Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Fruktoza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fruktoza
forma łańcuchowaforma cykliczna
Ilustracja
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
arabino-heks-2-ulopiranoza
Inne nazwy i oznaczenia
farm.

Fructosum

inne

cukier owocowy, lewuloza (dawniej)

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C6H12O6

Masa molowa

180,16 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały, krystaliczny proszek o bardzo słodkim smaku[1]

Identyfikacja
Numer CAS

57-48-7 (izomerD)
30237-26-4 (racemat)

PubChem

5984

DrugBank

DB04173

SMILES
O[C@H]1[C@H](O)[C@H](O[C@]1(O)CO)CO
InChI
InChI=1S/C6H12O6/c7-1-3(9)5(11)6(12)4(10)2-8/h3,5-9,11-12H,1-2H2/t3-,5-,6-/m1/s1
InChIKey
BJHIKXHVCXFQLS-UYFOZJQFSA-N
Właściwości
Gęstość
1,59 g/cm³ (20 °C)[2]; ciało stałe
Rozpuszczalnośćwodzie
778 g/l (20 °C)[3]
w innych rozpuszczalnikach
etanol: rozpuszczalna[1]
Temperatura topnienia

103–104 °C (rozkład)[2][4]

Temperatura wrzenia

401 °C[4]

logP

-0,38

Kwasowość (pKa)

12,06

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki:dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
izomerD
Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana
jako niebezpieczna według kryteriów GHS
(na podstawie podanej karty charakterystyki).
Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
izomerD
Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana
jako niebezpieczna według europejskich kryteriów
(na podstawie podanej karty charakterystyki).
Temperatura zapłonu

196 °C[4]

Numer RTECS

LS7120000

Dawka śmiertelna

LD50 15 g/kg (królik, dożylnie)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

V06 DC02

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Fruktoza,cukier owocowy (złac.fructus, owoc) –organiczny związek chemiczny z grupyketoz. W stanie wolnym występuje naturalnie w owocach, miodzie, nektarze kwiatów i spermie ssaków[5]. Reszty fruktozy wchodzą w skład szeregudi-,oligo- ipolisacharydów, na przykładsacharozy (glukoza + fruktoza),rafinozy (glukoza + fruktoza +galaktoza) lubinuliny.

W temperaturze pokojowej jest białą substancją krystaliczną.Temperatura topnienia to około 100 °C. Fruktoza charakteryzuje się słodkim smakiem (jest nieco słodsza od sacharozy i znacznie słodsza od glukozy) oraz dobrą rozpuszczalnością w wodzie.

W wynikufermentacji ulega przemianie doetanolu.

Fruktoza jest nieprzydatna organizmowi podczas wysiłku fizycznego, ponieważ jest znacznie wolniej wchłaniana z krwi niżglukoza[6]. Znaczne ilości fruktozy mogą powodować biegunkę i bóle żołądkowo-jelitowe. Wspermie fruktoza jest głównym substratem energetycznym plemników w procesieoddychania beztlenowego. Powoduje też wyraźne podniesienie poziomutrójglicerydów we krwi[7].

Fruktoza charakteryzuje się największą słodkością spośród węglowodanów najczęściej stosowanych do słodzenia[8].

Źródła fruktozy

[edytuj |edytuj kod]

Organizm ludzki nie tworzy fruktozy[7]. Szacuje się, że fruktoza w diecie człowieka stanowi ok. 1/3 wszystkich spożywanych cukrów[7].

Głównym źródłem fruktozy w diecie jestsacharoza, czylicukier spożywczy orazsyrop kukurydziany. W formie wolnej występuje głównie w owocach (1–8%) i miodzie (około 38%)[7].

Wpływ na zdrowie

[edytuj |edytuj kod]

Niektóre badania wskazują na zmiany w metabolizmie powodowane przez fruktozę, co ma przyczyniać się do otyłości[9]. Istnieje jednak pogląd, że takie stwierdzenia to nadinterpretacja wyników badań, m.in. z powodu, że badane zwierzęta były karmione dużymi ilościami czystej fruktozy[9]. Taka sytuacja nie występuje w normalnej diecie zwierząt, w tym ludzi. Ci sami naukowcy stwierdzają, że przyczyną otyłości nie jest fruktoza, a nadmierne spożycie napojów nią słodzonych[9].

Jednakże szereg kolejnych badań zdaje się potwierdzać negatywne skutki spożywania fruktozy. Wskazują one na to, że aktywuje ona ośrodki nagrody w ludzkim mózgu, nie zapewniając przy tym uczucia sytości[6][10]. Glukoza gasiłaknienie na ok. 2–3 godziny, fruktoza nigdy, ponieważ w odróżnieniu od glukozy nie hamuje aktywnościpodwzgórza[6][11].Wątroba w odpowiedzi na fruktozę produkuje większe ilości trójglicerydów, sprzyjając w ten sposób chorobom układu sercowo-naczyniowego,insulinooporności, cukrzycy,nadwadze i otyłości[7]. Fruktoza z uwagi na znacznie wolniejsze wchłanianie się z krwi niż glukoza nie jest wykorzystywana podczas wysiłku fizycznego, natomiast nadmiar fruktozy jest przekształcany w tkankę tłuszczową[6].

Uważa się, że fruktoza występująca w sposób naturalny wowocach nie jest szkodliwa dla zdrowia, wynika to z innych właściwości owoców w stosunku do żywności przetworzonej i wysoko przetworzonej, mianowicie owoce mają przeważnie niskągęstość energetyczną, zawierająbłonnik, różne rodzajewitamin, soli mineralnych oraz inne naturalne substancje bioaktywne, które spożywane regularnie korzystnie wpływają na zdrowie[7][12].

Zastosowanie fruktozy

[edytuj |edytuj kod]

Fruktoza w przemyśle wykorzystywana jest jakokonserwant i substancja słodząca:

Metabolizm fruktozy

[edytuj |edytuj kod]

Metabolizm fruktozy przebiega inaczej w mięśniach itkance tłuszczowej, a inaczej w wątrobie[15]:

Szkodliwość fruktozy

[edytuj |edytuj kod]

Nadmiar fruktozy w diecie jest szkodliwy, bowiem:

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abFarmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa:Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491,ISBN 978-83-88157-53-0 .
  2. abFructose, [w:]GESTIS-Stoffdatenbank [online],Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 36320 [dostęp 2011-04-26] (niem. • ang.).
  3. Fructose, [w:] ChemIDplus [online],United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-28] (ang.).
  4. abcFruktoza. [martwy link] The Chemical Database. Wydział ChemiiUniwersytetu w Akronie. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).[niewiarygodne źródło?]
  5. Aleksander Kołodziejczyk: Naturalne związki organiczne. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 264.ISBN 83-01-14316-9.
  6. abcdeCukier cukrowi nierówny [online], Sante, 2017 [dostęp 2019-10-08] (pol.).
  7. abcdefghijkFruktoza i choroby układu sercowo-naczyniowego Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej [online], ncez.pl [dostęp 2019-10-08] .
  8. Słodkie życie chemika [online], mlodytechnik.pl [dostęp 2019-10-08] (pol.).
  9. abcVincent J. van Buula, Luc Tappya, Fred J. P. H. Brouns: Misconceptions about fructose-containing sugars and their role in the obesity epidemic. [w:]Nutrition research reviews [on-line]. 2014.
  10. Brain Reward Circuits Respond Differently to Two Kinds of Sugar. American College of Neuropsychopharmacology, 2014-12-10. [dostęp 2016-03-31]. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-08-04)].
  11. Your Body Responds Differently to Fructose and Glucose [online], Proteomics & Metabolomics from Technology Networks [dostęp 2019-10-08] (ang.).
  12. RiittaR. Törrönen RiittaR. i inni,Postprandial glucose, insulin, and free fatty acid responses to sucrose consumed with blackcurrants and lingonberries in healthy women, „The American Journal of Clinical Nutrition”, 96 (3),2012, s. 527–533,DOI10.3945/ajcn.112.042184,ISSN1938-3207,PMID22854401 [dostęp 2019-11-01] .
  13. SalvatoreS. Petta SalvatoreS. i inni,Industrial, not fruit fructose intake is associated with the severity of liver fibrosis in genotype 1 chronic hepatitis C patients, „Journal of Hepatology”, 59 (6),2013, s. 1169–1176,DOI10.1016/j.jhep.2013.07.037,ISSN1600-0641,PMID23933265 [dostęp 2019-11-01] .
  14. Glycemic Index and Glycemic Load. mendosa.com. [dostęp 2014-04-09].
  15. Metabolizm węglowodanów. W: B.D.Hames, N.M.Hooper: Krótkie wykłady. Biochemia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.
  16. abRobert H.R.H. Lustig Robert H.R.H.,Fructose: it’s „alcohol without the buzz”, „Advances in Nutrition (Bethesda, Md.)”, 4 (2),2013, s. 226–235,DOI10.3945/an.112.002998,ISSN2156-5376,PMID23493539,PMCIDPMC3649103 [dostęp 2019-11-01] .


Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
Substancja lecznicza wklasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej (ATC)
V06: Preparaty żywieniowe
V06D – Inne preparaty żywieniowe
V06DC – Węglowodany
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fruktoza&oldid=75631920
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp