Explorer 6

Inne nazwy	S-2, Able 3, 1959 Delta
Indeks COSPAR	1959-004A
Państwo	Stany Zjednoczone
Zaangażowani	NASA,
Rakieta nośna	Thor Able III
Miejsce startu	Cape Canaveral Space Force Station
Orbita (docelowa, początkowa)
Perygeum	249 km
Apogeum	42 327 km
Okres obiegu	763,3 min
Nachylenie	46,9°[1]
Mimośród	0,758847
Czas trwania
Początek misji	7 sierpnia 1959[1] 14:24:20 UTC
Koniec misji	6 października 1959
Powrót do atmosfery	lipiec 1961[1]
Wymiary
Kształt	kulisty
Masa całkowita	64,4 kg
Multimedia w Wikimedia Commons

Explorer 6 – małyamerykańskisatelita naukowy z seriiExplorer. Badał galaktyczne promienie kosmiczne,magnetyzm Ziemi,propagację fal radiowych w górnych warstwach atmosfery i liczbęmikrometeoroidów. Testował również urządzenie do fotografowania pokrywy chmur.

Satelita miał kształt kuli. Byłstabilizowany obrotowo, z prędkością 2,8 obr./s, a oś obrotu wskazywała punkt na niebie orektascensji 217° ideklinacji 23°.

Satelita o masie około 65 kg w dniu 7 sierpnia 1959 roku przy pomocy rakietyThor Able III został zkosmodromuCape Canaveral Space Force Station wprowadzony na ekscentryczną orbitę o początkowych parametrach,perygeum – 251^[1] km iapogeum – 42 450^[1] km. Orbita ta z biegiem czasu ulegała coraz większym zmianom i przewidywany czas pobytu satelity na orbicie oceniano (wrzesień 1960) na około dwa lata^[2][3]. Każdy eksperyment (prócz skanera telewizyjnego) posiadał dwa wyjścia, cyfrowe i analogowe. NadajnikUHF transmitowałtelemetrię cyfrową i sygnał TV. Dwa nadajnikiVHF nadawały sygnały analogowe. Nadajnik VHF działał w sposób ciągły, a UHF jedynie kilka godzin w ciągu doby. Z czterech paneliogniw słonecznych, tylko trzy rozłożyły się prawidłowo, przez co statek nabrał trochę większejprędkości obrotowej niż planowano. Ilość dostarczanej energii elektrycznej wynosiła tylko 63% nominalnej i z czasem spadała. Spadek mocy zasilania spowodował osłabienie stosunku sygnału do szumu przesyłanych danych (trudności w odbiorze i interpretacji), szczególnie w apogeum. 11 września 1959 awarii uległ jeden z nadajników VHF. Ostatni kontakt z satelitą zanotowano 6 października 1959 roku. Potem sprawność baterii słonecznych spadła do poziomu uniemożliwiającego działanie systemów statku. Odebrano łącznie 827 godzin sygnału analogowego i 23 godziny transmisji cyfrowej.
Wstępne wyniki podał w maju 1960 roku prof. J. Simpson zUniwersytetu Chicago. Największe natężenie promieniowania w najniższym pasie zostało stwierdzone na wysokości około 1900 km. Pas ten składa się z protonów o znacznych energiach. Ponad tym pasem znajduje się drugi, złożonych z również cząstek, obdarzonych ładunkiem elektrycznym. Największe natężenie tych cząstek znajduje się na wysokości około 4000 km. Najwyższy pas, którego brzegi sięgają aż w okolice podbiegunowe i są odpowiedzialne za zjawiskozórz polarnych, znajduje się na wysokości od około 12 000 km do 50 000 km. Maksymalne natężenie cząstek w tym pasie znajduje się w odległości około 16 000 km. od powierzchni Ziemi. Prawdopodobnie wysokość tego maksimum ulega pewnym wahaniom^[4].

• Teleskop zlicznikiem proporcjonalnym rejestrowałprotony o energiach >75MeV,elektrony >13 MeV o masie 1,8 kg
• Licznik scyntylacyjny o masie 2,1 kg

Prowadził bezpośrednie obserwacje w ziemskichpasach radiacyjnych. Przyrząd rejestrowałelektrony o energiach > 200 keV iprotony > 2 MeV. Licznik byłpróbkowany w sposób ciągły, dla transmisji analogowej, i okresowo (co 2 min, 15 s lub 1,9 s, zależnie od szybkości transmisji) dla nadawania cyfrowego.

• Magnetometr o czułości w zakresie 0,6-1200nT
• Telewizyjny skaner optyczny

Optyczny skaner TV, który poleciał naExplorerze 6 był ulepszoną wersją systemu pierwszy raz użytego na statkuPioneer 2. Eksperyment składał się z jednostki optycznej (sferyczne lustro ifototranzystor),wzmacniacza wideo, obwodówtelemetrii, czasowych i logicznych. Przyrząd testował możliwości pozyskiwania dziennych fotografii pokrywychmur o niskiej rozdzielczości. System ten był również podstawą do budowy systemów kamer TV wynoszonych później, na bardziej zaawansowanych satelitach. Oś optyczna skanera była odchylona o 45 stopni odosi obrotu statku (prostopadle do płaszczyzny orbity). Obraz składał się z 64 linii. Każda była tworzona i wysyłana na Ziemię w czasie jednego obrotu satelity. Zdjęcia mogły być wykonywane tylko w odpowiednich warunkach (prędkość i położenie statku na orbicie). Niestety zdjęcia te były nieudane. Poszczególne linie obrazu były fotografiami innych części nieba – razem tworzyły obraz pozbawiony znaczenia. O niepełnym powodzeniu zadecydowało nierozłożenie się jednego z paneli słonecznych i późniejsze uszkodzenie obwodów elektronicznych – reprodukowany był tylko co 4 obraz. Ostatnie użyteczne dane od tego eksperymentu odebrano 25 sierpnia 1959 roku.

• Odbiornik VLF częstotliwości 15,5 kHz

Badał propagację i szumjonosfery, poprzez odbiór sygnału 15,5 kHz nadawanego zAnnapolis (stanMaryland, USA). Sygnały były odbierane przez małą antenę składowej elektrycznej, przez którą nadawano jednocześnie telemetrię VHF. Eksperyment pracował od startu do osiągnięcia wysokości 160 km – pomimo specjalnych technik, odbierany sygnał zaginął w szumie tła.

• Magnetometr typu fluxgate
• Radionadajniki 108 MHz i 378 MHz

Służył do badania gęstościelektronów w pobliżu satelity. Eksperyment składał się z dwóch powiązanych nadajników pracujących na częstotliwościach 108 i 378 MHz. Sygnały były odbierane przez stację naHawajach, przez 20 do 70 minut podczas 8 zbliżeń do Ziemi w ciągu 11 dni. Interpretację danych utrudniło wystąpienie kilku silnych burz magnetycznych. Awaria nadajnika 378 MHz przerwała działanie eksperymentu.

• Komora jonizacyjna ilicznik Geigera

Eksperyment składał sięcałkującej komory jonizacyjnej typu Neher i licznika Geigera-Muellera Anton 302. Komora odpowiadała na kontakt zelektronami iprotonami o energiach, odpowiednio, > 1,5 i 23,6 MeV. Zaś licznik GM: > 2,9 i 36,4 MeV. Zliczenia z licznika i impulsy z komory były gromadzone w oddzielnych rejestrach i przekazywane na Ziemię systemem analogowym. Drogą cyfrową przekazywana była informacja o czasie między dwoma pierwszymi impulsami komory poprzedzającymi transmisję i o czasie, w którym licznik GM zarejestrował 1024 zliczenia.

W dniu 27 sierpnia 1959 roku satelita został sfotografowany z odległości 22 000 km przez stację wWoomera wAustralii^[2].

• NSSDC Master Catalog: Explorer 6(ang.)

• 1959 w Stanach Zjednoczonych
• Loty kosmiczne w 1959
• Program Explorer
• Satelity naukowo-badawcze