 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 5 października 1894 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 3 października 1970 | ||
| Zawód, zajęcie | nauczyciel | ||
| Pracodawca | |||
.jpg) | |||
| Odznaczenia | |||
  | |||
| |||
Franciszek Gnyp (ur.5 października1894 wPiotrkowie, zm.3 października1970 tamże) – polski artysta malarz,nauczyciel, żołnierzWojska Polskiego,kawaler Orderu Virtuti Militari.
Urodził się 5 października 1894 w Piotrkowie, ówczesnej stolicyguberni piotrkowskiej, w rodzinie Piotra i Katarzyny z Gliszczyńskich[1]. Uczył się w gimnazjum filologicznym im. J. Dąbrowskiego w Piotrkowie, a następnie wWarszawskiej Szkole Rysunkowej[1][2][a]. W latach 1911–1914 i 1915–1916 studiował wAkademii Sztuk Pięknych w Krakowie[1][2]. Po ukończeniu studiów podjął pracę nauczyciela rysunków, początkowo w Miejskiej Szkole Handlowej w Piotrkowie, a wkrótce wGimnazjum Męskim Towarzystwa Nauczania Szkół Średnich, które w 1918 zostało upaństwowione i otrzymało imięBolesława Chrobrego[1][2].
W lipcu 1920 wstąpił jako ochotnik do 206 pułku ułanówArmii Ochotniczej, a następnie został wcielony do 2 szwadronu6 pułku ułanów[1]. Wyróżnił się 23 września 1920 wbitwie pod Zasławiem. Następnego dnia dowódca 2 szwadronu rotmistrzWitold Cieśliński sporządził wniosek na odznaczenie ułana Gnypa orderem „Virtuti Militari”, w którym napisał:
w szarży 2 szwadronu pod Zasławiem z nieustraszoną odwagą wraz z śp. ppor.Witoldem Sulimirskim i śp.Zygmuntem Szczepanem Szpiegelem szedł na nieprzyjaciela. W walce padł pod nim koń na kilkadziesiąt kroków przed nieprzyjacielem. Ten nie tracąc głowy chwycił za karabin, rzucił się na nieprzyjaciela, przyczyniając się do zwycięstwa[1].
Rozkazem Dowództwa6 Armii nr 80 z 22 października 1920 został odznaczony orderem „Virtuti Militari” V klasy[1].
Po zdemobilizowaniu kontynuował pracę w piotrkowskim gimnazjum[1]. Jako szeregowiec rezerwy posiadał przydział do4 szwadronu taborów w Łęczycy[1]. Lata międzywojenne to najbardziej płodny okres jego twórczości malarskiej[2]. Swoje prace wystawiał w kraju i za granicą w wielu prestiżowych galeriach[2]. Wtedy też zasłynął z doskonałych portretów polskiej arystokracji i członków elit, malowanychtechniką olejną i suchejpasteli[2]. W 1936 otworzył swą indywidualną wystawę w warszawskiejZachęcie[2]. Podczasokupacji niemieckiej pracował w Rzemieślniczej Szkole Zawodowej, uczył młodzież natajnych kompletach[2]. W 1953 przeszedł na emeryturę, pozostając do śmierci płodnym twórcą[2]. Zmarł 3 października 1970 w Piotrkowie i został pochowany nastarym cmentarzu[2].
W 1916 ożenił się z Genowefą Cerefin (1897–1963), mieli troje dzieci: Tadeusza (1917–1944), Krystynę (ur. 1919) i Stanisława (1927–1986)[1][5][6].
