Eswatini, dawniej:Suazi[3],Ngwane (Królestwo Eswatini, dawniej: Królestwo Suazi, Królestwo Ngwane;ang.Eswatini,Kingdom of Eswatini[4], dawniej:Swaziland,Kingdom of Swaziland,Ngwane,Kingdom of Ngwane; suazieSwatini,Umbuso weSwatini) – śródlądowepaństwo w południowejAfryce (jedno z najmniejszych na kontynencie), graniczące zMozambikiem iPołudniową Afryką. Siedzibą parlamentu i króla jestLobamba.
Eswatini cechuje duże zróżnicowanie środowiska przyrodniczego, od gór wzdłuż granicy z Mozambikiem, przezsawanny na wschodzie, ilasy deszczowe na północnym zachodzie. Główną rzeką jestLusutfu. Stolica państwa, Mbabane, jest drugim co do wielkości miastem Eswatini. Inne większe ośrodki toManzini,Lobamba iSiteki. Klimat jest zwrotnikowy, wilgotny. Wyraźnie widoczna jestpora deszczowa. Trwa ona od września do października i od marca do kwietnia.
Na tereny obecnego Eswatini prawdopodobnie w I tysiącleciu przed naszą erą przybyliBuszmeni. Zostali oni wyparci przez ludyBantu w VII wieku naszej ery. W XVI wieku powstało tam plemienne państwoludu Suazi. Kraj toczył zacięte walki o niepodległość zBurami, a następnie ludy tubylcze walczyły z coraz większą intensywnością z Brytyjczykami.
W 1894 roku ten obszar stał się protektoratemRepubliki Południowoafrykańskiej. W 1903 doszło do aneksjirepublik burskich, w tym Suazi, przezWielką Brytanię. Pomimo tego mieszkańcy Suazi pragnęli walczyć o swoje państwo. W 1929 roku powstała pierwsza suazyjska organizacja polityczna – Postępowe Stowarzyszenie Suazi (SPA). Jej głównym celem było wyzwolenie kraju spod obcej okupacji. Do roku 1960 organizację wspomagała Postępowa Partia Suazi (SPP). Wynikiem tego było w 1963 roku uchwalenie konstytucji, a rok później odbyły się pierwsze wybory parlamentarne. W 1967 roku Suazi otrzymało szeroką autonomię i wewnętrzny samorząd. Rok później Suazi otrzymało pełną niepodległość w ramachBrytyjskiej Wspólnoty Narodów, z królemSobhuzą II na czele państwa. 11 września 1968 roku na podstawieRezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 257 Suazi zostało członkiemONZ[5].
W 1973 roku król zawiesił konstytucję, działalność partii politycznych, rozwiązał parlament i wprowadził rządy absolutne. W 1978 roku wprowadzono konstytucję ustanawiającą monarchię absolutną.
Sobhuza II zmarł w 1982 roku i rządy w kraju objęła królowaDzeliwe. Z tego powodu w rodzinie królewskiej wybuchły walki. Sytuacja ustabilizowała się, kiedy w 1986 roku królem zostałMswati III. Od 1989 roku trwa proces demokratyzacji. W 1992 roku król zdecydował się na zmiany w konstytucji. Zmieniono system wyborczy. Jednak szybko wrócono do rządów za pomocą dekretów. Rok później odbyły się pierwsze od 1973 wybory wielopartyjne. W 2001 roku powołano zespół mający stworzyć nową konstytucję, jednak do dziś nie przyniosło to rezultatów. Dwa lata później odbyły się kolejne wybory. Wygrała partia Narodowy Ruch Imbokodvo. W 2005 roku Sąd Najwyższy uznał istnienie partii za nielegalne.
19 kwietnia 2018 król Mswati III ogłosił, że dla uczczenia 50. rocznicy niepodległości Królestwo Suazi zmienia nazwę na Królestwo Eswatini. Nowa nazwa oznacza wjęzyku suazi „kraj ludu Suazi”. Dodatkowym argumentem dla zmiany było wyraźniejsze rozróżnienie nazwy królestwa oraz nazwy Szwajcarii, które w języku angielskim brzmią podobnie (odpowiednio: Swaziland – Switzerland)[6][7].
Eswatini jestmonarchią absolutną. Państwo wchodzi w składWspólnoty Narodów. Obecna konstytucja została przyjęta 13 października 1978 roku, znowelizowana w 1992. Głową państwa jest król. Władza wykonawcza należy do rządu, z premierem na czele, którego wybiera monarcha. Władza ustawodawcza należy do Izby Zgromadzeń i Senatu. Izba składa się z 65 członków (10 wybiera król, 55 jest wybieranych w wyborach powszechnych), a Senat z 30 (20 wybiera król, a 10 Izba Zgromadzeń). Członkowie do parlamentu są wybierani na 5-letnią kadencję. Obecnym królem Eswatini jestMswati III (od 25 kwietnia 1986 roku), a premieremRussell Dlamini (od 3 listopada 2023 roku). Od 1973 roku obowiązuje zakaz działalności partii politycznych, istnieje tylko jedna partia polityczna – Narodowy Ruch Imbokodvo (INM). Działa również nielegalny opozycyjny Zjednoczony Ludowy Ruch Demokratyczny (PUDM), który został założony w 1989 roku.
