 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Muhafaza | |||
| Populacja (2006-11-11) • liczba ludności |
| ||
Położenie na mapie Egiptu  | |||
 24°58′40″N 32°52′24″E/24,977778 32,873333 | |||
| |||
| |||
| |||
Edfu[1] (arab. إدفو,Idfu,egip.Behdet, wczasach rzymskichApollonopolis Magna) – miasto w południowymEgipcie na zachodnim brzeguNilu. Stolicanomu, ośrodek produkcji rolniczej, nadgraniczne centrum handlowe. W 2006 roku liczyło 65 768 mieszkańców[2].
W czasach Starego Państwa pełniło rolę strażnika tzw. „bramy elefantyjskiej”, chroniącej południową granicę państwa. Zamożność miasta wynikała z jego położenia na szlaku handlowym przezPustynię Arabską nadMorze Czerwone i bliskości południowej granicy, oraz do Doliny Królów gdzie został pochowany FaraonTutanchamon.
Już wstarożytnym Egipcie Edfu było ośrodkiem kultuHorusa. Budowę świątyni w miejscu wcześniejszej świątyni z czasówNowego Państwa rozpoczął w237 p.n.e.[3]Ptolemeusz III, a zakończona została około roku60 p.n.e. w czasach panowaniaPtolemeusza XII. Należy ona aktualnie do najlepiej zachowanych egipskich budowli sakralnych z tego okresu i jest drugą co do wielkości spośród zachowanych świątyń w Egipcie (największą zachowaną świątynią jestKarnak). Jej ogromnepylony wysokości 35 m i szerokości 35 m należą do największych.Relief zdobiący ścianę pylonów przedstawia Ptolemeusza XII[3] zabijającego wrogów Egiptu w obecności Horusa iHathor. Za pylonami wybudowano dziedziniec otoczony kolumnadą. Przejście przezpronaos prowadzi do salihypostylowej. Dalej znajduje się sanktuarium. Długość całej świątyni wynosi 137 m, a jej szerokość to 79 m.
Do dziś zachowała się w tej świątyni sala biblioteczna z wyrytym na ścianie katalogiem książek, zawierającym 21 działów[4].
Na zachód od świątyni Horusa znajduje się tzw.Tell (Kom), miejsce badań archeologicznych z lat 1937–1939 prowadzonych przez trzy kompanie wykopaliskowe archeologicznej misji polsko-francuskiejUniwersytetu Warszawskiego iFrancuskiego Instytutu Archeologii Wschodu w Kairze. Badania te, kierowane przezKazimierza Michałowskiego, doprowadziły do odnalezienia cmentarzyska z okresu archaicznego.
Na cmentarzysku tym znajduje się wiele grobowców rodzinnych z okresuStarego Państwa, z których najważniejsza jestmastaba urzędnika imieniemIzi. Odkryte groby zbiorowe z okresuŚredniego Państwa cechują się niespotykaną przedtem formąkatakumb ipseudokolumbariów.
Na szczycie tellu odkryto warstwy ptolemejsko-rzymskie ikoptyjskie. Dają one obraz życia ludności rzemieślniczej i drobnokupieckiej zamieszkującej zachód miasta oraz urbanistyki tego okresu. Wśród znalezisk pochodzących z tych warstw należy wymienić rzymskie łaźnie publiczne i prywatne, mury obronne, dom lekarza-farmaceuty z III w. p.n.e. i pracownię rzeźbiarza z II w. p.n.e. Odnaleziono także greckie, łacińskie i koptyjskieostraki ipapirusy.
Większość odnalezionych zabytków sztuki i kultury materialnej znajduje się obecnie wwarszawskimMuzeum Narodowym.
