Eurokomunizm – nurt ideowo-programowy przyjęty w połowie lat 70. XX w. przez częśćPartii KomunistycznychEuropy Zachodniej (zHiszpanii,Grecji,Włoch,Belgii,Wielkiej Brytanii, w mniejszym stopniuFrancji), a także przez partie spoza starego kontynentu, m.in. zJaponii iMeksyku. Samo pojęcie stworzył w 1967 włoski dziennikarz F. Barbieri na określenie strategii politycznej stosowanej przezWłoską Partię Komunistyczną. W 1975 r. partie francuskie i włoskie wydały tzw. Manifest eurokomunizmu. Jego założenia zostały przedstawione w pracy przywódcyKPHSantiago CarrilloEurocomunismo y estado (Eurokomunizm a państwo)[1] (1977). Głównymi teoretykami eurokomunizmu byli takżeEnrico Berlinguer iGeorges Marchais, w Polsce zaś prof.Adam Schaff. W 1980 eurokomunizm został uznany na XV zjeździeWłoskiej Partii Komunistycznej za koncepcję strategiczną tej partii. Nurt ten reprezentowała w PolscePolska Partia Komunistyczna.
Eurokomunizm stworzył alternatywną drogę rozwoju ruchu komunistycznego w stosunku do partii komunistycznych bloku wschodniego. Zakładał istnienierewizji marksizmu, odrzucenieleninizmu (jakototalitaryzmu), ideologii rewolucji społecznej idyktatury proletariatu. Głosił ideę tzw. kompromisu historycznego między klasami, którego politycznym wyrazem miało być partnerstwoWłoskiej Partii Komunistycznej iChrześcijańskiej Demokracji.
OdmawiałKPZR prawa kierowania ruchem komunistycznym (tzw. doktryna policentryzmu). Potępiał interwencje radzieckie naWęgrzech (1956), wCzechosłowacji (1968) i wAfganistanie (1979–1989) oraz łamaniepraw człowieka. Przeprowadził krytykęrealnego socjalizmu. Zakładał, że socjalizm można wprowadzić w ramachdemokracji parlamentarnej. Opowiadał się zasystemem wielopartyjnym ipluralizmem. Popierał utrzymanie świeckiego państwa, ale przy zagwarantowaniu swobody religijnej. W polityce zagranicznej eurokomuniści stawiali naEWG i opowiadali się za stopniową likwidacją obu bloków wojskowych[2].
| Nurty |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Państwa rządzone przez partie komunistyczne |
| ||||
| Teoretycy i działacze |
| ||||
| Symbole | |||||
| Tematy powiązane |
