Fatwa (tur. fetva,arab. فتوى) – opinia wysokiego uczonego-teologamuzułmańskiego (muftiego wsunnizmie lubmudżtahida wszyizmie), wyjaśniająca kontrowersjęteologiczną, teologiczno-prawną lub czysto prawną, jest wydawana wyłącznie na piśmie.
W sunnizmie, od momentuzatrzaśnięcia bramidżtihadu, czyli ustalenia się zrębu prawa (szariat) i uformowania szkół prawnych, fatwa ma jedynie charakter zalecenia. Jest zwykle odpowiedzią na konkretne zapytaniekadiego i nie ma charakteru przepisu prawnego. Tymczasem w szyizmie, który wciąż dopuszcza idżtihad – tworzenie prawa – obowiązuje wszystkich zwolenników danego uczonego, ale tylko do momentu jego śmierci.
Fatwa czasem zawiera jakieś konkretne wskazania w indywidualnej sprawie, np. fatwa wydana przezajatollahaChomeiniego, skazująca na śmierćS. Rushdiego, autoraSzatańskich wersetów. Zakres terminu fatwa jest jednak znacznie szerszy, przez co za błędne należy uznać utożsamianie go wyłącznie z klątwą czy wypowiedzeniem świętej wojny. Przykładem fatwy o charakterze polityczno-ekonomicznym jest fatwa wprowadzająca zakaz palenia tytoniu w Iranie, wydana na przełomie XIX i XX wieku. Miała wesprzeć interesy kupiectwa i uzależnionego od niego duchowieństwa, zagrożone przez angielski monopol. Palenie tytoniu miało być występkiem przeciwko ukrytemu imamowi (mahdi).
