| Diictodon | |||
 Szkielet diiktodona | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | Diictodon | ||
| Gatunki | |||
| |||
Diictodon jest nazwą rodzajowąterapsyda należącego dodicynodontów, żyjącego w późnympermie (około 255 milionów lat temu). Jego szczątki odkryto na terenieAfryki iAzji (w rzeczywistości prawie połowa południowoafrykańskich permskichkręgowców to diiktodony). Ten mały roślinożerca był jednym z odnoszących największy sukces permskichsynapsydów.
Diiktodony miały względnie duże głowy zakończone dziobowatymi szczękami. Zarówno samce, jak i samice posiadały po parze kłów wystających z górnej szczęki. Zauważalny jest jednakdymorfizm płciowy, gdyż kły samców były dłuższe niż samic. Zwierzęta posiadały mocne kończyny przednie i tylne, każdy zaopatrzony w pięć palców. Diiktodony prawdopodobnie posiadały dobrywęch isłuch. Kręgosłup tego terapsyda wyginał się na boki w czasie chodzenia, co jest pierwotną,gadzią cechą. Natomiast szczęki posiadały już cechyssaczegopołączenia stawowego (diiktodon posiadał jużkosteczki słuchowe).
Diiktodon wiódł już żywot dość podobny do ssaków. Przede wszystkim kopał jamy, które mogły dochodzić do 1,5 metra głębokości. Wiele z nich usytuowanych było na terenach zalewowych. Prawdopodobnie duża część znajdowanych w nich osobników zginęła w czasie zalania kryjówki. Kopanie jam mogło być związane z próbą uniknięcia gorąca, które panowało na śródlądowych pustyniachPangei. W środku norek odkryto gniazda. Niektóre z nich zawierały szczątki dwóch osobników. Może to wskazywać na to, że terapsydy te łączyły się w pary. Diiktodony nie były narażone na współzawodnictwo z innymi rodzajami. W związku z tym, zapewne walczyły między sobą o ubogie, pustynne pożywienie.
Jak wszystkie dicynononty, diiktodony były roślinożercami. Używały prawdopodobnie swych kłów do zbierania pożywienia. Tak jak dzisiejsze zwierzęta pustynne, musiały posiadać niezwykle wydajnyprzewód pokarmowy, co związane jest z problemami w zaopatrzenie w środki odżywcze roślin pustynnych. Możliwe też, że diiktodony wykopywały bogate w wodębulwy roślin.
Podczas gdy inna grupa terapsydów dała początek ssakom, dicynodonty, do których zalicza się diiktodony, przekształciły się wraz z następnymi milionami lat w duże, roślinożerne formy. Zaliczamy do nich takie rodzaje jakLystrosaurus (który odniósł sukces poWielkim Wymieraniu końcapermu) orazPlacerias, żyjący współcześnie z pierwszymidinozaurami. Mimo wszystko, zwierzęta te zostały wyparte ze swej niszy przezprozauropody i wymarły bezpotomnie.
Zwierzę zostało pokazane w jednym z odcinków serialu "Zanim przywędrowały dinozaury". Przedstawiono go jako ogniwo pośrednie między wcześniejszymi terapsydami a lystozaurami.
← mln lat temu Diiktodon | ||||||||||||
| ←4,6 mld | 541 | 485 | 443 | 419 | 359 | 299 | 252 | 201 | 145 | 66 | 23 | 2 |