Dynastia Xia
Chiny w okresie dynastii Xia |
| Nazwachińska |
|---|
|
|
|
Dynastia Xia (ok. 2070–1600 p.n.e.[1],chiń.夏朝; pinyinXià Cháo; Wade-GilesHsia Ch’ao) – najstarsza dynastia wyróżniana w chińskiejhistoriografii, m.in. wZapiskach historyka iKronice bambusowej. Jej istnienie nie jest jednoznacznie potwierdzone przez wykopaliska archeologiczne, dlatego określa się ją jakopółlegendarną.
Według tekstów zokresu Walczących Królestw założycielem dynastii byłWielki Yu[2][3], który otrzymał tron odShuna.
Wielu chińskicharcheologów uważa, że Dynastia Xia wywodzi się zkultury Erlitou[4]. Ten pogląd nie jest podzielany przez zagranicznych badaczy, bowiem nie zachowały się żadne pisemne świadectwa dotyczące kultury Erlitou. Naukowcy zgadzają się, że potrzebne są dalsze wykopaliska w celu pełnej weryfikacji historyczności dynastii Xia[5].
Dokładne daty rządów dynastii Xia są dyskusyjne. Według tradycyjnych kalkulacji historykaLiu Xina z okresuXin, dynastia Xia rządziła w latach 2205–1766 p.n.e., a wedługKroniki Bambusowej - w latach 1989–1558 p.n.e.
Według współczesnych historyków chińskich, którzy pracowali w ramach zleconego przez rząd w PekinieProjektu Chronologicznego Xia-Shang-Zhou (夏商周断代工程, 1996–2000), rządy dynastii Xia przypadały na okres między 2070 a 1600 rokiem p.n.e.
W chińskim piśmiennictwie władcy Xia byli opisywani jako wzór moralności, mądrości, pracowitości i odwagi. Tradycja ta wywodzi się z koncepcjiMandatu Niebios promowanej przezkonfucjanistów w okresieWschodniej Dynastii Zhou. W myśl tej koncepcji, okres Xia był złotym wiekiem, na którym powinni wzorować się współcześni władcy. Jedynie ostatni z królów Xia, Jie, miał być ciemiężycielem, przeciw któremu nastąpił bunt i władzę przejęładynastia Shang[6]. W okresieHan konfucjańska interpretacja stała się oficjalną ideologią cesarstwa.
- ↑Li XueqinX.,The Xia-Shang-Zhou Chronology Project: Methodology and Results, „Journal of East Asian Archaeology”, 4 (1), 2002, s. 321–333,DOI: 10.1163/156852302322454585 (ang.).
- ↑Wielka Historia Świata, t. 4, Polskie Media Amer.Com, 2005, s. 179,ISBN 83-7425-029-1 .
- ↑Mungello, David E.The Great Encounter of China and the West, 1500-1800 Rowman & Littlefield; 3 edition (28 Mar 2009)ISBN 978-0-7425-5798-7 p.97
- ↑Liu, L. & Xiu, H.,Rethinking Erlitou: legend, history and Chinese archaeology, Antiquity, Vol. 81 Nr. 314; str. 886–901, 2007
- ↑RobertR. Bagley RobertR.,Shang Archaeology, [w:]MichaelM. Loewe,EdwardE. Shaughnessy,The Cambridge History of Ancient China, Cambridge: Cambridge University Press, 1999 (ang.). Brak numerów stron w książce
- ↑Xia dynasty, [w:]Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-12-08] (ang.).
- MarcelM. Granet MarcelM.,Cywilizacja chińska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973, s. 29–31,ISBN 83-06-02370-6 .
| Prehistoria i starożytność | |
|---|
| Cesarstwo | |
|---|
| Współczesność | |
|---|
