 Żołnierze Freikorpsu wBerlinie, 1919 rok | |||
| Historia | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Sformowanie | 1918 | ||
| Rozformowanie | 1922 | ||
| Komendanci | |||
| Pierwszy | |||
| Konflikty zbrojne | |||
| Rewolucja listopadowa I powstanie śląskie III powstanie śląskie | |||
| Organizacja | |||
| Rodzaj sił zbrojnych | |||
| Rodzaj wojsk | |||
| |||
Freikorps (zniem.wolny korpus) – ochotnicze,nacjonalistyczne formacjeparamilitarne działające wNiemczech w latach 1918–1922, założone przezzdemobilizowanych żołnierzy, uczestniczące w walkach z powstańcami polskimi (I powstanie śląskie,III powstanie śląskie), w tłumieniurewolucji w Niemczech i w walkach o Rygę[1].
W 1813 r. wRogau-Rosenau niemieccy studenciUniwersytetu Wrocławskiego, pod dowództwem majoraAdolfa Lützowa, utworzyliantynapoleońskie ugrupowanie militarne. Rozbite zostało w starciach z regularnymi wojskami napoleońskimi, ale dało impuls do szerszego oporu przeciwko Napoleonowi wPrusach. Od barw mundurowych jego oddziałów wywodzi się kolorystyka dzisiejszejflagi Niemiec.
Powtórnie Freikorpsy pojawiły się w 1918 r., kiedy zaczął tworzyć się cały system organizacji mających zahamować lewicowe przemiany. Dysponowały one bronią z magazynów wojskowych i dużą liczbązdemobilizowanych żołnierzy.
W miastach powstała Bürgwehra, pilnująca bezpieczeństwa miast ikoszar.Technische Nothilfe były to oficjalnie grupy pomocy technicznej, a nieoficjalnie organizacja zajmowała się działalnościąterrorystyczną oraz zwalczaniemstrajków robotniczych. W jej skład wchodziły Straż Transportowa (Verkehrswehr), Straż Portowa (Küstenwehr), Straż Przemysłowa (Industriewehr). Kolejną organizacją była Straż Obywatelska (Einwohnerwehr). Jednak wszystkie te organizacje nie miały odpowiedniej siły i zdolności organizacyjnej, dlatego też powstała potrzeba utworzenia ochotniczych uderzeniowych jednostek wojskowych.
Krótko poI wojnie światowej powstały próbujące nawiązać do tradycji freikorpsównacjonalistyczne niemieckie organizacje paramilitarne. Jedną z motywacji członków Freikorpsów była chęć walki z ruchemkomunistycznym, który szerzył się w Niemczech porosyjskiej rewolucji. Organizacje te zyskały wsparcie ze strony niemieckiego ministra obronyGustava Noske, który wykorzystał je m.in. do zniszczeniaZwiązku Spartakusa[2] (śmierć ponieśli wtedyKarol Liebknecht iRóża Luksemburg).
Pierwszy Freikorps utworzył w Westfalii w grudniu 1918 gen.Georg Maercker(inne języki). Oddział ten powstał na bazie dowodzonej przez niego dywizji, i przyjął nazwęFreiwilliges Landesjägerkorps. Władzom wojskowym bardzo spodobała się ta inicjatywa, a rząd niemiecki zalegalizował je już 6 stycznia 1919. Formacje te zaczęły się szybko rozwijać, dochodząc pod koniec 1919 do ponad 100 jednostek.
Nowe jednostki nawiązywały do tradycji starych jednostek armii niemieckiej (3. Garde Infanterie Brigade, 2. Garde Dragoner Regiment) przejmując ich oznaczenia i barwy, lub były werbowane na nowo przez dowódców (Freikorps Hülsen, Baterie Schmidt, Freikorps Lichtschlag), albo też były organizowane według rodzaju broni.
Freikorpsy były finansowane przez rząd, armię,ziemiaństwo oraz przemysłowców. W połowie 1919 roku we Freikorpsach służyło prawie 400 000 żołnierzy[1].
Freikorpsy brały też udział w walce z Polakami wpowstaniach śląskich[2], wówczas punktem ich koncentracji byłPrudnik[3].
Do najbardziej znanych Freikorpsów należały:
Freikorpsy zostały rozwiązane w 1922. Ich członkami byli niektórzy przyszli czołowi działaczepartii nazistowskiej, jakErnst Röhm, przywódcaSA orazRudolf Höss, komendant obozu koncentracyjnegoAuschwitz.
Wielu członków Freikorpsów pozostało przez jakiś czas poza oficjalnymi strukturamiIII Rzeszy, a jego weterani – po przejęciu władzy przez Hitlera – powtarzali niekiedy: „Gdzie byłHitler w 1919 i 1920 roku, gdy walczyliśmy z komunistami?”Hermann Ehrhardt i jego zastępcaEberhard Kautter(inne języki), przywódcyLigi Wikingów odmówili poparciaHitlera iLudendorffa wpuczu monachijskim i spiskowali przeciw nim. Następnie jednak przyłączyli się do nazistów.
