Dark fantasy (pol.fantasy mroczna[1]) – podgatunek łączący ze sobąfantasy ihorror[2].
Należy zauważyć, iż dzieła zaliczane do tego gatunku są często kwalifikowane jakohorror lubfantasy, w zależności od tego, których cech posiadają więcej. W konsekwencji, terminemdark fantasy określa się często dzieła, które można by śmiało zaliczyć do bardzo różnych gatunków.
Prawdopodobnie najbardziej typowymi dziełami z gatunkudark fantasy są utworyH.P. Lovecrafta, które łączą w sobie fantasy i horror (oraz w mniejszym stopniuscience fiction), a nie można ich w prosty sposób zakwalifikować do żadnej z tych kategorii.
W tym kontekście termin „dark fantasy” oznacza pewien typ horrorów; staje się on jednak szybko własnym, oddzielnym gatunkiem. Różnica między horrorem a dark fantasy jest widoczna, gdyż w tym drugim gatunku, potwory typowe dla horroru (jakwampiry) posiadają pewne cechy, które dodają im „ludzkie oblicze” – jak na przykład podobną do ludzkiej motywację.Anne Rice i jejKroniki wampirów są chyba najbardziej znanym przykładem tego gatunku, zaś do innych liczących się autorów można zaliczyć między innymiThomasa Ligottiego iCelię Friedman. Rodzimym przykładem może być cykl powieści okotołakuKsinie, autorstwaKonrada T. Lewandowskiego.
W tym kontekście dark fantasy to opowieści, których akcja skupia się na elementach typowych dla horroru, miejscem akcji są jednak światymagii i miecza lubhigh fantasy. Mogą, lecz nie muszą być to światy stworzone specjalnie dla konkretnej opowieści. W tym sensie, dark fantasy jest uważany za podgatunek fantasy. PowieściMichaela Moorcocka oElryku to prawdopodobnie najbardziej znany przykład tego typu dark fantasy. Polskim przykładem może być sagaTeatr węży o Krzyczącym w CiemnościachAgnieszki Hałas[3].
Innym przykładem fantasy połączonej z horrorem są powieści osadzone w świecieRavenloft.
Ponieważdark fantasy nie jest zdefiniowana w przejrzysty sposób, czasami ciężko jest stwierdzić, czy dane dzieło należy do gatunkudark fantasy, czy jest to zwykłefantasy. Najłatwiej zauważyć to na przykładziegier fabularnych: mnogośćświatów określanych jako fantasy można zaliczyć także do dark fantasy. Przykładowo, trzy (niewydawane już obecnie) settingiDungeons & Dragons są często kwalifikowane do tego gatunku. Są toRavenloft,Dark Sun iPlanescape.
Inne gry fabularne dark fantasy to między innymiWarhammer Fantasy Roleplay (jak utrzymują twórcy jest to „oryginalna gra dark fantasy”;ang.„original dark fantasy game”), settingD20Midnight,Stormbringer i graElric oparta na prozieMichaela Moorcocka. Do gatunku zalicza się także gry związane zeŚwiatem Mroku (wydawnictwaWhite Wolf).
Polska gra fabularna należąca do tego gatunku toMonastyr.
Światgry komputerowej typuhack and slashDiablo (oraz w odrobinę mniejszym stopniu jejsequelu,Diablo II) także może być uważany za dark fantasy. W odróżnieniu od „typowego” fantasy, jakim jest na przykład (wydany również przezBlizzard Entertainment) światWarcraft,Diablo koncentruje się na mrocznych tematach związanych zdemonami ihorrorem. Także graAmerican McGee’s Alice może być zakwalifikowana do tego gatunku.
Tylko kilka filmów i seriali można zaliczyć do dark fantasy. SeriaKoszmar z ulicy Wiązów iPiątek 13. to przykłady filmów koncentrujących się na horrorowym aspekcie dark fantasy zaśLabirynt fauna iStraż Nocna skupiają się bardziej na aspekcie fantasy.Buffy: Postrach wampirów to z kolei serial, który należy do tego gatunku. Są w nim elementy typowe dla tradycyjnego fantasy (walka na miecze, bitwy o ocalenie świata, potężni czarnoksiężnicy), natomiast należące dohigh fantasyelfy,krasnoludy ismoki zostały zastąpione przezwampiry,demony i władców piekieł.
Wielekomiksów imang jest osadzonych w światach dark fantasy. Przykładem jest chociażby wydawnictwoTop Cow oraz mangaBerserk[4][5].
| Podgatunki |
|
|---|---|
| Czasopisma | |
| Kultura | |
| Nagrody | |
| Rasy w fantastyce | |
| Stworzenia w fantastyce | |
| Powiązane tematy |
