Ten artykuł należy dopracować:

od 2011-08 →zweryfikować treść idodać przypisy,
→ usunąć/zweryfikować prawdopodobnątwórczość własną.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tego artykułu.

Elekcja cesarska – proces wyborukróla Niemiec i jednocześniecesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. We wczesnymśredniowieczu był dokonywany przezwiec plemion niemieckich, które wybierały najlepszego kandydata spośród członków panującej dynastii (wówczas saskichLudolfingów). W praktyce wiec zatwierdzał decyzję elitarnego grona książąt plemiennych i dostojników dworskich, co z czasem doprowadziło do zastrzeżenia prawa udziału w wyborach tylko dla owych możnych, najpierw drogą precedensu, potem przez pisaną normę prawną. Od 1356 roku na mocyZłotej Bulli cesarzaKarola IV Luksemburskiego prawo wyboru cesarza przysługiwało jedynie siedmiuelektorom, obdarzonym szczególnymi przywilejami, zrównującymi ich w godności z królami.

Skład Kurii Elektorskiej, czyli kolegium książąt uprawnionych do udziału w elekcji ustalił się drogą precedensu już w połowie XIII w. Prawną sankcję dla tego stanu wprowadziłaZłota Bulla z 1356 r. Kolegium tworzylielektorzy Rzeszy:

• książę-arcybiskup Moguncji, jako nominalny arcykanclerzKrólestwa Niemiec;
• książę-arcybiskup Kolonii jako arcykanclerzKrólestwa Włoch;
• książę-arcybiskup Trewiru jako arcykanclerzBurgundii;
• król Czech jakoarcypodczaszy Rzeszy;
• hrabia-palatyn reński jako arcystolnik Rzeszy i wikariusz cesarski ziem prawa reńskiego;
• książę Saksonii-Wittenbergi (w okresie nowożytnym popularnie nazywany po prostuksięciem saskim) jako arcymarszałek Rzeszy i wikariusz cesarski ziem prawa saskiego;
• margrabia brandenburski jako arcykomornik Rzeszy;

Trzech pierwszych nazywano popularnie elektorami duchownymi, pozostałych zaś świeckimi. W przypadku popełnienia przez jakiegoś elektora zbrodni felonii (zdrady), cesarz mógł przenieść jego godność na inny ród. Ponieważ w przypadku elektorów świeckich godności były silnie związane ze sprawującymi je tradycyjnie (a więc w praktyce dziedzicznie) rodami, najchętniej widziano przeniesienie na krewnego poprzedniego elektora. Na mocy Złotej Bulli cesarz mógł także, za zgodą pozostałych elektorów, tworzyć nowe elektoraty. Przypadki takich zmian miały miejsce wielokrotnie:

• W 1547 roku cesarzKarol V Habsburg pokonał koalicję książątprotestanckich wbitwie pod Mühlbergiem i pozbawiłJana Fryderyka z ernestyńskiej liniiWettynów godności elektorskiej oraz księstwa sasko-wittenberskiego. Przeniósł je naMaurycego z linii albertyńskiej.
• W 1622 roku wojska cesarzaFerdynanda II pokonały siły książąt protestanckich wbitwie pod Höchst. W jej następstwie w 1623 roku cesarz odebrał godność elektorską iPalatynat zbuntowanemuFryderykowi V z dynastiiWittelsbachów i przekazał jąwładcy bawarskiemuMaksymilianowi I reprezentującemu inną linię tego samego rodu. W ten sposób do kurii elektorskiej weszli książętaBawarii.
• W 1648 rokupokój westfalski zakończyłwojnę trzydziestoletnią. Na mocy jego postanowień cesarzFerdynand III Habsburg zgodził się zwrócić Palatynat Reński i godność elektorską synowi Fryderyka V,Karolowi Ludwikowi. Książę bawarski zatrzymał jednak status elektorski i tytuł arcystolnika. Dlatego palatyn uzyskał tytuł arcyskarbnika Rzeszy a liczebność kurii elektorskiej wzrosła do ośmiu.
• W 1692 roku cesarzLeopold I Habsburg obdarzył godnością elektorską i tytułem arcychorążego Rzeszyksięcia Hanoweru (Brunszwiku-Lüneburga)Ernesta Augusta z roduWelfów. Liczebność kurii wzrosła tym samym do dziewięciu.
• W 1708 roku, podczaswojny o sukcesję hiszpańską, cesarzJózef I Habsburg odebrał godność elektorską księciu BawariiMaksymilianowi II Emanuelowi. Elektor Palatynatu otrzymał na nowo tytuł arcycześnika, a tytuł arcyskarbnika został przekazany elektorowi Hanoweru Ernestowi Augustowi.
• Zgodnie z warunkamipokoju w Rastatt w 1714 roku cesarzKarol VI Habsburg przywrócił godność elektorską władcy Bawarii. Bawaria zatrzymała tytuł arcycześnika, Palatynat arcyskarbnika, a Hanower arcychorążego.
• W 1777 roku zmarł bezdzietnie elektor bawarskiMaksymilian III Józef, a Bawarię zajął palatyn reńskiKarol IV Teodor. CesarzJózef II Habsburg dążył do zajęcia Bawarii dla siebie, co wywołałobawarską wojnę sukcesyjną. Na mocypokoju w Cieszynie w 1779 roku utrzymano unię palatynacko-bawarską. Liczebność kurii spadła znów do ośmiu członków (podwójny głos jednego elektora był nie do pomyślenia).
• Po klęsce cesarzaFranciszka II w walce z Francjąpod Hohenlinden (1800) państwa niemieckie weszły w orbitę wpływówNapoleona Bonaparte. W 1803 rokuSejm Rzeszy podjął reformy zgodne z zamysłami tego ostatniego. Zlikwidowano elektoraty koloński i trewirski (księstwa arcybiskupie zostałyzsekularyzowane). Nowe godności elektorskie nadanoksięciu WirtembergiiFryderykowi II,margrabiemu BadeniiKarolowi Fryderykowi,landgrafowi Hesji-KasselWilhelmowi IX i wielki książęSalzburgaFerdynand I.
• W 1805 roku Napoleon pokonał Austriaków iRosjan wpod Austerlitz. Na mocypokoju w Preszburgu cesarz Franciszek II musiał odstąpić liczne terytoria Francji i Bawarii, ale otrzymałSalzburg. Ferdynand I otrzymałWielkie Księstwo Würzburga i zachował tytuł elektorski.
• W 1806 roku większość książąt niemieckich zawiązałoZwiązek Reński i poddało się protektoratowi Napoleona, ogłaszając jednocześniesecesję (wyjście) zeŚwiętego Cesarstwa Rzymskiego. Po tym fakcie, wskutek nacisków Francji, cesarz Franciszek II rozwiązał Cesarstwo, a tytuły elektorskie straciły znaczenie.

Niektórzy elektorzy nie pogodzili się z upadkiem Rzeszy i nadal używali tytułów elektorskich (władcy Hesji aż do 1866 roku).

Elekcja 1376 roku

Wybory miały miejsce 10 czerwca 1376 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiLudwik Wettyn (1374-1379)
• arcybiskup KoloniiKuno II von Falkenstein (1362–1388)
• arcybiskup TrewiruFryderyk III von Saarwerden (1372–1414)
• król CzechKarol IV Luksemburski (1346–1378)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoRuprecht I Wittelsbach (1356–1390)
• książę SaksoniiWacław Askańczyk (1370–1388)
• margrabia BrandenburgiiWacław IV Luksemburski (1373–1378)

Królem został wybranyWacław IV Luksemburski

Pierwsza Elekcja 1400 roku

Wybory miały miejsce 22 maja 1400 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJan II Nassau (1396–1419)
• arcybiskup KoloniiWerner von Falkenstein (1388–1418)
• arcybiskup TrewiruFryderyk III von Saarwerden (1372–1414)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoRuprecht Wittelsbach (1398–1410)
• książę SaksoniiRudolf III Saski (1388–1419)
• margrabia BrandenburgiiJodok z Moraw (1388–1411)

Królem został wybranyFryderyk Braunschweig-Wolfenbüttel

Druga Elekcja 1400 roku

Wybory miały miejsce 21 sierpnia 1400 roku wRhens, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJan II Nassau (1396–1419)
• arcybiskup KoloniiWerner von Falkenstein (1388–1418)
• arcybiskup TrewiruFryderyk III. von Saarwerden (1372–1414)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoRuprecht Wittelsbach (1398–1410)

Królem został wybranyRuprecht Wittelsbach.

Elekcje 1410 roku

Wybory miały miejsce 20 września i 1 października 1410 roku, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJan II Nassau (1396–1419)
• arcybiskup KoloniiWerner von Falkenstein (1388–1418)
• arcybiskup TrewiruFryderyk III von Saarwerden (1372–1414)
• król CzechWacław IV Luksemburski (1378-1419)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoLudwik III Wittelsbach (1410-1436)
• książę SaksoniiRudolf III Saski (1388–1419)
• margrabia BrandenburgiiJodok z Moraw (1388–1411)

20 września 1410 roku trzech elektorów dokonało wyboruZygmunta Luksemburskiego na króla Niemiec i cesarza rzymskiego, jednak pozostali elektorzy nie poparli go. 1 października ponownie odbył się zjazd elektorów na którym wybranoJodoka z Moraw.

Elekcja 1411 roku

Wybory miały miejsce 21 lipca 1411 roku, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJan II Nassau (1396–1419)
• arcybiskup KoloniiWerner von Falkenstein (1388–1418)
• arcybiskup TrewiruFryderyk III von Saarwerden (1372–1414)
• król CzechWacław IV Luksemburski (1378-1419)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoLudwik III Wittelsbach (1410-1436)
• książę SaksoniiRudolf III Saski (1388–1419)
• margrabia BrandenburgiiZygmunt Luksemburski (1387-1437),król Węgier

królem został wybranyZygmunt Luksemburski.

Elekcja 1438 roku

Wybory miały miejsce 18 marca 1438 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiDietrich Schenk von Erbach(inne języki) (1434–1459)
• arcybiskup KoloniiDietrich II von Moers (1414–1463)
• arcybiskup TrewiruRaban von Helmstatt(inne języki) (1430–1439)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoLudwik IV Wittelsbach (1436–1449)
• książę SaksoniiFryderyk II Wettyn (1428–1464)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk I Hohenzollern (1415–1440)

królem został wybranyAlbrecht II Habsburg.

Elekcja 1440 roku

Wybory miały miejsce 2 lutego 1440 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiDietrich Schenk von Erbach(inne języki) (1434–1459)
• arcybiskup KoloniiDietrich II von Moers (1414–1463)
• arcybiskup TrewiruJakub I von Sierck (1439–1456)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoLudwik IV Wittelsbach (1436–1449)
• książę SaksoniiFryderyk II Wettyn (1428–1464)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk I Hohenzollern (1415–1440)

W tej elekcji nie brał udziału król Czech. SynAlbrechta II,Władysław Habsburg urodził się jako pogrobowiec 22 lutego 1440 roku. Królem został wybranyFryderyk III Habsburg.

Elekcja 1486 roku

Wybory miały miejsce 16 lutego 1486 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiBerthold von Henneberg (1484–1504)
• arcybiskup KoloniiHermann von Hessen (1480–1508)
• arcybiskup TrewiruJan II von Baden (1456–1503)
• król CzechWładysław II Jagiellończyk (1471-1516), król Węgier
• hrabia Palatynatu ReńskiegoFilip Wittelsbach (1476-1508)
• książę SaksoniiErnest Wettyn (1464–1486)
• margrabia BrandenburgiiAlbrecht III Achilles (1470–1486)

Królem został wybranyMaksymilian I Habsburg.

PapieżJuliusz II zezwolił Maksymilianowi I w 1508 roku tytułować się cesarzem bez koronacji papieskiej, od tamtej pory uznano, że nie koronacja przez papieża, a wybór przezelektorów Rzeszy daje prawo do tytułowania się cesarzem rzymskim (przyjęto tytułElectus Romanorum Imperator (Wybrany Cesarz Rzymski)). W wypadku, gdy elekcja odbywała się za życia panującego cesarza (vivente imperatore) elekt przyjmował tytuł króla Rzymian (Niemiec). Tytuł cesarski przejmował w owej sytuacji, automatycznie po śmierci poprzednika.

Elekcja 1519 roku

Wybory miały miejsce 28 czerwca 1519 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiAlbrecht Hohenzollern (1514–1545)
• arcybiskup KoloniiHermann V von Wied (1515–1546)
• arcybiskup TrewiruRichard von Greiffenklau zu Vollrads(inne języki) (1511–1531)
• król CzechLudwik II Jagiellończyk (1516–1526), król Węgier
• hrabia Palatynatu ReńskiegoLudwik V Wittelsbach (1508–1544)
• książę SaksoniiFryderyk III Mądry (1486–1525)
• margrabia BrandenburgiiJoachim I Nestor (1499–1535)

Cesarzem został wybranyKarol V Habsburg.

Elekcja 1531 roku

Wybory miały miejsce 5 stycznia 1531 roku wKolonii, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiAlbrecht Hohenzollern (1514–1545)
• arcybiskup KoloniiHermann V von Wied (1515–1546)
• arcybiskup TrewiruRichard von Greiffenklau zu Vollrads(inne języki) (1511–1531)
• król CzechFerdynand I Habsburg (1526–1564), król Węgier,
• hrabia Palatynatu ReńskiegoLudwik V Wittelsbach (1508–1544)
• książę SaksoniiJan Stały (1525–1532)
• margrabia BrandenburgiiJoachim I Nestor (1499–1535)

Cesarzem został wybranyFerdynand I Habsburg.

Elekcja 1562 roku

Wybory miały miejsce 28 listopada 1562 roku wRatyzbonie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiDaniel Brendel von Homburg(inne języki) (1555–1582)
• arcybiskup KoloniiFriedrich IV von Wied(inne języki) (1562–1567)
• arcybiskup TrewiruJohann VI von der Leyen (1556–1567)
• król CzechFerdynand I Habsburg (1526–1564), król Węgier, król Niemiec, cesarz rzymski
• hrabia Palatynatu ReńskiegoFryderyk III Wittelsbach (1559–1576)
• książę SaksoniiAugust Wettyn (1553–1586)
• margrabia BrandenburgiiJoachim II Hektor (1535–1571)

Cesarzem został wybranyMaksymilian II Habsburg. Elekcja odbyła się za życia cesarzaFerdynanda I

Elekcja 1575 roku

Wybory miały miejsce 27 października 1575 roku wRatyzbonie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiDaniel Brendel von Homburg(inne języki) (1555–1582)
• arcybiskup KoloniiSalentin von Isenburg(inne języki) (1567–1577)
• arcybiskup TrewiruJakob III von Eltz (1567–1581)
• król CzechMaksymilian II Habsburg (1564–1576), król Niemiec, cesarz rzymski, król Węgier
• hrabia Palatynatu ReńskiegoFryderyk III Wittelsbach (1559–1576)
• książę SaksoniiAugust Wettyn (1553–1586)
• margrabia BrandenburgiiJan Jerzy Hohenzollern (1571–1598)

Cesarzem został wybranyRudolf II Habsburg. Elekcja odbyła się za życia cesarzaMaksymiliana II

Elekcja 1612 roku

Wybory miały miejsce 13 czerwca 1612 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJohann Schweikhard von Kronberg(inne języki) (1604–1626)
• arcybiskup KoloniiFerdynand Bawarski (1612–1650)
• arcybiskup TrewiruLothar von Metternich(inne języki) (1599–1623)
• król CzechMaciej Habsburg (1611–1618), król Węgier
• hrabia Palatynatu ReńskiegoFryderyk V Wittelsbach (1610–1623)
• książę SaksoniiJan Jerzy I Wettyn (1611–1656)
• margrabia BrandenburgiiJan Zygmunt Hohenzollern (1608–1619)

Cesarzem został wybranyMaciej Habsburg.

Elekcja 1619 roku

Wybory miały miejsce 28 sierpnia 1619 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJohann Schweikhard von Kronberg(inne języki) (1604–1626)
• arcybiskup KoloniiFerdynand Bawarski (1612–1650)
• arcybiskup TrewiruLothar von Metternich(inne języki) (1599–1623)
• król CzechFerdynand II Habsburg (1618–1637), król Węgier
• hrabia Palatynatu ReńskiegoFryderyk V Wittelsbach (1610–1623)
• książę SaksoniiJan Jerzy I Wettyn (1611–1656)
• margrabia BrandenburgiiJan Zygmunt Hohenzollern (1608–1619)

Cesarzem został wybranyFerdynand II Habsburg.

Elekcja 1636 roku

Wybory miały miejsce 22 grudnia 1636 roku wRatyzbonie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiAnselm Casimir Wambolt von Umstadt(inne języki) (1629–1647)
• arcybiskup KoloniiFerdynand Bawarski (1612–1650)
• arcybiskup TrewiruPhilipp Christoph von Sötern(inne języki) (1623–1652)
• król CzechFerdynand III Habsburg (1627–1646), król Węgier
• książę Bawarii, hrabia Palatynatu Reńskiego,Maksymilian I Bawarski (1623–1648)
• książę SaksoniiJan Jerzy I Wettyn (1611–1656)
• margrabia BrandenburgiiJerzy Wilhelm Hohenzollern (1619–1640)

Cesarzem został wybranyFerdynand III Habsburg. Wyboru dokonano za życia cesarzaFerdynanda II. W 1623 roku cesarz dokonał zmian w składzie elektorów. Fryderyk V został pozbawiony tytułu, a prawo wyboru cesarza zostało przeniesione naksięcia Bawarii.

Elekcja 1653 roku

Wybory miały miejsce 31 maja 1653 roku wAugbsburgu, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJohann Philipp von Schönborn(inne języki) (1647–1673)
• arcybiskup KoloniiMaksymilian Henryk Wittelsbach (1650–1688)
• arcybiskup TrewiruKarl II Kaspar von der Leyen-Hohengeroldseck (1652–1676)
• król CzechFerdynand IV Habsburg, król Węgier (1646–1654)
• książę BawariiFerdynand Maria Bawarski (1651–1679)
• książę SaksoniiJan Jerzy I Wettyn (1611–1656)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk Wilhelm I Hohenzollern (1640–1688)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoKarol Ludwik Wittelsbach (1648–1680)

Cesarzem został wybranyFerdynand IV Habsburg. Wybory zostały przeprowadzone za życia cesarzaFerdynanda III. Nowy cesarz elekt zmarł rok po wyborze.W wynikupokoju westfalskiego nastąpiły zmiana w składzie kolegium elektorów. Potwierdzono tytuł elektorskiarcyklucznika rzeszy dla księcia Bawarii, oraz zwrócono tytuł elektora hrabiemu Palatynatu Reńskiego. W kolegium elektorskim zasiadało pięciukatolików, dwóchluteran (Brandenburgia i Saksonia), jedenkalwinista (Palatynat Reński).

Elekcja 1658 roku

Wybory miały miejsce 18 lipca 1658 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJohann Philipp von Schönborn(inne języki) (1647–1673)
• arcybiskup KoloniiMaksymilian Henryk Wittelsbach (1650–1688)
• arcybiskup TrewiruKarl II Kaspar von der Leyen-Hohengeroldseck (1652–1676)
• król CzechLeopold I Habsburg (1656–1705), król Węgier
• książę BawariiFerdynand Maria Bawarski (1651–1679)
• książę SaksoniiJan Jerzy II Wettyn (1656–1680)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk Wilhelm I Hohenzollern (1640–1688)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoKarol Ludwik Wittelsbach (1648–1680)

Cesarzem został wybranyLeopold I Habsburg.

Elekcja 1690 roku

Wybory miały miejsce 23 stycznia 1690 roku wAugsburgu, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiAnselm Franz von Ingelheim(inne języki) (1679–1695)
• arcybiskup KoloniiJózef Klemens Wittelsbach (1688–1723)
• arcybiskup TrewiruJohann VIII Hugo von Orsbeck (1676–1711)
• król CzechLeopold I Habsburg (1656–1705), król Węgier
• książę BawariiMaksymilian II Emanuel Wittelsbach (1679–1726)
• książę SaksoniiJan Jerzy III Wettyn (1680–1691)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk I Hohenzollern (1688–1713)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoFilip Wilhelm Wittelsbach (1685–1690)

Cesarzem został wybranyJózef I Habsburg. Elekcja została dokonana za życia cesarzaLeopolda I

Elekcja 1711 roku

Wybory miały miejsce 12 października 1711 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiLothar Franz von Schönborn(inne języki) (1694–1729)
• arcybiskup TrewiruKarl III Joseph von Lothringen (1711–1715)
• król CzechKarol VI Habsburg (1711–1740)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoJan Wilhelm Wittelsbach (1690–1716)
• książę SaksoniiAugust II Mocny (1694–1733), król Polski
• margrabia BrandenburgiiFryderyk I Hohenzollern (1688–1713), król w Prusach
• książę HanoweruJerzy I Hanowerski (1698–1727).

Cesarzem został wybranyKarol VI Habsburg. W stosunku do wyborów 1690 roku w kolegium elektorskim zaszły pewne istotne zmiany:

• W 1692 rokuksiążę HanoweruErnest August otrzymał tytuł elektora.
• W 1702 roku tytułu elektora został pozbawiony książę BawariiMaksymilian II Emanuel Wittelsbach, który w czasie działańwojny o sukcesję hiszpańską opowiedział się po stronie Francji.
• W 1703 roku arcybiskup KoloniiJózef Klemens Wittelsbach został zmuszony do ucieczki i przebywał na wygnaniu we Francji.

Elekcja 1742 roku

Wybory miały miejsce 24 stycznia 1742 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiPhilipp Karl von Eltz-Kempenich(inne języki) (1732–1743)
• arcybiskup KoloniiKlemens August Wittelsbach (1723–1761)
• arcybiskup TrewiruFranz Georg von Schönborn-Buchheim(inne języki) (1729–1756)
• król CzechKarol VII Bawarski (1741–1743), książę Bawarii
• hrabia Palatynatu ReńskiegoKarol III Filip Wittelsbach (1716–1742)
• książę SaksoniiAugust III Sas (1733–1763), król Polski
• margrabia BrandenburgiiFryderyk II Wielki (1740–1786), król w Prusach
• książę HanoweruJerzy II Hanowerski (1727–1760), król Wielkiej Brytanii

Cesarzem został wybranyKarol VII Bawarski. W 1714 roku książę Bawarii odzyskał tytuł elektora.

Elekcja 1745 roku

Wybory miały miejsce 13 września 1745 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiJohann Friedrich Karl von Ostein(inne języki) (1743–1763)
• arcybiskup KoloniiKlemens August Wittelsbach (1723–1761)
• arcybiskup TrewiruFranz Georg von Schönborn-Buchheim(inne języki) (1729–1756)
• król CzechMaria Teresa Habsburg (1743–1780)
• książę BawariiMaksymilian III Józef Wittelsbach (1745–1777)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoKarol IV Teodor (1742–1799)
• książę SaksoniiAugust III Sas (1733–1763), król Polski
• margrabia BrandenburgiiFryderyk II Wielki (1740–1786), król w Prusach
• książę HanoweruJerzy II Hanowerski (1727–1760), król Wielkiej Brytanii

Cesarzem został wybranyFranciszek I Lotaryński.

Elekcja 1764 roku

Wybory miały miejsce 27 marca 1764 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiEmmerich Joseph von Breidbach zu Bürresheim(inne języki) (1763–1774)
• arcybiskup KoloniiMaximilian Friedrich von Königsegg-Rothenfels(inne języki) (1761–1784)
• arcybiskup TrewiruJohann IX Philipp von Walderdorff (1756–1768)
• król CzechMaria Teresa Habsburg (1743–1780)
• książę BawariiMaksymilian III Józef Wittelsbach (1745–1777)
• hrabia Palatynatu ReńskiegoKarol Teodor (1742–1799)
• książę SaksoniiFryderyk August I (1763–1806)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk II Wielki (1740–1786), król w Prusach
• książę HanoweruJerzy III Hanowerski (1760–1806), król Wielkiej Brytanii

Cesarzem został wybranyJózef II Habsburg. Elekcja została dokonana za życia cesarzaFranciszka I. Zgodnie z ustaleniami nowo wybrany cesarz miał nosić tytuł króla Niemiec, i dopiero w momencie śmierci Franciszka przyjąć tytuł cesarza.

Elekcja 1790 roku

Wybory miały miejsce 30 września 1790 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiFriedrich Karl Joseph von Erthal(inne języki) (1774–1802)
• arcybiskup KoloniiMaksymilian Franciszek Habsburg (1784–1801)
• arcybiskup TrewiruKlemens Wacław Wettyn (1768–1803)
• król CzechLeopold II Habsburg (1790–1792)
• książę BawariiKarol Teodor (1742–1799)
• książę SaksoniiFryderyk August I (1763–1806)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk Wilhelm II Hohenzollern (1786–1797), król Prus
• książę HanoweruJerzy III Hanowerski (1760–1806), król Wielkiej Brytanii

Cesarzem został wybranyLeopold II Habsburg. Wybory przeprowadzono po śmierci cesarza Józefa II. W 1777 roku zmarł bezpotomnie elektor BawariiMaksymilian III Józef Wittelsbach, zgodnie z rodowym porozumieniem księciem Bawarii został hrabiaPalatynatu ReńskiegoKarol IV Teodor, jednak nie dało mu to dwóch głosów w czasie cesarskiej elekcji.

Elekcja 1792 roku

Wybory miały miejsce 5 lipca 1792 roku weFrankfurcie, wzięli w nich udział:

• arcybiskup MoguncjiFriedrich Karl Joseph von Erthal(inne języki) (1774–1802)
• arcybiskup KoloniiMaksymilian Franciszek Habsburg (1784–1801)
• arcybiskup TrewiruKlemens Wacław Wettyn (1768–1803)
• król CzechFranciszek II Habsburg (1792–1835)
• książę BawariiKarol Teodor (1742–1799)
• książę SaksoniiFryderyk August I (1763–1806)
• margrabia BrandenburgiiFryderyk Wilhelm II Hohenzollern (1786–1797), król Prus
• książę HanoweruJerzy III Hanowerski (1760–1806), król Wielkiej Brytanii

Cesarzem został wybranyFranciszek II Habsburg. Była to ostatnia elekcja cesarska – w 1806 rokuŚwięte Cesarstwo Rzymskie zostało rozwiązane, a cesarz Franciszek przyjął tytułcesarza Austrii.

Od czasu wydaniazłotej bulli cesarzaKarola IV zjazdy elektorów odbywały się 24 razy, z czego: 14 razy weFrankfurcie, 3 razy wRatyzbonie, 2 razy wAugsburgu, raz wKolonii iRhens.

Tytuł cesarza 14 razy przypadł przedstawicielom dynastiiHabsburgów, czterokrotnie dynastiiHabsburgów-Lotaryńskich, trzykrotnieLuksemburczykom, dwukrotnieWittelsbachom^[1].

• Informacje o ustroju Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego w języku angielskim

• Święte Cesarstwo Rzymskie

• Szablon cytowania książki – brak numeru strony
• Artykuły wymagające uzupełnienia źródeł od 2011-08
• Artykuły zawierające własne teorie
• Artykuły z propozycjami tłumaczeń