nieograniczonej (niebieska). Dla funkcji ograniczonej da się znaleźć linię poziomą, której wykres nie przekracza, a dla funkcji nieograniczonej taka linia nie istnieje. Funkcja ograniczona –funkcja , którejzbiór wartości (obraz) jestograniczony . Pojęcie to stosuje się wteorii porządku ,topologii metrycznej ianalizie funkcjonalnej – dotyczy funkcji o wartościach w zbiorachskierowanych ,przestrzeniach metrycznych lubliniowo-topologicznych . Funkcję, która nie jest ograniczona, nazywa sięnieograniczoną [ 1] .
Dlafunkcji rzeczywistych ograniczenie sprowadza się do zawarcia wszystkich wartości w pewnymprzedziale ograniczonym lub równoważne do ograniczeniamodułu wartości funkcji[ 2] [ 3] .
Dla funkcji w zbiorach skierowanych definiuje się też pewne uogólnienia ograniczenia, będące jegowarunkami koniecznymi . Funkcja jest:
ograniczona z góry , jeżeli wszystkie jej wartości są mniejsze od pewnego ustalonego elementu;ograniczona z dołu , jeżeli wszystkie jej wartości są większe od pewnego ustalonego elementu;ograniczona wtedy i tylko wtedy, gdy jest jednocześnie ograniczona z góry i z dołu. Funkcje rzeczywiste f ( x ) = x , g ( x ) = x 2 {\displaystyle f(x)=x,\;g(x)=x^{2}} są nieograniczone, tak jak wszystkiewielomiany stopnia dodatniego.Funkcja kwadratowa g ( x ) = x 2 {\displaystyle g(x)=x^{2}} jest jednak ograniczona z dołu; wszystkie wielomiany stopnia parzystego są ograniczone jednostronnie.Homografie rzeczywiste nie są ograniczone, nawet jednostronnie.Niektórefunkcje wymierne są ograniczone, np.rozkład Cauchy’ego . Pierwiastniki mogą:Funkcje trygonometryczne sinus i cosinus są ograniczone – wszystkie ich wartości należą do przedziału[ − 1 , 1 ] . {\displaystyle [-1,1].} Odległość punktów (w ogólnościmetryka ), długośćwektora (w ogólnościnorma ) – to funkcje ograniczone z dołu przez zero, ale nie z góry. Długość krzywej (np.obwód figury ),pole powierzchni iobjętość – przykładymiar , które z definicji są ograniczone z dołu przez zero.Prawdopodobieństwo – miara ograniczona z dołu przez 0, z góry przez 1.Funkcja odwrotna do ograniczonej nie musi być ograniczona; przykładowo funkcją odwrotną doarcus tangensa jest tangens obcięty do pewnego przedziału, w którym jednak nie jest ograniczony.
Twierdzenie Weierstrassa podaje warunek wystarczający na ograniczenie funkcji rzeczywistej. Mówi ono, że każdafunkcja ciągła nazbiorze zwartym musi być ograniczona.
Pojęcie ograniczoności funkcji stosuje się w szczególności dociągów punktów w przestrzeniach metrycznych i liniowo-topologicznych, na przykład do ciągów liczbowych[ 3] . Podstawowe fakty:
pojęciadefiniujące ciągi ogólne ciągi liczbowe
typy ciągów przykłady ciągów liczb naturalnych inne przykłady twierdzenia powiązane pojęcia
pojęcia związane z: rodzaje funkcji złożenie funkcji (superpozycja)przypadki działań jednoargumentowych przypadkibijekcji
inne zagadnienia (problemy) głównie dla działań jednoargumentowych inne
pojęcia definio- -wane funkcjami twierdzenia o funkcjachautorzy: pojęcia nieformalnego pojęcia formalnego twierdzeń
uogólnienia
↑ definiowane dla dowolnej dziedziny i przeciwdziedziny