 Edward R. Murrow (1961) | |||
| Imię i nazwisko urodzenia | Egbert Roscoe Murrow | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 25 kwietnia 1908 | ||
| Data i miejsce śmierci | 27 kwietnia 1965 | ||
| Zawód, zajęcie | |||
 | |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
| |||
Edward R. Murrow (właśc.Egbert Roscoe Murrow; ur.25 kwietnia1908 wGreensboro, zm.27 kwietnia1965 wPawling) –amerykańskidziennikarz radiowy i telewizyjny.
Wyróżnił się dzięki serii relacji radiowych podczasII wojny światowej, których słuchały miliony osób wStanach Zjednoczonych iKanadzie. Wielu historyków uważa go za jedną z najważniejszych postaci w historii dziennikarstwa, uzasadniając opinię tym, że Murrow jako jeden z pierwszych zdołał zgromadzić wyspecjalizowaną kadrękorespondentów wojennych, dzięki którym przekazywane przez niego wiadomości były zawsze rzetelne i sumiennie przygotowane. Po wojnie był m.in. korespondentem wWarszawie, później stał się jednym z pionierów amerykańskiegodziennikarstwa telewizyjnego. Swoimi audycjami, skupiającymi się głównie na sprawach budzących kontrowersje, przyczynił się między innymi do utraty wpływów politycznych senatoraJosepha McCarthy’ego.
Egbert Roscoe Murrow urodził się w Polecat Creek niedalekoGreensboro wKarolinie Północnej[1]. Jego rodzice bylikwakrami[1], choć matka Murrowa przyjęła wyznanie męża, dopiero w chwili zawarcia związku małżeńskiego (wcześniej byłametodystką). Murrow dorastał w biednej okolicy, gdzie nie było prądu i bieżącej wody. Rodzina przyszłego dziennikarza, by poprawić swoją sytuację materialną, przeprowadziła się (gdy Edward miał 5 lat) do stanuWaszyngton, gdzie ojciec rodziny pracował początkowo przy wyrębie lasu[1], a później został inżynierem nadzorującym krótkie linie kolejowe. Egbert Roscoe Murrow studiował w latach 1926-1930 wWashington State College[1], a w lecie pracował jako drwal. W tym czasie zaczął używać (z powodu kpin kolegów) imienia Edward. W 1930 roku pracował w Krajowej Federacji Studentów a następnie w Instytucie Edukacji Międzynarodowej. W 1934 zajmował się również pomocą dla Żydów, którzy musieli uciekać z Niemiec. 27 października 1934 ożenił się z Janet Brewster, z którą miał jednego syna[1][2].
Kariera Murrowa wColumbia Broadcasting System (CBS) rozpoczęła się w 1935 roku, kiedy został dyrektorem ds. wywiadów i edukacji[1]. Następnie we współpracy zBobem Troutem odpowiadał za rekrutację dziennikarzy do powstającego dopiero w CBSnewsroomu. W 1937 roku Murrow wyjechał doLondynu jako dyrektor operacyjny europejskiej filii CBS, gdzie miał zbudować sieć korespondentów[1]. Jego głównym zadaniem byłlobbying wśród decydentów, mający przekonać ich do nadawania poprzez sieć CBS, konkurującą zNational Broadcasting Company (NBC) należącą doRadio Corporation of America (RCA). Wraz z pozyskanym przez siebie do CBSWilliamem L. Shirerem, stali się prekursorami nowoczesnegodziennikarstwa w mediach elektronicznych (ang.broadcast journalism). Skupiona wokół Murrowa grupa korespondentów potocznie została nazywanaChłopcami Murrowa.
Ich pierwsza sławna audycja radiowa to relacja zAnschlussu Austrii z 1938 roku. 13 marca tego roku, na prośbę oddziału CBSNowy Jork, Murrow i Shirer zorganizowali wspólny program wraz z wieloma korespondentami stacjonującymi w wielu miastach Europy. Byli wśród nich m.in.Bob Trout [CBS Nowy Jork, skąd nadawano relację], Shirer (Londyn),Edgar Ansel Mowner (reporterChicago Daily News stacjonujący wtedy wParyżu),Pierre J. Huss (reporterInternational News Service wBerlinie). Murrow osobiście relacjonował wydarzenia zWiednia. Podczas swojego pierwszego w karierze występu „na żywo” mówił:
Audycja była rozwiązaniem prawdziwie rewolucyjnym i pomimo swojego pionierskiego charakteru i ograniczeń technicznych przebiegła niezwykle sprawnie. Co więcej, zapoczątkowała ona najstarszą serię audycji nadawczych pod nazwąWorld News Roundup, która do tej pory nadawana jest rano i wieczorem w dni robocze na antenie CBS Radio Network.
Murrow pozostał w Londynie po wybuchu II wojny światowej skąd relacjonował na żywo podczas najbardziej intensywnych nalotówLuftwaffe. Relacje zawsze rozpoczynał otwarciem, które stało się jego znakiem rozpoznawczym:This is London[1], a najbardziej charakterystyczna była tutaj pauza pomiędzyThis i pozostałą częścią frazy[3]
Sprawozdania wojenne były główną przyczyną znakomitej kariery i sławy Murrowa. To one doprowadziły również do wynalezienia drugiego słynnego sloganu. Pod koniec 1940 roku, podczas najsilniejszych niemieckich nalotów bombowych, Londyńczycy żegnali się na co dzień słowamiso long, and good luck, będąc świadomymi faktu, iż kolejnego ranka mogą się już nie spotkać. Przyszła brytyjska monarchiniksiężniczka Elżbieta wypowiedziała podobne słowa podczas radiowego apelu skierowanego do krajów Europy Zachodniej pod koniec 1940 r.:good night and good luck to you all. Bazując na tych hasłach Murrow, począwszy od końca 1940 roku, kończył swoje audycję krótkim:Good night, and good luck.
Po przystąpieniu USA do wojny, gdy działania wojenne rozszerzyły się, Murrow poszerzył również kadrę reporterówCBS, tworząc jedyną w swoim rodzaju grupę wysoko wykwalifikowanych dziennikarzy, znanych z nietuzinkowego intelektu i zdolności opisowych, do której należeli: Eric Sevareid, Charles Collingwood, Howard K. Smith, Mary Marvin Breckinridge, Cecil Brown, Richard C. Hottelet, Bill Downs, Ian Waddell, Winston Burdett i Larry LeSueur[4].
Warto wspomnieć, iż bezkompromisowy styl dziennikarski, jaki prezentował Murrow, sprawiał, że pozostawał on w oczach wielu postacią kontrowersyjną. Na przykład jego naturalistyczna relacja z oswobodzenia więźniów obozuBuchenwaldu przysporzyła mu wielu wrogów. Dodatkowo nigdy nie przeprosił on za użyte wtedy bardzo surowe słowa opisujące żyjących więźniów wyzwolonego obozu:rzędy ciał ułożone w stos jak drewno (ang.rows of bodies stacked up like cordwood). Co więcej, 15 kwietnia 1945 roku powiedział:
Po II wojnie światowej kariera Murrowa toczyła się zarówno wradio jak i wtelewizji. W 1947 roku dość znaczącą konfrontacją zakończyła się wieloletnia współpraca i bliska przyjaźń Murrowa, który był wtedy wiceprezesem CBS ds. publicznych, z Shirerem. Epizod ten przyspieszył decyzję Murrowa o powrocie do prezentowania wiadomości. Powrócił on na antenę jeszcze w 1947 roku, przejmując wieczorne wiadomości sponsorowane przez zupę Campbella od zaprzyjaźnionego współpracownika,Boba Trouta. Jednocześnie Murrow kontynuował pracę radiowego prezentera wiadomości wCBS Radio Network aż do 1959 roku. Dodatkowo, nagrał serię mówionych albumów historycznychI Can Hear It Now, które zapoczątkowały jego partnerską współpracę z producentemFredem W. Friendly. W 1950 nagrania te ewoluowały w cotygodniowe show radiowe w CBS Radio zatytułowaneHear It Now, w której Murrow pełnił rolę gospodarza i wraz Fredem Friendly, współproducenta.
Wraz z początkiem roku 1950, Murrow rozpoczął swoją przygodę z telewizją, pojawiając się w CBS Television w sprawozdawczych relacjach w CBS Evening News. Czynił to nawet wbrew swoim osobistym obawom w stosunku do tego nowego medium, a w szczególności zwiększonemu naciskowi na obraz niż na przekazywaną treść. 15 października 1958 roku mówił on na konwencjiRTNDA:
18 listopada 1951 roku pionierski format audycji radiowejHear It Now został przeniesiony przez Murrowa i Friendly na ekrany telewizorów w programieSee It Now. Audycja ta skupiała się na prezentowaniu i omawianiu najbardziej kontrowersyjnych tematówlat 1950., a najbardziej znana i rozpoznawalna jest z odcinków krytykujących tzw.czerwoną panikę (ang.Red Scare), które przyczyniły się do upadku politycznego znaczenia senatoraJosepha McCarthy’ego.
W 1953 roku Murrow uruchomił swój drugi cotygodniowy TV show – serię wywiadów ze znanymi osobistościami –Person to Person. Podobnie jak w przypadku pionierskich rozwiązań dotyczących organizacji i prezentowania telewizyjnych wiadomości, nowy show Murrowa wyznaczył obowiązujące po dziś dzień standardy prowadzenia wywiadów ze sławami.
W dniu 9 marca 1954 roku, Murrow, Friendly i współpracująca z nimi grupa dziennikarzy i reporterów, wyprodukowali i wyemitowali 30-minutowy, specjalny odcinekSee It Now, zatytułowanyRaport na temat senatora Josepha McCarthy’ego (ang.A Report on Senator Joseph McCarthy). Murrow wykorzystał w nim urywki oryginalnych przemówień i oświadczeń McCarthy’ego do krytyki działań senatora, uwydatniając przy tym epizody, w których ten zaprzeczał sam sobie. Murrow dobrze zdawał sobie sprawę z faktu, iż z premedytacją używa silnego nowego medium do ataku na jednostkę w celu poddania jej działań pod rozwagę szerokiej opinii publicznej. SamoCBS, widząc duże ryzyko w tych działaniach swoich pracowników, zabroniło, aby Murrow i Friendly wydawali służbowe pieniądze i używali logo CBS do promocji tej audycji. Dlatego też obaj z własnej kieszeni wyłożyli fundusze na reklamę prasową tego przedsięwzięcia. Pomimo to, ten trzydziestominutowy telewizyjny epizod spowodował gwałtowną reakcję przeciwko McCarthy`emu i czerwonej panice na skalę ogólnokrajową i po dziś dzień uznawany jest za punkt zwrotny w historii telewizji.
Murrow zaoferował McCarthy`emu możliwość skomentowania na antenie audycji z 9 marca. Ten skorzystał z okazji 3 tygodnie później. Jednak orędzie wSee It Now dodatkowo pogrążyło McCarthy’ego z prostej przyczyny: Murrow nauczył się korzystać z telewizji jako medium, jego przeciwnik nie posiadł tej umiejętności.
Rozwój programów rozrywkowych w styluquiz show w drugiej połowie lat 50. sprawił, że audycja Murrowa zeszła na drugi plan. Przyczyniła się do tego również utrata sponsorów. Ostry ton i bezkompromisowość Murrowa doprowadziły go do konfliktu z szefem CBS,Williamem S. Paleyem. Na oskarżenia swojego najlepszego reportera o chęć zniszczeniaSee It Now, w który to program CBS zaangażowała tak wiele, Paley odpowiedział, że nie ma zamiaru godzić się dalej na nieustanny ból brzucha kiedykolwiek Murrow dotykał kolejnej kontrowersyjnej sprawy.See It Now zakończyło swój żywot 7 lipca 1958 roku.
Od 1958 roku Murrow prowadziłtalk-show zatytułowanySmall Word, w którym konfrontowano ze sobą znanych amerykańskich polityków.
W 1961 opuścił CBS, gdy prezydent Kennedy mianował go dyrektoremUnited States Information Agency, gdzie koncentrował się na ulepszeniu działalnościGłosu Ameryki[5]. W styczniu 1964 zrezygnował ze stanowiska[5].
Za swoje nietuzinkowe zasługi w rozwoju praktyki dziennikarskiej, na rok przed śmiercią, w 1964 roku, Murrow został odznaczonyPrezydenckim Medalem Wolności (ang.Presidential Medal of Freedom)[5]. Dodatkowo, wśród licznych innych wyróżnień warto również zwrócić uwagę na honorowy tytuł szlacheckiWielkiej Brytanii i podobne wyróżnienia rządówBelgii,Francji iSzwecji.
W 1963 był operowany na raka płuc[5]. Murrow był nałogowym palaczem, co zapewne przyczyniło się do jego śmierci. Zmarł na raka płuc 27 kwietnia 1965 w swoim domu w Quaker Hill,Pawling,Nowy Jork[5].
Egbert Roscoe Murrow, choć przez wielu uznawany za osobę kontrowersyjną, pozostawił po sobie spuściznę, która uznawana jest za kamień węgielny nowoczesnego dziennikarstwa w mediach elektronicznych. W 1990 roku kolega Murrowa,Walter Cronkite, w nakręconych przez CBS wspomnieniach o tym wybitnym dziennikarzu, powiedział:
Edward R. Murrow został sportretowany przezDavida Strathairna w filmieGood Night and Good Luck.
