Dwupienność, dioecja – uroślin występowanie żeńskich i męskich organów rozrodczych na różnych osobnikach. Rośliny takie określane są mianem dwupiennych (rozdzielnopłciowych). W przypadku dwupiennychmszaków ipaprotnikówrodnie iplemnie występują na różnych roślinach (przedroślach). W przypadkuroślin nasiennych dwupiennymi nazywane są te rośliny, na których występują wyłączniekwiaty męskie lubkwiaty żeńskie[1]. Rozdzielenie płci organów generatywnych między różnymi osobnikami jest jedną z form zapobieganiasamozapyleniu[2].
Dwupiennymi roślinamiokrytonasiennymi są przedstawiciele m.in. rodzinwierzbowatych,pokrzywowatych,konopiowatych[1]. W przypadkunagonasiennych dwupienne są m.in.cisowate,sagowcowe imiłorzębowe[3]. Do przykładów dwupiennych roślin uprawnych należą:szpinak warzywny,szparag lekarski,chmiel zwyczajny,konopie siewne,figowiec pospolity ioliwka europejska[4].
Przyjmuje się, że rośliny żeńskie u gatunków dwupiennych warunkowane są obecnością dwóchchromosomów XX (są homogenetyczne), podczas gdy rośliny męskie zawierają różne chromosomy (są heterogametyczne) – XY. U niektórych rodzajów występują wyraźnie odmiennechromosomy płci (np. ukonopi,chmielu iszczawiu), u innych rozróżnienie tych chromosomów jest trudne[4].