 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Data założenia | Od początku VIII wieku n.e. do połowy wieku XVIII | ||
| Wysokość | 506 m n.p.m. | ||
| Kod pocztowy | 160000 | ||
| Strefa czasowa | |||
Położenie na mapie Kazachstanu  | |||
 42°19′00″N 69°35′45″E/42,316667 69,595833 | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Farab (t. Otrar;otk. 𐰚𐰭𐱃𐰺𐰢𐰣;kaz.Отырар) – słynne niegdyś na całąAzję Środkową miasto naJedwabnym Szlaku, w pobliżu dzisiejszego miastaKaratau wKazachstanie. Leży 170 km na północny zachód odSzymkentu i 60 km odTurkiestanu.
Nazwę Farab miasto zyskało dopiero w wiekach średnich. Wcześniej znane było pod nazwąOtrar będąc stolicą regionu Otrar-Farab rozciągającego się od pustyniKyzył-kum na zachodzie i wcinającego się pomiędzyAmu-darię iSyr-darię. Źródła pisane wzmiankują rozwój miasta od początków VIII wieku n.e. do połowy wieku XVIII. Odkrycia archeologiczne pozwalają jednak datować osadnictwo na tych terenach już na czasy przełomu er.
Oaza Otrar była lecz rozległym terenem zawierającym wiele miast i miasteczek. Do chwili obecnej w obrębie pozostałych ruin mogą zostać zidentyfikowane na podstawie manuskryptu nazwy tylko trzech miast. Reszta zasiedleń na wzgórzach i pagórkach nosi nazwy współczesne. Otrar znajdowało się w centrum regionu, zajmującego – co często podkreślają kronikarze – powierzchnię jednego dnia podróży we wszystkich kierunkach.
Syr-daria odgrywała wyjątkową rolę w życiu Otrar i całego regionu, jej wody używane były do nawadniania a brzegi obfitowały w bogatą florę i faunę. Samo miasto umiejscowione u podnóża górKaratau było dobrze umocnioną fortecą dla wędrującychstepami koczowników.
Z Otrar wzdłuż rzekiArys rozchodzą się drogi doTaraz,Bałasagun i dalej aż doWschodniego Turkiestanu. Wzdłuż Syr-darii drogi wspinały się doTaszkentu,Sogdiany oraz dalej doAntiochia Margiana iNiszapuru. Inna droga wiodła do ziem przedaralskich iUralu. Inna dobrze znana droga wiodła przez pustynięKyzył-kum na zachód w kierunkuChorezmu i dalej ku regionowiWołgi,Morzu Czarnemu iKaukazowi.
W wiekach IX i X wiele różnych źródeł mówi o Otrur jako o jednym z miastIsfidżabu. Jest to prawdopodobnie wynikiem tego, iż najpierw związało się ono zKalifatem a następnie zSamanidami. Wiadomo również, że Otrurwybijało swoją własną monetę.
Okres prosperityOtrar został przerwany mongolskim najazdem na Azję Środkową. W1218Czyngis-chan wysłał do Otrar oraz na dwór władcyImperium ChorezmijskiegoMohammadakarawanę handlową 500 muzułmańskich kupców celem ustanowienia nowego szlaku handlowego. Mohammad, podejrzewając obecność w karawanie szpiegów, rozkazał rządcy miasta o imieniuInalczik Kair-chan zaaresztować członków karawany. Wydaje się skądinąd mało prawdopodobne, by uwikłany w konflikt zJin w północno-wschodnich Chinach Czyngis-chan chciał sprowokować Chorezmijczyków. Czyngis-chan posłał delegację trzechambasadorów, muzułmanina i dwóch Mongołów, uwolnienia karawany w Otrar oraz wydania mu Kair-chana. Mohammad rozkazał wymordować karawanę, ogolić Mongołów i na ich oczach ściąć muzułmanina, by dopiero wtedy pozwolić im powrócić do Czyngis-chana. Dla Czyngis-chana było to śmiertelnym afrontem, jako że posłów traktował jako nietykalnych[1].
Na odbytej wUrgencz naradzie wojennej Mohammad – wbrew sugestiom wydania Mongołom otwartej walki – zadecydował o rozproszeniu swych wojsk, rozesłaniu ich do miejskichgarnizonów i pozwoleniu dowódcom na prowadzenie samodzielnej walki. Być może przerosła go perspektywa dowodzenia ogromną, 400-tysięczną armią – być może bał się, że tak potężna siła może wymknąć się spod jego kontroli i obrócić się przeciwko niemu. Być może też uzyskał informacje, że podczas działań wojennych w Chinach sztuka oblężnicza nie była mocną stroną Czyngis-chana i jego wojska doświadczały poważnych trudności przy próbach zdobywania ufortyfikowanych pozycji. Decyzja ta okazała się brzemienna w skutki.
Za sprawą starannie gromadzonych informacji zebranych odszpiegów iwywiadowców Czyngis-chan przygotował wyprawę przeciw Imperium Chorezmijskiemu inaczej niż dotychczasowekampanie. Rozsiewał pogłoski jakobyPołowcy wojsk matki Mohammada mieli zamiar przyłączyć się do wroga. Swoją jazdę rozbudował o lekkie i ciężkie jednostki wsparcia, do armii wcielił licznych obcokrajowców, głównie Chińczyków – ekspertów w zakresie sztuki oblężniczej, budowy mostów, wysoko wyspecjalizowanych żołnierzy czy wreszcie lekarzy. W oblężeniach wykorzystywałtarany,proch,trebusze ibalisty. Według różnych szacunków armia Czyngis-chana miała liczyć od 90 000 do 250 000 ludzi.
Czyngis-chan przekroczył wysokieprzełęcze górAłtaj, otoczyłujgurskie miastoBeshbalik, w lecie ruszył z okolicIrtyszu i podzielił swoje wojska, posyłając jedną z armii w ślad za Mohammadem, którego władza rozciągała się na terenie równym terenom mongolskim, a którego siły nawet przewyższały liczebnością siły wroga. Mohammad, zmuszany do ciągłej ucieczki, doznawał ciągłych klęsk, doświadczał dziesiątkowania własnych wojsk i dewastacji swojego kraju. Jesienią1219 rozpoczęło sięoblężenie Otrar. Czyngis-chan uczynił odpowiedzialnymi zań swoich synów –Czagataja iUgedeja. Po pięciu (lub sześciu według innych źródeł[jakich?]) miesiącach zmagań w lutym1220 nagłym wypadem Mongołowie sforsowali nie umocnioną bramę, ale zanim zajęto miejskącytadelę upłynął jeszcze kolejny miesiąc. Kair-chan bronił się aż do samego końca, wspinając się na szczyt umocnień i zrzucając kamienie na atakujących go Mongołów. Pojmany – w odwecie za wymordowanie mongolskich posłów i karawany – został zabity przez zalanie uszu i oczu płynnymsrebrem[2][3]. Wielu mieszkańców miasta zostało wymordowanych, pozostałych wzięto w niewolę. Wiele spustoszonych miast oazy już nigdy nie zostało odbudowanych.
Otrar jeszcze raz stało się ważnym centrum polityczno-handlowym. Sprzyjały temu lata domowych wojen toczonych po śmierci Czyngis-chana. Od połowy XIII wieku Otrar znowu zyskuje na znaczeniu. W drugiej połowie wieku XIV wchodzi w sferę wpływówTimura. To właśnie tutaj zatrzymał się on w1405 roku by zebrać wojska przed planowaną wyprawą na Chiny. Tutaj też zachorował i 18 lutego1405 zmarł.
