Drag queen (zang.in drag oznacza bycie w przebraniu przeciwnejpłci[1],queen – królowa) – określeniepostaci scenicznej kreowanej przezartystów przedstawiających postaciekobiece przy użyciu efektownych ubrań i mocnegomakijażu. Drag queen są najczęściejmężczyźni, ale mogą to być też osoby o innejtożsamości płciowej[2][3]. Przeciwieństwem drag queen sądrag king, czyli osoby odgrywające postacie męskie[4].
Termin został po raz pierwszy użyty w społeczności gejowskiej w USA w latach 20. i 30. XX wieku[5]. W tym okresie wNowym Jorku odbywały się pierwsze spektakle tego rodzaju[5].Drag byłoakronimem dladressed as a girl (ubrany jak dziewczyna),queen odnosiło się dla specyficznejafektowanej stylistyki[6]. Jako synonimudrag queen często używano określeniafemale impersonator (osoba udająca kobietę) lubmale impersonator[6]. Współcześnie uważa się jednak, że nie jest to adekwatne określenie, ponieważdrag queen wcale nie chcą być uważane za kobiety, chcą jedynie wskazać naperformatywny charakter płci[6]. Parodiując męskość czy kobiecośćdrag queen zwracają uwagę na teatralny charakterpłci kulturowej (gender)[6].
Zjawisko przedstawień, w których mężczyźni przebierają się za kobiety lub kobiety za mężczyzn ma długą tradycję w kulturach świata[7]. W starożytnym i XVII-wiecznym teatrze europejskim role kobiece były odgrywane przez mężczyzn[7]. Podobnie w japońskim teatrzekabuki wszystkie rolę kobiece są odgrywane przez mężczyzn[7]. W XX wieku w Japonii popularny stał się teatrTakarazuka Revue, w którym we wszystkich przedstawieniach role męskie odgrywają kobiety[7].
Drag queen odegrały istotną rolę wzamieszkach pod Stonewall, które zapoczątkowały ruch emancypacji gejów i lesbijek[7]. Z tego względu ich obecność jest istotna podczas parad równości.Drag queen odgrywają często role rzeczniczek i liderek społeczności LGBT[7].
Pierwszym whistorii kina filmem z udziałem drag queen była komediaThe Countess Charming (1917), w której aktor Julian Eltinge wcielił się w rosyjską hrabinę[8]. Pierwszym polskim filmem z występem drag queen byłoPiętro wyżej (1937)[9], w którymEugeniusz Bodo, jakoMae West, zaśpiewał piosenkę „Sex appeal”.
W dawnejNRD orazRFN estradowe występy drag queen nie miały związków ze środowiskamiLGBT i były częstym motywem działalności rozrywkowej anglosaskiego obszaru kulturowego, noszącym nazwętravesti(inne języki).
Makijaż, strój i choreografia drag queens są często przesadne lub zamierzenie karykaturalne i odróżniają je od „zwyczajnych” kobiet, robią to w celu uzyskaniasatyrycznego lub dramatycznego efektu. Elementem występu jest często upodobnienie się do znanych kobiet estrady, czasem ichparodia.
Drag queen nie zawsze sągejami lubtranswestytami, jako że dla drag queen celem przebierania się jest bawienie publiczności, nie zaś zaspokojenie swoich potrzeb seksualnych.
Wiele osób myli drag queen z transwestytami, a to bardzo duży błąd! Nawet w garderobie robiąc makijaż czy ubierając klipsy i perukę czuje się facetem i myślę jak facet[10].
Madamme Zaza
Nigdy nie udawałem, że jestem kobietą. Ile widzieliście kobiet, noszących siedemnastocentymetrowe obcasy, półtorametrowe peruki i obcisłe sukienki? Nie ubieram się jak kobieta, ubieram się jak drag queen!
Nie należy mylić osoby aktora z graną przez niego postacią sceniczną. Jeśli postać drag queen (do której zwracamy się w rodzaju żeńskim) gra mężczyzna, gdy występuje on poza sceną i prywatnie, należy się do niego zwracać w rodzaju męskim[11].
Adelon – postać kreowana przez Łukasza Rembasa, charakteryzatora, filmowca amatora, uczestnika polskiej edycji Mam Talent. Znany szczególnie jako impersonator Adele, jednak na swoim koncie ma również postaci takie jak Magda Gessler czy Violetta Villas i inne.
Charlotte – postać kreowana przez Daniela Michalskiego, polskiego aktywistę LGBT, polityka partii Zielonych, pierwszego kandydata, który startował do Parlamentu Europejskiego[11].
Joanna Mizielińska, Agata Stasińska: Drag king / drag queen. W: Monika Rudaś-Grodzka (red.): Encyklopedia gender: płeć w kulturze. Warszawa: 2014, s. 94–97.ISBN 978-83-7554-816-7.
Shaeleya Miller: Drag. W: Nancy Naples (red.): The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies. 2016, s. 94–97.DOI:10.1002/9781118663219.wbegss657.
