Fidżi położone jest wMelanezji, ok. 2800 km na wschód od Australii oraz ok. 2000 km na północ od Nowej Zelandii.
Obszar kraju obejmuje około 300 wysp (z czego około 100 jest zamieszkanych) i 540 wysepek pochodzeniawulkanicznego i koralowego, otoczonychrafami koralowymi. Dwie największe wyspy toViti Levu iVanua Levu. Viti Levu stanowi połowę powierzchni Fidżi, na niej położone są stolica państwa,Suva oraz najwyższe wzniesienie –Tomanivi (1324 m n.p.m.)[3].
Na wyspach wznoszą się góry wulkaniczne sięgające ponad 1200 m n.p.m., porośnięte wiecznie zielonymi lasami równikowymi, lasami zrzucającymi liście isawannami. Klimat wysp równikowy wilgotny, od listopada do kwietnia występującyklony tropikalne.
Pierwsi znani nam ludzie, którzy zamieszkiwali Fidżi, osiedlili się około 3500 lat temu, przypływając z okolic dzisiejszegoVanuatu iNowej Kaledonii. Uznani za przodków Polinezyjczyków byli twórcami ceramiki Lapita. Później dochodziło do migracji z zachodniejMelanezji. Prawdopodobnie około roku 1250 n.e. istniało "imperium" tongańskie, które obejmowało części Fidżi[5].
Pierwszym Europejczykiem, który tu dotarł byłAbel Tasman w 1643. Następnie w 1774 wyspy były badane przezJamesa Cooka. W 1854 w zachodniej części powstałokrólestwo, którego stolica znajdowała się naBau. Wyspy stały siębrytyjskąkolonią w 1874. W latach 1879–1917 nastąpił napływ ludnościhinduskiej do pracy naplantacjach. W 1966 Fidżi uzyskało wewnętrzną autonomię w ramach BrytyjskiejWspólnoty Narodów. Niepodległość otrzymało w 1970. 10 października 1970 roku na podstawieRezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 287 Fidżi zostało członkiemONZ[6].
Od 1987 Fidżi jestrepubliką (przedtem głową państwa był monarcha brytyjski). Rządy demokratyczne były przerywane dwoma wojskowymizamachami. Oba spowodowane były niepokojami między etnicznymi Fidżyjczykami a ludnością hinduską stanowiącą większość[7].
Konstytucja z 1990 zagwarantowała etnicznym Fidżyjczykom kontrolę nad Fidżi, co doprowadziło do emigracji Hindusów. To znów wywołało trudności gospodarcze, ale spowodowało, że Melanezyjczycy stali się większością. Poprawki uchwalone w 1997 uczyniły konstytucję sprawiedliwszą. Wolne i spokojne wybory w 1999 zakończyły się utworzeniem rządu przez Hindusów. Po roku został usunięty przez zamach przeprowadzony przez nacjonalistęGeorge’a Speighta. Demokracja została przywrócona pod koniec 2000, kiedy to został utworzony rząd tymczasowy z premieremLaisenia Qarase, który pozostał na tym stanowisku[potrzebny przypis]. 5 grudnia 2006 roku miał miejscepucz wojskowy[8].Po tym wydarzeniu, 8 grudnia 2006 zawieszono członkostwo Fidżi weWspólnocie Narodów[potrzebny przypis].
Fidżi ma wyjątkowo sprawne siły zbrojne i jest ważnym współpracownikiemONZ. Bierze udział wmisjach pokojowych w różnych częściach świata.
Fidżi jestrepubliką, pierwotnie opartą namodelu westminsterskim, który jednak ulegał coraz poważniejszym modyfikacjom przy okazji kolejnych zmian konstytucji. Obecna ustawa zasadnicza,promulgowana we wrześniu 2013, przewiduje istnieniejednoizbowegoparlamentu, liczącego 50 członków wybieranych na czteroletnią kadencję, oraz opartego na większości parlamentarnej rządu zpremierem na czele. Głową państwa jestprezydent Fidżi, wybierany przez parlament na trzyletnią kadencję, którego rola jest jednak głównie ceremonialna.
Siły zbrojne republiki (RFMF) są formacją zawodową. Wojska lądowe liczebnie stanowią odpowiednik brytyjskiej lekkiej brygady piechoty, w sumie około 3500 żołnierzy. Siły powietrzne to dwa śmigłowce:AS-355 Ecureuil iAS-365 Dauphin 2. Siły nawodne (liczące około 300 marynarzy i oficerów) to 3 duże łodzie patrolowe typy Kula i 4 małe typów Levuka i Vai. Artyleria to 12 moździerzy kal. 81 mm oraz 4 armaty 25-funtowe wykorzystywane wyłącznie w celach ceremonialnych.
Kwatera sztabu RFMF znajduje się w stolicy (Suva), tam też stacjonuje dowódca w stopniu generała brygady. Istnieją także Dowództwo Strategiczne i Dowództwo Sił Lądowych (LFC, ang.Land Forces Command).
LFC podzielone są na 3 bataliony regularne i 3 bataliony obrony krajowej. Dwa bataliony regularne wykorzystywane są w misjach zagranicznych: 1. bat. piech. w sile 223 ludzi stacjonuje w Iraku (misja UNAMI), 2. bat. piech. w sile 338 ludzi wchodzi w skład Wielonarodowych Sił Obserwacyjnych (MFO) naPółwyspie Synaj, na granicyizraelsko-egipskiej.
3. bat. (600 ludzi) zapewnia bezpieczeństwo w kraju, w czym współdziałają bataliony obrony terytorialnej (w czasach pokojowych szkieletowe, w sile kompanii). Poza tym istnieją jednostki inżynieryjna oraz logistyczna.
Ludność Fidżi wynosi ponad 896 tysięcy (stan w roku 2019)[9], głównieMelanezyjczycy iHindusi. Fidżyjczycy są ludnością rdzenną, która posiada 83% ziemi, Hindusi zostali sprowadzeni przez Brytyjczyków w XIX wieku do pracy na plantacjach.
Populacja Fidżi jest prawie jednakowo podzielona pomiędzy rodzimychFidżyjczyków, ludmelanezyjskiego pochodzenia (51%), i Hindusów (43,7%), potomków indyjskich robotników kontraktowych przywiezionych przez Brytyjczyków w XIX w. Około 1,2% to mieszkańcy wyspyRotuma, kulturowo bliżsi z mieszkańcami Tonga albo Samoa niż z resztą Fidżi. Są też małe, ale ekonomicznie znaczące, grupy Europejczyków, Chińczyków, i innych mniejszości. Relacje pomiędzy rdzennymi Fidżyjczykami a Hindusami często były napięte, co zdominowało politykę Fidżi w przeszłości.
W konstytucji są zapisane 3 oficjalne języki:angielski, pozostawiony po Brytyjczykach,fidżyjski, należący doaustronezyjskiej rodziny języków używany przez etnicznych Fidżyjczyków ihindustani, główny język Hindusów. Obywatele Fidżi mają konstytucyjne prawo by komunikować się z jakąkolwiek agencją rządową w którymkolwiek z oficjalnych języków. Angielski służy głównie do komunikacji między dwiema największymi społecznościami, jak również z zewnętrznym światem, jest to też język rządu, biznesu, edukacji, handlu, i sądów.
Wśród Hindusów, hindi preferowany jest przez wyznawców hinduizmu, natomiast muzułmanie preferująurdu[10].
Kilka dialektów języka fidżyjskiego używanego na zachodzie kraju, różni się znacznie od oficjalnego standardu. Część Hindusów używa językówtamilskiego,bengalskiego i innych. Na wyspie Rotuma jest w użyciu miejscowy język pochodzenia polinezyjskiego.
Muzyka w swoim charakterze jest zdecydowaniepolinezyjska, chociaż geograficznie Fidżi jest bliższaMelanezji. Tradycyjna muzyka zdominowana jest przez wokalną muzykę kościelną, jak również tańce charakteryzujące się bogatą harmonią wraz ze złożoną rytmiką bębnów lub innych miejscowych instrumentów.Współcześni Fidżyjczycy wykonują muzykę ludową używając takich instrumentów jakmandolina, gitara igitara hawajska oraz wiele rodzimych instrumentów, z których najbardziej popularne są bębny lali używane w celu zwoływania się z odległych miejsc. Bębny lali stanowią część tradycyjnej kultury Fidżi, używane jako forma komunikacji, ogłoszenie urodzin, śmierci czy wojny. Mniejsza odmiana bębna lali (lali ni meke) jest używana w muzyce.
Fidżi jest bogate w lasy i zasobne w ryby. Ma jedną z najbardziej rozwiniętych gospodarek Pacyfiku.Głównymi źródłami dochodu sąturystyka (ważne źródło dewiz) irolnictwo. Występuje uprawatrzciny cukrowej i produkcjacukru (1/3 dochodu),tytoniu,palmy kokosowej i innych miejscowo jadalnych korzeni. Wydobywa sięzłoto,srebro imiedź, ma miejsce także połów ryb.
Emisjarównoważnika dwutlenku węgla z Fidżi wyniosła w 1990 roku 2,175 Mt, z czego 1,028 Mt stanowił dwutlenek węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 1,412 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarówPKB 240 kg. Następnie emisje wahały się, osiągając maksymalne wartości w połowie pierwszej dekady XXI w. i w 2012. Wzrost emisji wynikał głównie z jej zwiększenia przez transport lub energetykę. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 1,316 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 1,442 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 152 kg. Z wyjątkiem okresów zwiększonej emisji dwutlenku węgla, udział tego gazu imetanu w ogólnej sumie był zbliżony. Na trzecim miejscu jestpodtlenek azotu[15].
↑ŁukaszŁ.KaczmarekŁukaszŁ.,Władza, jej legitymizacja a inkluzywno-ekskluzywne mechanizmy konstruowania tożsamości grupowej. Konstruowanie wyobrażeń państwa i narodu na Fidżi, w: Instytucja „wczesnego państwa” w perspektywie wielości i różnorodności kultur,JacekJ.Banaszkiewicz i inni red., Wydawnictwo Instytutu archeologii i Etnologii, 2013, s. 105-133.(pol.).
.svg)
