Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Doksa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
 Zobacz też:Doxa – marka szwajcarskich zegarków.

Doksa (stgr. δόξα) – wfilozofii starożytnej Grecji mniemanie, złudne lub niepewne przekonanie czy też poznanie, przeciwstawiane prawdzie czy pewnej i niepodważalnej wiedzy (stgr. ἐπιστήμη,episteme)[1].

Pierwszym filozofem, u którego pojawia się to pojęcie byłParmenides.Doksa jest jedyną wiedzą dostępną śmiertelnikom,prawdę znają jedynie bogowie[2].

Bardziej rozbudowaną koncepcjędoksy wprowadziłPlaton.Doksa była u niego złudną i niepewną wiedzą opartą nazmysłach. Przeciwstawiał on ją wiedzy pewnej,episteme, opartej narozumie i polegającej na postrzeganiuświata idei. W swoim dialoguPaństwo, w znanym fragmencie poświęconymjaskini opisuje stopnie poznania, dzieląc zarównodoksę, jak iepisteme na dwa poziomy.Doksa dzieli się na wyobrażenie (eikasia,stgr. εıχασıα), dotyczącą obrazów zmysłowych, i wiarę (pistis, πıστıς), dotyczącą samych rzeczy zmysłowych. Ponad dwoma poziomamidoksy znajdują się dwa kolejne poziomyepisteme, poznanie pośrednie i bezpośrednie[3].

Pojęcie było szeroko stosowane również przez późniejszych filozofów, m.in.Arystotelesa iEpikura[2].

Od tego pojęcia, pochodzi słowodoksografia, czyli starożytną formę literacką, w której zebrano poglądy filozofów (np.Żywoty i poglądy słynnych filozofówDiogenesa Laertiosa)[2].

W odmiennym znaczeniu, słowo to używane było wSeptuagincie, gdzie oznaczałochwałę[2].

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. doksa, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-28] .
  2. abcdPreus 2007 ↓, s. 93.
  3. Reale 2001 ↓, s. 200-201.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Anthony Preus: Historical Dictionary of Ancient Greek Philosophy. Lanham, Maryland – Toronto – Oxford: The Scarecrow Press, Inc, 2007.ISBN 0-8108-5487-2.
  • Giovanni Reale: Historia filozofii starożytnej. T. 2. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2001.
Epistemologia
przedmiot
przykłady
zagadnień
definicyjne
inne
podziałsądów
iprzekonań
według treści (przedmiotu)
według pewności
uzasadnienia
zjawiska
rozumowanie
noeza
poglądy na
możność
poznania
realizm
sceptycyzm
pragmatyzm
idealizm
antyrealizm
poglądy na
źródła
poznania
racjonalizm
(aprioryzm)
empiryzm
(aposterioryzm)
fundacjonalizm
irracjonalizm
inne
tradycje
idealizm
niemiecki
kantyzm
heglizm
idealizm
anglosaski
pozytywizm
inne
powiązane
dyscypliny
filozofii
naukoznawstwa
inne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Doksa&oldid=75072073
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp