Deksrazoksan

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 4-[(2S)-2-(3,5-dioksopiperazyn-1-ylo)propylo]piperazyno-2,6-dion Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. dexrazoxanum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C11H16N4O4
Masa molowa	268,27 g/mol
Wygląd	biały lub białawy proszek[1]
Identyfikacja
Numer CAS	24584-09-6
PubChem	71384
DrugBank	DB00380
SMILES CC(CN1CC(=O)NC(=O)C1)N2CC(=O)NC(=O)C2
InChI InChI=1S/C11H16N4O4/c1-7(15-5-10(18)13-11(19)6-15)2-14-3-8(16)12-9(17)4-14/h7H,2-6H2,1H3,(H,12,16,17)(H,13,18,19)/t7-/m0/s1 InChIKey BMKDZUISNHGIBY-ZETCQYMHSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie słabo rozpuszczalny[2] w innych rozpuszczalnikach DMSO: >20 g/l[1] Temperatura topnienia 191–197 °C[2] logP −2,6[2] Kwasowość (pKa) 2,1[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki:dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-07-14] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H315,H319,H335 Zwroty P P261,P305+P351+P338 Numer RTECS TL6390000 Dawka śmiertelna LD10 500 mg/kg (mysz, dootrzewnowo)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	V03AF02
Farmakokinetyka Działanie przeciwnowotworowe, immunosupresyjne Biodostępność 100% (dożylnie) Okres półtrwania 2,5 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek <2% Metabolizm wątrobowy inerkowy Wydalanie 42% zmoczem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylnie Objętość dystrybucji 9–22,6 l/m²
Multimedia w Wikimedia Commons

Deksrazoksan (łac. dexrazoxanum) –organiczny związek chemiczny,S-(+)-enancjomerrazoksanu (diimidu metylowej pochodnejkwasu wersenowego). Wykazuje działanie chroniąceserce przed kardiotoksycznymiskutkami ubocznymi stosowania antracyklin^[3][4][5] takich jakdoksorubicyna^[6].

Deksrazoksan zapobiega chelatowaniużelaza przezantracykliny, a szczególnie przez ich metabolity z otwartym pierścieniem. Uważa się, że właśnie techelaty powodująwolnorodnikowystres oksydacyjny, który odpowiada za uszkodzenie mięśnia sercowego^[7][8]. Dodatkowo, deksrazoksan wykazuje działanie przeciwnowotworowe polegające na hamowaniu aktywnościtopoizomerazy II^[9].

Podczas dożylnego/dotętniczego podawania antracyklin może dojść dowynaczynienia, które prowadzi do wystąpieniamartwicy tkanek. Deksrazoksan chroni tkanki przed wystąpieniem objawów wynaczynienia, choć mechanizm tego działania nie jest znany^[10][11][12].

Deksrazoksan, podany dożylnie, szybko przenika do tkanek, osiągając największe stężenie wwątrobie inerkach. Około 2% deksrazoksanu wiąże się z białkami osocza. Lek ulegahydrolizie wewnątrz komórek, w wyniku której powstaje końcowy metabolit o strukturze podobnej doEDTA^[13][14].
Deksrazoksan wykazuje dwufazowy okres półtrwania. I faza trwa 0,18-1 godz., II faza – 1,9-9,1 godz. Lek wydalany jest głównie z moczem, w 32–60% w postaci niezmienionej. Znacznie dłuższy okres półtrwania ma końcowy metabolit.

Deksrazoksan stosowany jest w leczeniu wynaczynienia antracyklin^[15].

• nadwrażliwość na deksrazoksan lub jakikolwiek inny składnik preparatu,
• ciąża ikarmienie piersią,
• kobiety w wieku rozrodczym, które nie mogą lub nie chcą stosować skutecznejantykoncepcji,
• jednoczesneszczepienie przeciwkożółtej febrze oraz inne szczepionki zawierające żywe drobnoustroje.

1. Deksrazoksyna nie działa na wynaczynienie związków niebędących antracyklinami (np.winkrystyna,mitomycyna,winorelbina).
2. Preparat należy podać nie później niż po 6 godzinach od wynaczynienia.
3. Leczenie deksrazoksanem może powodować wystąpienie efektu addytywnego z antracyklinami. Z tego powodu należy regularnie kontrolować parametry hematologiczne u chorych leczonych deksrazoksanem.
4. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów cierpiących na schorzenia wątroby i nerek.
5. Deksrazoksan wykazuje działaniemutagenne orazteratogenne. Mężczyźni przyjmujący lek powinni stosowaćprezerwatywy w trakcie leczenia oraz do 3 miesięcy po jego zakończeniu.

Podczas jednoczesnego stosowania deksrazoksanu ileków przeciwzakrzepowych należy kontrolowaćczas protrombinowy. Podanie choremu leczonemu deksrazoksanem szczepionki przeciwko żółtej febrze może doprowadzić do ostrego, uogólnionegoodczynu poszczepiennego, który może zagrażać życiu. Deksrazoksan zmniejsza wchłanianiefenytoiny. Może to doprowadzić do wystąpienia napadówpadaczki. Podczas jednoczesnego stosowania deksrazoksanu orazcyklosporyny lubtakrolimusu wzrasta ryzykochoroby rozrostowej układu chłonnego.

Występują bardzo często i mają różne nasilenie. Większość z nich mija jednak w trakcie leczenia. Najczęściej pojawiają się:

• zaburzenia przewodu pokarmowego (wymioty,nudności,biegunka,zapalenie śluzówki jamy ustnej),
• reakcje nadwrażliwości w miejscu podawania leku,
• gorączka,
• uczucie zmęczenia,
• zakażenia, trudno gojące się rany,
• zmniejszenie masy ciała,
• spadek łaknienia,
• bóle głowy,
• bóle mięśni,
• zaburzenia neurologiczne (utrata czucia, zawroty głowy, omdlenia, drżenie),
• krwawienia zdróg rodnych,
• duszności,
• łysienie,świąd,
• zakrzepowe zapalenie żył.

Wiele z tych objawów ubocznych wiąże się z jednoczesnym stosowaniem deksrazoksanu i antracyklin.

Preparat podaje się przez 3 dni, raz na dobę, w ściśle określonych dawkach^[16]:

• pierwszego dnia – 1000 mg/m² powierzchni ciała,
• drugiego dnia – jw.,
• trzeciego dnia – 500 mg/m² powierzchni ciała.

W przypadku pacjentów z powierzchnią ciała większą niż 2 m² nie należy przekraczać pojedynczej dawki 2000 mg.

• Savene –TopoTarget A/S – proszek 20 mg (w postacichlorowodorku) do sporządzania koncentratu + rozcieńczalnik do sporządzania roztworu doinfuzji.

• Sprawozdanie producenta preparatu (EPAR) [online] [dostęp 2009-04-19] [zarchiwizowane zadresu 2007-07-31] .
• Informacje o leku w serwisie RxList [online] [dostęp 2009-04-19] (ang.).

• ATC-V03
• Cytostatyki
• Imidy
• Diaminy

• Szablon cytowania zastosował alternatywną metodę analizy pola z opisem autora
• Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma
• Właściwość P231 taka sama jak wpisana lokalnie
• Właściwość P234 pobrana lokalnie
• Właściwość P235 pobrana lokalnie
• Odnośnik do Commons pobrany z Wikidanych (Związek chemiczny infobox)
• Właściwość P662 taka sama jak wpisana lokalnie
• Właściwość P715 taka sama jak wpisana lokalnie