Daredevil (prawdziwe nazwiskoMatt Michael Murdock[1]) – fikcyjna postać (superbohater) zkomiksów wydawnictwaMarvel Comics oraz różnego rodzaju adaptacji. Został stworzony przezStana Lee iBilla Everetta[2]. Po raz pierwszy pojawił się wDaredevil Vol. 1 #1 z kwietnia1964 roku[1]. Twórcy chcieli stworzyć koncepcję superbohatera, który podobnie jakFantastyczna Czwórka, czy teżSpider-Man nie był pozbawiony pewnych wad[2]. W przypadku tej postaci „wadą” miała być niemożność widzenia, aczkolwiek z początku Lee obawiał się negatywnej reakcji osóbniewidomych, co jak później się okazało bezpodstawne, gdyż z czasem zaczął otrzymywać odorganizacji charytatywnych listy, w których wyrażano się pozytywnie o tym pomyśle[2]. Marvelowskiego Daredevila nie należy mylić z postacią komiksową o tej samej nazwie, która ukazywała się w komiksach wydawanych przez Lev Gleason Publications wlatach 40. i50.XX wieku[2].
Daredevil to pochodzący zHell’s Kitchen wNowym Jorku,niewidomy od dzieciństwa mściciel, który nocami walczy z przestępczością na ulicach metropolii w kostiumie diabła[1]. Charakteryzuje go niezwykle wyostrzony, radarowy słuch i zmodyfikowana biała laska, której używa w swoich akrobatycznych skokach. Pierwotnie jego kostium był żółty, później stał się czerwony. Jego pseudonim tłumaczy się najęzyk polski jako „śmiałek”, „szaleniec”, lub „odważny do przesady” (ktoś, kto podejmuje jakieś działanie, nie zważając na zagrożenie lub trudności)[3]. Na co dzień Matt Murdock pracuje jakoprawnik. Działalność Matta Murdocka ma związek z próbą pomszczenia śmierci jego ojca – znanegoboksera, który został zamordowany przez gangsterów za odmowę wzięcia udziału w ustawionej walce[1]. Znany jest także pod przydomkiemThe Man Without Fear (Człowiek Nie Znający Strachu)[1].
Nad seriąDaredevila pracowało wielu twórców komiksu. Stan Lee opuścił serię wraz zDaredevil vol. 1 #50, natomiast Bill Everett opuścił serię już po pierwszym numerze. Schedę po nim przejęli tacy rysownicy jak: Joe Orlando,Wally Wood, Bob Powell,John Romita, Sr.(inne języki),Gene Colan,John Romita, Jr.(inne języki),Joe Quesada i inni, natomiast autorami scenariuszy byli m.in. Ann Nocenti,Kevin Smith,Brian Michael Bendis,Ed Brubaker[2]. Postać Daredevila stała się popularna głównie za sprawą Franka Millera. Został on przydzielony do serii w 1979 roku (odDaredevil vol. 1 #158). Wraz z numerem#168 został jej scenarzystą[2]. Opuścił on serię trzy lata później, by powrócić do prac nad przygodami bohatera w wybranych projektach[2]. Jedną ze szczególnych zmian, jakie wprowadził Miller, było uczynienie z postacikatolika[2].
Daredevil był również bohaterem różnego rodzaju adaptacji komiksów Marvel Comics. W pierwszej planowanej wersji aktorskiej tej postaci, tytułową rolę miał zagrać Ben Carruthers (towarzyszyć mu miała w roliBlack Widow była żonaDavida Bowiego –Angela Bowie) w serialu telewizyjnym o przygodach superbohatera, jednak jego emisja nie doszła do skutku[4][5]. Kolejny raz Daredevil zagościł w filmie telewizyjnymHulk przed sądem (The Trial of the Incredible Hulk) z 1989, w reżyserii Billa Bixby'ego, a w rolę niewidomego mściciela wcielił sięRex Smith (występ postaci w filmie miał dać początekspin-offowi, który nie został zrealizowany)[5]. W filmieDaredevil z 2003 roku jego postać zagrałBen Affleck[6]. W serialu telewizyjnym dla platformyNetflix,Daredevil, tytułową rolę superbohatera graCharlie Cox[7].
Cosplay pierwszego kostium Daredevila (z Cosplayem Wolverine'a)
Geneza bohatera została opowiedziana w historiiDaredevil: The Man Without Fear autorstwaFranka Millera. Matt Murdock jako dziecko był samotnie wychowywany przez ojca Jacka „Battling Jack” Murdocka, byłego mistrzaboksu. Obaj mieszkali wnowojorskimHell’s Kitchen. Chłopiec idealizował swojego ojca, jednak ten pragnął by jego syn nie poszedł w jego ślady, gdyż były gwiazdor sportu stał się teraz narzędziem przestępców, biorącym udział w ustawianych walkach bokserskich, a także pracował jako żołnierzmafii, trudniący się zbieraniem długów[1][3].
Życie Matta zmieniło się w dniu, w którym udało mu się uratować na jezdni niewidomego starca przed potrąceniem go przez ciężarówkę. Kiedy jednak bliżej nieokreślona radioaktywna zawartość beczek, które wiozła ciężarówka, wylała się chłopcu na twarz, ten utracił całkowicie wzrok. Mimo iż chłopiec stał się odtąd ślepy, jego wszystkie pozostałe zmysły zostały wyostrzone, zwłaszcza zmysływęchu idotyku, a takżesłuchu, który przeistoczył się u Matta w specyficzny „zmysłradaru”[1][2]. Z początku Mattowi ciężko było żyć po utracie wzroku. Wszystko zmienił mężczyzna o przezwisku Stick (były mistrzninja), który wyszkolił go w sztukach walki i pokazał, jak przydatne mogą być jego wyostrzone zmysły w życiu codziennym oraz poruszaniu się po dachach ogromnego miasta[1][3]. Kiedy wydawało się, że życie Matta zaczyna wracać do normy, mafioso o przezwisku Fixer, będący przełożonym Jacka, nakazał mu poddać walkę. W czasie tego pojedynku bokserskiego Matt siedział na widowni, dlatego jego ojciec postanowił nie spełnić polecenia przełożonego i wygrał. Wściekły Fixer wydał wyrok śmierci na byłego mistrza, przez co Matt został sierotą. Kiedy nieco podrósł, wymierzył sprawiedliwość mordercy jego ojca[1][3].
Gdy Matt skończył studia prawnicze, postanowił dalej walczyć ze zbrodnią jako Daredevil – Człowiek Nie Znający Strachu. Jego przyjacielem, a później też wspólnikiem stał się Franklin „Foggy” Nelson, zaś ich sekretarką była piękna Karen Page (jedna z wielu kochanek Matta)[2][3]. Jeszcze w czasie uczęszczania do college'u poznałElektrę – ciemnowłosągreczynkę, będącąfemme fatale i doskonale wyszkoloną zabójczynią (postać wprowadzona przez Franka Millera)[2]. Kolejną ważną postacią poboczną był Ben Urich –reporter śledczy[2]. W czasie swojej kariery superbohatera, Daredevil miał też wielu wrogów. Wśród nich byli:Wilson Fisk (lepiej znany jako Kingpin) – brutalny mafioso i jeden z największych przeciwników bohatera; Owl – złoczyńca wyposażony w ostre szpony i urządzenie pozwalające mu latać; Bullseye – psychopatyczny morderca, który może przekształcić dowolny obiekt w śmiercionośną broń miotaną; Purple Man – przestępca, którego skóra wydziela substancję, dzięki której może kontrolować innych; Mr. Fear – złoczyńca korzystający z gazu, który wywołuje u ofiar paniczny strach, lub Stilt-Man – złoczyńca wykorzystujący mechaniczne szczudła by przerastać i zgnieść swoich przeciwników[2].
W historiiDaredevil: Odrodzony (Daredevil: Born Again) Franka Millera z 1986 roku (składająca się z numerówDaredevil vol. 1 #227-#233) Kingpin poznaje ukrytą tożsamość Daredevila za sprawą byłej dziewczyny Murdocka, Karen Page (przedstawiona na nowo przez Millera jakouzależniona od narkotyków gwiazda filmówpornograficznych), która sprzedaje Matta za działkę[2]. Dysponując tą wiedzą, Kingpin zaczął burzyć życie Murdocka, kawałek po kawałku[2]. W 1998 roku seria została wprowadzona na nowo. Wówczas pojawiła się kolejna ważna historii (składającej się z numerówDaredevil vol. 2 #1-#8) pod tytułemDaredevil: Diabeł stróż (Daredevil: Guardian Devil) autorstwaKevina Smitha iJoe Quesady, będącą w dużej mierze kontynuacjąDaredevil: Born Again[2].
Wraz z utratą wzroku przez Daredevila, jego cztery pozostałe zmysły zostały wyostrzone do nadludzkiego poziomu. Poza tym wykształcił się u niego tzw. „zmysłradaru”, który pozwala mu wykrywać kształty otaczającego go środowiska[1]. Dzięki szkoleniu jakie dał mu Stick, Matt stał się znakomitym akrobatą, a także mistrzemsztuk walki. Jego bronią jest specjalnie zmodyfikowanabiała laska, której używa do walki[1].
Kingpin / Wilson Fisk – publiczniebiznesmen ifilantrop, jednak przed opinią publiczną skrywa fakt bycia czołową figurą w przestępczym świecie Nowego Jorku. Choć wygląda na otyłego, w rzeczywistości jest umięśniony. Jednocześnie jest inteligentny i gotowy na wszystko, dzięki czemu unika sprawiedliwości. Pierwotnie wróg Spider-Mana, za sprawą Franka Millera stał się największym wrogiem Daredevila[2]. W filmowej adaptacji z2003 roku byłAfroamerykaninem.
Owl / Leland Owlsley – jeden z głównych wrogów Daredevila, posługujący się tematykąsów. Wyposażony jest w ostre szpony i urządzenie pozwalające mu latać.
Dłoń (ang.Hand) – organizacja doskonale wyszkolonychninja.
Purple Man / Zebediah Killgrave – chorwacki były szpieg, którego skóra wskutek kontaktu eksperymentalnego gazu skóra nabrałapurpurowego koloru. Wydzielaferomony, dzięki którym może wpływać na wole innych ludzi. ArcywrógJessiki Jones.
Gladiator / Melvin Potter – chory psychicznie krawiec uzbrojony w tarcze piłowe na nadgarstkach. Dzięki pomocy prawnej od Matta Murdocka zszedł ze złej drogi, jednak w wyniku knowań Mister Feara kompletnie oszalał[8].
Stilt-Man / Wilbur Day – inżynier, który skonstruował dla siebie pancerz wyposażony w wysuwające się teleskopowo nogi, umożliwiający mu wzniesienie się na znaczną wysokość.
Leap-Frog / Vincent Patilio – złodziej i poszukiwacz przygód ubrany w strój żaby, dzięki któremu ma możliwość wykonywania długich i wysokich skoków. Po pewnym czasie zszedł ze złej drogi i zajął się życiem rodzinnym.
Matador / Manuel Eloganto – byłymatador, który nie cieszył się popularnością z powodu swej brutalności przysiągł zemstę na ludzkości[9].
Mysterio / Quentin Beck – pierwotnie przeciwnik Spider-Mana, wykorzystującyefekty specjalne isztukę iluzji aby rozproszyć przeciwnika. Mając opinię drugoligowego superzłoczyńcy i po wykryciu raka chciał zakończyć życie epickim wpędzeniem w szaleństwo Daredevila, którego uznał za takiego samego drugoligowca. Po starciu z Daredevilem w historiiDaredevil: Diabeł stróż popełniłsamobójstwo.
Elektra Natchios – grecka zabójczyni, zakochała się w Daredevilu. Została zabita przez Bullseye’a, a następnie wskrzeszona.
Natasza Romanow/Czarna Wdowa – rosyjska super-agentka, która została członkiniąAvengers, była dziewczyną Daredevila i partnerowała mu w jego działaniach superbohatera.
Franklin „Foggy” Nelson –partner Matta Murdocka, razem z nim prowadzący kancelarię prawną.
Karen Page – była sekretarka Murdocka i Nelsona. Miała romans z Mattem. Po wyjeździe do Hollywood Później stoczyła się przez uzależnienie od narkotyków i grywanie w filmach porno. Została zamordowana przez Bullseye’a.
Ben Urich – nowojorskidziennikarz śledczy, pracujący dlaThe Daily Bugle. Jeden z nielicznych cywilów znających prawdziwą tożsamość Daredevila.
Spider-Man / Peter Parker – ukąszony przez napromieniowanegopająka, Peter zyskał jego moce. Wykreował tożsamość Niesamowitego Człowieka-Pająka, dla zarabiania pieniędzy. Po tym, jak jego wujek został zamordowany, podjął on decyzję o zostaniu superbohaterem. Podobnie jak Daredevil, chroni Nowy Jork przed złoczyńcami.
Punisher / Frank Castle – zabójca przestępców, który ze względu na metody swojego działania często wchodzi w konflikt z Daredevilem, ale też czasem staje się jego tymczasowym sprzymierzeńcem.
Power-Man / Luke Cage – czarnoskóry bohater obdarzony pancerną skórą, będący przyjacielem Daredevila i pełniący czasem rolę ochroniarza Matta Murdocka.
Daredevil (vol. 1) #183-191, pojedyncze historie zWhat If? #28, 35,Bizarre Adventures,Marvel Graphic Novel #24 oraz powieść graficznaElektra Lives Again
↑abcdefghijkAndrew J. Darling: The Marvel Encyclopedia: The Definitive Guide to the Characters of the Marvel Universe. Wielka Brytania: Dorling Kindersley, 2006, s. 146-147.ISBN 978-0756623586. (ang.).
↑abcdefghijklmnopqMarc-Oliver Frisch: Encyclopedia of Comic Books and Graphic Novels. M. Keith Booker (red.). T. 1. Santa Barbara: Greenwood, maj 2010, s. 133-136.ISBN 978-0-313-35746-6. (ang.).
↑And a Blind Man Shall Lead Them. Thomas McLaughlin Jr. (reż.), Steve Granat, Cydne Clark (scen.).Fantastyczna Czwórka. lokalna dystrybucja. 23 września 1995. Odcinek 1, sezon 02.