Dysfagia – termin medyczny określający utrudnione przechodzenie pokarmu zjamy ustnej przezprzełyk dożołądka.
Wyróżnia się dwa typy dysfagii:
- dysfagię ustno-gardłową (górną, przedprzełykową) – trudności w przełykaniu związane z zaburzeniem przechodzenia pokarmu do przełyku
- dysfagię przełykową (dolną) – trudności w przechodzeniu kęsów pokarmowych przez przełyk.
Dysfagię ustno-gardłową mogą powodować następujące schorzenia: urazy i chorobyośrodkowego układu nerwowego,udar mózgu (krwawienie śródmózgowe),choroba Wilsona[1],stwardnienie rozsiane[2], guzypnia mózgu,stwardnienie zanikowe boczne[3],neuropatie obwodowe (np. w przebiegucukrzycy,sarkoidozy,chorób układowych tkanki łącznej,błonicy,zatrucia jadem kiełbasianym,zespołu Guillaina-Barrégo),zespół opuszkowy irzekomoopuszkowy,choroba Parkinsona,pląsawica Huntingtona,wiąd rdzenia, guzy głowy i szyi, zabiegi operacyjne w tym rejonie, choroby mięśni (dystrofia,miastenia), nowotwory istany zapalne jamy ustnej i gardła,uchyłek Zenkera, zaburzenia czynnościowe, zaburzenia koordynacjigórnego zwieracza przełyku,wole,choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, ciała obce[4].
Do najczęstszych chorób wywołujących dysfagię przełykową należą:nowotwory przełyku (zwłaszczarak przełyku),rak wpustu, zwężenie pozapalne przełyku, zwężenie po oparzeniu przełyku,pierścień Schatzkiego, ciała obce,uchyłki przełyku, ucisk na przełyk od zewnątrz przez nowotwory lub tętniaki,achalazja wpustu,rozlany skurcz przełyku (przełyk korkociągowaty),bolesne skurcze przełyku (przełyk typu dziadka do orzechów),zespół Plummera-Vinsona[5],twardzina układowa,zapalenie przełyku,choroba refluksowa przełyku,dysfagia czynnościowa, cukrzyca,choroba Chagasa, a także działanie niepożądane niektórych leków (azotanów,antagonistów kanału wapniowego,metyloksantyn)[4].
Dysfagia może manifestować się poprzez: krztuszenie się,kaszel,łzawienie,kichanie,odruchy wymiotne, uczucie zatrzymania pokarmu w przełyku, rozpieranie,odynofagię (ból podczas przełykania).
W dysfagii może być upośledzona możliwość połykania pokarmów stałych, pokarmów rozdrobnionych, płynów aż do całkowitego braku możliwości połykania (afagia).
W diagnostyce przyczyn dysfagii pomocnymi mogą być następujące badania: kontrastowe badanie radiologiczne przełyku,ezofagoskopia z pobraniem materiału do badania histologicznego i mikrobiologicznego,manometria przełyku, ewentualnietomografia komputerowa klatki piersiowej.
Terapia zależna jest od przyczyny dysfagii.
- ↑AE. Gulyas, EF. Salazar-Grueso. Pharyngeal dysmotility in a patient with Wilson's disease.. „Dysphagia”. 2 (4), s. 230-4, 1988.PMID:3251700.
- ↑M. Prosiegel, A. Schelling, E. Wagner-Sonntag. Dysphagia and multiple sclerosis.. „Int MS J”. 11 (1), s. 22-31, Apr 2004.PMID:15125813.
- ↑CR. Watts, M. Vanryckeghem. Laryngeal dysfunction in Amyotrophic Lateral Sclerosis: a review and case report.. „BMC Ear Nose Throat Disord”. 1 (1), s. 1, 2001.PMID:11722802.
- ↑abAndrzej Szczeklik (red): Choroby wewnętrzne : stan wiedzy na rok 2010. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2010, s. 760-762.ISBN 978-83-7430-255-5.
- ↑R. Ganesh, L. Janakiraman, M. Sathiyasekaran. Plummer-Vinson syndrome: an unusual cause of dysphagia.. „Ann Trop Paediatr”. 28 (2), s. 143-7, Jun 2008.DOI:10.1179/146532808X302170.PMID:18510825.