Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne (fr. Terres australes et antarctiques françaises –TAAF ) –francuskie terytorium zależne obejmująceantarktyczne wyspy wulkaniczne , położone w południowej częściOceanu Indyjskiego . Położone są one częściowo u wybrzeżyAfryki , a część leży niemal w równej odległości odkontynentów Afryki,Australii iAntarktydy , w pobliżu 43°S i 67°E . W ich skład wchodzi również sektor Antarktydy obejmującyZiemię Adeli , przy czymroszczenia wobec Ziemi Adeli nie są uznawane przez niektóre państwa.
Terytoria te mają od1955 roku statusterytorium zamorskiego Francji.
Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne dzielą się na 5 dystryktów:
Od czasu utworzenia odrębnego terytorium zamorskiego w1955 ziemie te były zarządzane przez administratora (administrateur supérieur ) rezydującego wParyżu . Od 1997 roku administrator miał swą siedzibę wSaint-Pierre na wyspieReunion [ 2] . W wyniku reformy administracyjnej w grudniu2003 [ 3] , administratora zastąpił prefekt (najwyższy zarządca), którego siedziba nadal znajduje się na wyspie Reunion. Od 5 października 2022 urząd ten sprawuje Florence Jeanblanc-Risler, piąta kobieta w historii, która zarządza tym terytorium[ 4] .
Ziemia Adeli o powierzchni około 500 tys. km² oraz wyspy zajmujące razem 7781 km² nie były nigdy zamieszkane. Jedynymi mieszkańcami są przebywający tam czasowo naukowcy – w roku1997 było ich około 100.
Mimo tego, terytorium posiada znaczącej wielkościflotę morską , w skład której wchodziły w1999 roku następujące jednostki: 7masowców , 5 statkówdrobnicowców , 10chemikaliowców , 9kontenerowców , 6statków do przewozu ciekłego gazu , 24tankowce , jedenstatek-chłodnia oraz 10rorowców . Łącznawyporność statków tej floty wynosi blisko 2893 tys.GRT , czyli 5166 tys.DWT . Flota ta rejestrowana jest w tzw. drugim francuskimrejestrze statków , co umożliwia ich właścicielom płacenie niższych podatków i stosowanie mniej restrykcyjnych regulacji niż w przypadku głównego rejestru.
Podstawowym bogactwem naturalnym tego terytorium sąryby iskorupiaki . Aktywność gospodarcza ogranicza się do utrzymywania tustacji meteorologicznej igeofizycznych stacji naukowych, a także znaczącejfloty rybackiej . Ryby złowione na tychakwenach eksportowane są do Francji iReunionu . Roczny dochód terytorium wynosi około 18 mlndolarów .
Terytorium posiada domenę internetową.tf .
Na terytorium zaobserwowano 153gatunki autochtoniczne zwierząt, w tym 51 występującychendemicznie a jeden uznano za wymarły[ 5] – ptakAnas marecula z rodzinykaczkowatych wymarł przed 1793 rokiem na wyspieAmsterdam , a główną przyczyną jego wyginięcia były polowania[ 6] . Z kolei 18 gatunków zwierząt zostało introdukowanych lub ich pochodzenie nie jest znane. Ponadto odnotowano występowanie jednego gatunkuchromist –Microfissurata australis (inne języki) . Zarejestrowano także 39 gatunków roślin[ 5] – z czego 7 to endemity (Agrostis delislei (inne języki) ,Colobanthus diffusus (inne języki) ,Lyallia kerguelensis (inne języki) ,Pentaschistis insularis (inne języki) ,Plantago pentasperma (inne języki) ,Plantago stauntonii (inne języki) iPoa novarae (inne języki) )[ 7] . Ponadto 113 gatunków zostało sztucznie wprowadzonych lub ich pochodzenie nie jest znane[ 5] .
Wyspa Amsterdam
Wyspa Św. Pawła
Wyspy Crozeta
Wyspy Kerguelena
Wyspy Rozproszone
Terytoria na południe od 60° Terytoria na północ od 60° Integralne części państw i terytoriów położonych poza Antarktyką