| diakon Wyznawca doktor Kościoła święty mnich | |||
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Czczony przez | |||
| Wspomnienie | |||
| Atrybuty | księga, zwój, krowa[1] | ||
| Patron | duchowych przywódców | ||
| Szczególne miejsca kultu | Syria | ||
| |||
 | Zobacz kolekcję cytatówEfrem Syryjczyk w Wikicytatach |
Efrem Syryjczyk,św. Efrem (aram. ܐܦܪܝܡ ܣܘܪܝܝܐ,Ap̄rêm Sûryāyâ;gr. Ἐφραίμ ὁ Σῦρος,Efraim ho Syros;łac. Ephraem Syrus,cs. преподобный Ефре́м Си́рин; ur. ok.305 wNisibis, zm.9 czerwca373 wEdessie) – kaznodzieja,diakon, poeta, komentatorPisma Świętego, piszący w języku syryjskim[2],świętyKościoła katolickiego iprawosławnego,Wyznawca[3],święty mnich[4] iDoktor Kościoła, zaliczany do wielkichOjców Kościoła orazpustyni, przez swoją działalność poetycko-teologiczną kojarzony zwłaszcza zWielkim Postem.
Jego ojcem był pogański kapłan. W młodości św. Efrem został wygnany z domu za sympatię do chrześcijan. Otrzymał schronienie u św. Jakuba, a w wieku 18 lat przyjął chrzest. Następnie podjął życie zakonne i został wyświęcony na diakona[5]. Nauczał w szkole teologicznej w Nisibis. Zwalczał m.in. poglądy manichejczyków. Ułożył pieśni, nazwaneCarmina Nisibena, wśród których kantyki nr 43–51 bronią wiary wzmartwychwstanie przeciwBardesanowi, a takżeManesowi iMarcjonowi[6].
W 363 roku przeniósł szkołę doEdessy z powodu zajęcia jego rodzinnego miasta przezPersów.
Efrem kierował ruchem monastycznym na Wschodzie, zwalczał też istniejące wówczas herezje, szczególnieorygenizm iarianizm[2]. Dawniej uważano, że krzewił kult maryjny i był pierwszym wielkim pisarzem wczesnochrześcijańskim, który opowiedział się za uznaniem dogmatu o niepokalanym poczęciu Maryi. Przypisywano mu autorstwo dwudziestu hymnów maryjnych. T. Lama wierzył w ich autentyczność. Jednak badania przeprowadzone przez badaczy literatury syryjskiej po roku 2000 wykazały, że Efrem nie mógł być autorem hymnów maryjnych ze względu na chrystologię, która jest późniejszego pochodzenia, a także ze względu na dość późne rękopisy[7].
Był autorem wielupism egzegetycznych, dogmatyczno-polemicznych, ascetycznych i liturgicznych. Nazywany Prorokiem Syryjczyków, syryjskimEliaszem, Kolumną Kościoła, Harfą Ducha Świętego.
W latach 1732–1736 ukazały się drukiem główne jego prace (w sześciu tomach pod redakcjąAssemaniego) pt.Opera omnia graeca, latina et syria („Dzieła wszystkie greckie, łacińskie i syryjskie”).
Efrem został ogłoszonydoktorem Kościoła przezpapieża Benedykta XV.
Jegowspomnienie liturgiczne wKościele katolickim obchodzone jest wdzienną rocznicę śmierci (9 czerwca) zaś wnadzwyczajnej formie rytu rzymskiego 18 czerwca[8].Cerkiew prawosławna wspominaświętego mnicha 28 stycznia[9] (10 lutego wedługkalendarza gregoriańskiego).
| XIII wiek | |
|---|---|
| XVI wiek |
|
| XVIII wiek |
|
| XIX wiek |
|
| XX wiek |
|
| XXI wiek |
|
