 zdjęcie z czasów wojny | |
 generał-brygadier | |
| Data i miejsce urodzenia | 19 listopada 1835 |
|---|---|
| Data śmierci | 28 kwietnia 1905 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1842–1861 (USA) |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
.png) | |
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 19 listopada 1835 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 28 kwietnia 1905 | ||
| 40. Gubernator stanuWirginia | |||
| Okres | od 1886 | ||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| |||
Fitzhugh Lee (ur.1835, zm.1905) –amerykański dyplomata, oficer,generałkawaleriiarmii Konfederacji podczaswojny secesyjnej, jak równieżUS Army podczaswojny amerykańsko-hiszpańskiej.KuzynRoberta E. Lee.
Lee urodził się wClermont, w stanieWirginia. Należał do rodziny o wielopokoleniowych tradycjach wojskowych: był wnukiemHenry’ego „Light Horse Harry” Lee,bratankiemRoberta Lee,kuzynemGeorge’a Lee. Jego ojciec, Sydney Smith Lee[1] był kapitanem floty i służył podkomandoremMatthew Perrym na wodach japońskich. Jego matka zaś była wnuczkąGeorge’a Masona oraz siostrąJamesa Murraya Masona.
Lee ukończył studia wAkademii Wojskowej w West Point w 1856 roku, po czym został mianowanypodporucznikiem w 2. Regimencie Kawalerii (później przemianowanym na5 Regiment Kawalerii, dowodzonym przezAlberta Sidneya Johnstona[2]. Zasłużył się podczas akcji zbrojnych w 1859 roku prowadzonych przeciwkoKomanczom wTeksasie; pod Nescutunga został poważnie ranny. W maju 1860 roku został mianowany instruktorem kawalerii w West Point, jednakże zrezygnował z tego stanowiska posecesji Wirginii.
Dołączył doarmii Konfederacji jakoporucznik kawalerii, służąc początkowo jako oficer sztabowygen. bryg.Richarda Ewella nadBull Run. Awansował napodpułkownika 1. Regimentu KawaleriipułkownikaJeba Stuarta w sierpniu 1861 roku. W marcu 1862 mianowano go pułkownikiem i głównodowodzącym, jednakże już 24 lipca został awansowany na generała brygady. Podczaskampanii w północnej Wirginii okrył się niesławą, spóźniając się na zgrupowanie kawalerii, przez co konnica federalna dokonała najazdu na kwaterę główną Stuarta, zdobywając osławiony kapelusz i pelerynę tego ostatniego. Jednak podczas rajdu kawalerii konfederackiej na Catlett’s Stattion zdobył galowy mundur generała UniiJohna Pope’a, który podarował Stuartowi w charakterze rekompensaty za poniesioną stratę.
Ponownie odznaczył się podczaskampanii marylandzkiej, osłaniając odwrót piechoty spodSouth Mountain poprzez opóźnienie natarcia wojsk federalnych naSharpsburg, idących nadAntietam oraz osłaniając przeprawę przezPotomak. PodKelly’s Ford (17 marca 1863) błysnął zdobywając tabun 150 koni, przy utracie zaledwie 14 z 400 żołnierzy. PodChancellorsville dokonał rekonesansu prawej flanki armii Unii, umożliwiając atak gen. dyw.Thomasa „Stonewalla” Jacksona.
Po Chancellorsville Lee został powalony atakiem reumatyzmu – trwające miesiąc leczenie spowodowało, iż nie mógł wziąć udziału wbitwie pod Brandy Station. Wyzdrowiał na czas, by poprowadzić brygadę z dywizji Jeba Stuarta we wczesnych dniachkampanii Gettysburskiej – wykazał siępod Carlisle. Raport bitewny napisany przez Stuarta wymieniał tylko Lee, jako „jednego z najlepszych dowódców kawalerii w całym kontyngencie, całkowicie [zasługującego] na awans”[3]. 3 sierpnia 1863 roku został awansowany nagenerała dywizji[4].
Podczas kampanii wOverlandzie oraz podPetersburgiem w 1864 działał jako dowódcadywizyjny pod Stuartem, a po jego śmierci, pod gen. dyw.Wade’em Hamptonem[5]. Mimo umiejętności, Lee nie był w stanie przebić się przez defensywę unijnych oddziałów murzyńskich, broniących Fortu Pocahontas whr. Charles City.
Brał udział w kampaniigen. br.Jubala Early’ego przeciwko gen. dyw.Philipowi Sheridanowi (w dolinie Shenandoah oraz podWinchesterem) – został ciężko ranny, po zastrzeleniu pod nim trzech kolejnych koni. Kiedy Hampton został odesłany doKaroliny Północnej na odsiecz wojskom generałaJosepha Johnstona, dowództwo nad całym kontyngentem kawalerii przypadło Lee (29 marca 1865). Nie nacieszył się nową funkcją zbyt długo, gdyż już 9 kwietnia doszło do kapitulacji wojsk Konfederacji pobitwie pod Appomattox Court House, w której młody generał poprowadził ostatnią szarżę Południa.
 | Zobacz w angielskichWikiźródłach tekst oryginalnyPrzemowy Fitzhugha Lee |
Po wojnie zajął się farmerstwem whr. Stafford, jednocześnie intensywnie działając w grupach sympatyzujących z ideą niepodległego Południa. W 1875 roku przybył na obchody setnej rocznicybitwy pod Bunker Hill wBostonie, gdzie wygłosił znakomitą przemowę. W 1885 został członkiem zarządu wizytacji Akademii w West Point, zaś w latach 1886-1890 pełnił urządgubernatora Wirginii.
Lee dowodził trzecią dywizją podczas obu parad inauguracyjnychprezydentaGrovera Clevelanda w 1885 i 1893 roku[6].
W kwietniu 1896 roku został mianowany przez prezydenta Clevelanda generałem-konsulem wHawanie, gdzie zajmował się sprawami zarówno konsularnymi jak i dyplomatyczno-militarnymi. Z tego stanowiska mógł zdać szczegółowy raport dotyczący zatopieniaokrętu wojennegoUSS Maine. Po wypowiedzeniu wojnyHiszpanii przez rząd USA, ponownie wstąpił do armii.
Był jednym z trzech eks-konfederackich głównodowodzących, którzy wstąpili do US Army. Dowodził VII Korpusem Armii, jednakże nie wziął udziału w walkach naKubie. Był wojskowym gubernatorem Hawany iPinar del Río od 1893 roku. Przeszedł na emeryturę w 1901, jakogenerał brygady. Zmarł wWaszyngtonie i został pochowany naHollywood Cemetery wRichmond.
Lee jest autorem artykułu dotyczącego Roberta LeeGreat Commanders („Wielcy dowódcy”) (1894) orazCuba’s Struggle Against Spain („Walka Kuby przeciwko Hiszpanii”) (1899).
