Dwór w Idzikowie (2017) | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Miejscowość | |||
| Adres | Idzików 66, 57-500 Bystrzyca Kłodzka | ||
| Typ budynku | dwór | ||
| Styl architektoniczny | |||
| Kondygnacje | 2 | ||
| Ukończenie budowy | druga połowa XV w. | ||
| Kolejni właściciele | Anton Graf von Magnis[2] | ||
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego | |||
| |||
Dwór Idzików (niem. Oberhof Kieslingswalde) – zabytkowyrenesansowo-barokowydwór wIdzikowie naziemi kłodzkiej, z drugiej połowyXV wieku. Obecnie w ruinie.
Dwór Idzików położony jest w centrum wsi przy dawnymmajdaniefolwarcznym[3]. Jest budowlą o przysadzistej, wydłużonej sylwecie, ustawioną szczytem do głównej drogi wiejskiej i, wiodącego przez mostek nad potokiemBiała Woda, wjazdu na dziedziniec. W skład zabudowań dworskich oprócz głównego budynku wchodzą jeszcze obiekty gospodarcze zXVIII wieku, zaś w jego pobliżu znajdują się resztki zabytkowego renesansowegoogrodu o powierzchni 0,5 ha, który znacznie został obecnie zniekształcony[4].
Nie znamy początków historii dworu. Pewne natomiast jest to, że istniał on już przed 1477 rokiem, a w 1599 roku był wzmiankowany jako siedzibaReichenbachów. W ciągu kolejnych stuleci forma budynku uległa licznym przebudowom. Najstarsze jego fragmenty pochodzą z końca XV wieku lub z początku XVI wieku i zachowały się w części północnej, nieco odchylonej od osi oraz prawdopodobnie stanowią one resztki wieży mieszkalnej. Obiekt był wielokrotnie niszczony przez pożary (1622, 1651, 1664), a następnie odbudowywany, przebudowywany i rozbudowywany, co skutkowało wieloma nieregularnościami w jego planie, układzie wnętrz i kompozycjielewacji, szczególnie zachodniej (zakłócenia w rytmie osi i kształcie otworów okiennych oraz podziale płaszczyzny ściany). Nie wiadomo jak wyglądał on w XVIII wieku. Źródła odnotowują wyłącznie, że był on dwukondygnacyjny[5].:
Po przejęciu dóbr przezMagnisów w 1804 roku, obiekt utracił rangę szlacheckiej siedziby, ale został zmodernizowany i otrzymał formę, którą w znacznej mierze zachował do dzisiaj (wyłącznie pomieszczenia z pierwszego piętra zostały gruntownie przebudowane na początku XX wieku, m.in. w miejsce drewnianychstropów z podsufitką i dekoracyjnymistiukowymirozetami założono nowe stropy ceramiczne na metalowych dźwigarach)[5].
Po 1945 roku obiekt zostałprzejęty przez władze polskie i zaadaptowany na biura dla administracji miejscowegoPGR-u. W 1977 roku część budowli uległa zniszczeniu i została rozebrana, a dwór prowizorycznie zabezpieczono. Obecnie obiekt stoi pusty[6].
Obiekt obecnie jest budowlą dwukondygnacyjną, założoną na wydłużonym planie o nieco zwichrowanej osi wzdłużnej, przykrytączterospadowym dachem z niewielkimilukarnami. Część północną,jednotraktową od południowej, dwutraktowej oddziela korytarz, w którym umieszczono trójbiegowe schody założone na planie litery T. We wnętrzach przyziemia zastosowanosklepienia kolebkowe,kolebkowe zlunetami isklepienia żaglowe. Elewację wschodnią (fasadę) i północną z pozostałościami wolutowegoszczytu uporządkowano i ujednolicono stylistycznie. W tym celu na kondygnacji piętra zastosowano podział ramowy w postacilizen wspartych na listowym gzymsie kordonowym, a okna oprawiono w tynkowe, uszakowate opaski i łukowate obdasznice, pod którymi zaprojektowano dekorację z motywami liści palmowych[5].