 Ferdinand Gottlob Schichau 1814-1896 | |||
| Pełne imię i nazwisko | Ferdinand Gottlob Schichau | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |||
| Data i miejsce śmierci | |||
| Zawód, zajęcie | |||
| |||
_-_Schichau-Denkmal.jpg)
Ferdinand Gottlob Schichau (ur.30 stycznia1814 wElblągu, zm.23 stycznia1896 tamże) – przedsiębiorcaniemiecki, konstruktormaszyn parowych iokrętów.
Był synem Holendra osiadłego w Elblągu, Karola Jakoba Schichaua, mistrza wytopu miedzi[1]. Studiował wKrólewskim Instytucie Przemysłowym (politechnice) wBerlinie, odbył praktyki wAnglii. W 1837 dzięki pożyczce od ojca otworzył w Elblągu warsztat budowy maszyn (przy nieistniejącej obecnie ulicy Wały Staromiejskie), gdzie zajmował się budową i naprawą przede wszystkim maszyn parowych dla przemysłu, także pras hydraulicznych i sprzętu rolniczego. Zainteresowany przemysłem okrętowym, rozwinął wkrótce swoje przedsiębiorstwo w tym kierunku. Pierwszym zamówieniem było wykonanie w 1841 wyposażenia pierwszejpogłębiarki mechanicznej wykonanej w Niemczech (bez napędu), używanej przez następne 45 lat narzece Elbląg iZalewie Wiślanym. W 1847 w jego firmie powstała maszyna parowa do napędu pierwszego parowca zbudowanego całkowicie w Prusach „James Watt” (kadłuby tych jednostek powstawały jeszcze wstoczni Mitzlaffa). W 1852 dostarczył wyposażenie dlakorwety pruskiej marynarki wojennej „Danzig” budowanej w Gdańsku.
W 1854 Schichau zbudował własnąstocznię w Elblągu; w zakładzie tym powstał m.in. pierwszy niemieckiparowiec o konstrukcji żelaznej i napędzie śrubowym („Borussia”, 1855). Większość produkcji początkowo stanowiły jednak maszyny: w latach 1855–1875 zbudowano 100 okrętowych maszyn parowych i 300 innych. Od 1859 roku zakłady Schichaua produkowały też na dużą skalęparowozy. W 1872 roku Schichau powiększył przedsiębiorstwo, wykupując stocznię Mitzlaffa w Elblągu. Schichau produkował głównie niewielkie statki pasażerskie i handlowe, pogłębiarki i holowniki na potrzeby armatorów zPrus Wschodnich i na eksport (w 1876 zwodowano setny statek). Dalszy rozwój firmy zapewniły liczne zamówienia wojskowe, począwszy od 1877 roku, szczególnie stocznia Schichaua wyspecjalizowała się w budowietorpedowców iniszczycieli. Oprócz stoczni elbląskiej, od 1889 Schichau zorganizował zakład remontowy okrętów wPiławie, a w 1892 uruchomił nowo zbudowanąstocznię w Gdańsku, umożliwiającą budowę większych statków.
Miał syna Ericha, który został rolnikiem, córkę Selmę, która zmarła w 1877 roku oraz córkę Elizabeth, która w 1876 roku wyszła za mąż za Carla Ziese.
Zmarł 23 stycznia 1896 roku. Na uroczystości pogrzebowe Cesarz Wilhelm II wysłał swojego adiutanta,Augusta von Mackensena[2]. Po jego śmierci przedsiębiorstwo prowadził zięć,Carl Heinz Ziese (1848–1917).
Schichau zapewniał dobre warunkirobotnikom, szczególnie pod względem opieki zdrowotnej (dokładał do zakładowej kasy chorych), rozwijał też szkolnictwo zawodowe. Prowadził działalność filantropijną – wniósł spory wkład finansowy w rozbudowę infrastruktury miejskiej Elbląga, szkół, sierocińców, założył też kasę ubogich[3]. Był osobą bardzo cenioną w Elblągu, w 1887 roku został honorowym obywatelem Elbląga, w 1900 roku mieszkańcy postawili mu pomnik. Do 1945 roku jego imię nosiła ulica w Elblągu, obecnaul. Stoczniowa. Został odznaczony Medalem Grashofa, najwyższą przyznawaną nagrodąVerein Deutscher Ingenieure.
W okresie poII wojnie światowej został w Polsce postacią zapomnianą, jako niemiecki przemysłowiec. Jego mauzoleum zostało splądrowane przezArmię Czerwoną, a w czasach PRL wysadzone przy powstawaniu Parku Traugutta (pomimo propozycji pozostawienia go jako elementu parkowego). Jego figura zniknęła z pomnika i jej dalsze losy nie są znane (poza postacią robotnika, odnalezionej na złomowisku w Hamburgu w 1954 roku)[4].
Dopiero po 1989 roku zaczęto przypominać jego wkład dla rozwoju Elbląga i sylwetkę. Od 2000 rokuFundacja Elbląg organizuje konkurs na Filantropa Roku, w którym nagrodą jest statuetka nazwana imieniem Ferdynanda[3]. Po Elblągu jeździ także tramwaj nazwany jego imieniem[5]. W 2003 roku odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową
 | Zobacz multimedia związane z tematem:Ferdinand Schichau |