Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Dżakarta

Na mapach:Ziemia6°10′30″S 106°49′43″E/-6,175000 106,828611
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł od 2018-12 zawiera treści, przy którychbrakuje odnośników do źródeł.
Należy dodaćprzypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listyźródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach:Encyklopedia PWN •Google Books • Google Scholar •BazHum •BazTech •RCIN • Internet Archive (texts /inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tego artykułu.
Specjalny Region Stołeczny Dżakarta
Daerah Khusus Ibukota Jakarta
Ilustracja
Od góry i od lewej: ratusz, rondo Hotelu Indonezja, panorama,stadion Gelora Bung Karno, Park Miniatur Piękna Indonezja, Monumen Nasional, pałac Merdeka,meczet Istiqlal
HerbFlaga
HerbFlaga
Dewiza:sanskrytJaya Raya
(pol. Zwycięska i Wielka)
Państwo

 Indonezja

Prowincja

Dżakarta

Data założenia

397

Gubernator

Heru Budi Hartono

Powierzchnia

661,52 km²

Wysokość

16[1] m n.p.m.

Populacja
• liczba ludności


11 135 191
(30 czerwca 2024)

Nr kierunkowy

0 21

Kod pocztowy

1xxx0

Tablice rejestracyjne

B

Podział miasta

5 miast, 1 regencja

Położenie na mapie Indonezji
Mapa konturowa Indonezji, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Specjalny Region Stołeczny Dżakarta”
Ziemia6°10′30″S 106°49′43″E/-6,175000 106,828611
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Dżakarta (indonez. Jakarta, dawn.Batavia) –stolica i największe miastoIndonezji, w północno-zachodniej częściJawy,dziewiąta aglomeracja świata z 31 760 000 mieszkańców[2].

Nazewnictwo

[edytuj |edytuj kod]

Wcześniejsze nazwy miasta to:Sunda Kelapa (397–1527),Jayakarta (1527–1619),Batavia (1619–1942) orazDjakarta (1942–1972).

Geografia

[edytuj |edytuj kod]

Dżakarta jest położona na północno-zachodnim wybrzeżuJawy, przy ujściu rzekiCiliwung dozatoki Dżakarta, która jest częściąMorza Jawajskiego. Północna część Dżakarty jest równinna i leży na wysokości ok. 8 mn.p.m. Jest to przyczyną częstego zalewania miasta wodami morskimi. Południowa część jest pagórkowata. Przez miasto przepływa ok. 13 rzek, głównie płynących z południa w stronę Morza Jawajskiego. Najważniejszą rzeką jest Ciliwung, która dzieli miasto na części wschodnią i zachodnią.

Klimat

[edytuj |edytuj kod]

Zgodnie zklasyfikacją klimatyczną Köppena, Dżakarta charakteryzuje się gorącym i wilgotnymrównikowym klimatemsawann (Aw)[3]. Środek pory wilgotnej wypada w styczniu (z miesięcznymi opadami równymi 350 milimetrów), natomiast suchej przypada w sierpniu (średnie miesięczne opady równe 60 milimetrów)[4]. Przez cały rok w mieście występuje wysoka wilgotność powietrza z dzienną temperaturą wahającą się pomiędzy 24 i 34 °C[5].

Historia

[edytuj |edytuj kod]
Batavia, Holenderskie Indie Wschodnie, 1661

Miasto zostało założone pod koniec IV w. jako Sunda Kelapa. W 1527 r. znalazło się pod kontrolą sułtanatuBantam (wówczas zmieniono jego nazwę naJayakarta).

Pod koniec XVI w. naJawie pojawili się Holendrzy. W 1619 r. Holendrzy pod dowództwemJana Pieterszoona Coena zdobyli miasto i założyli na jego terenie twierdzęBatavia, która stała się główną siedzibą holenderskiejKompanii Wschodnioindyjskiej i kolonii holenderskiej Indii Wschodnich, nazywane też Djakarta. W 1740 r. miała tu miejsce masakra chińskiej ludności, nazwanaBatavia 1740[6]. Silne trzęsienie ziemi zniszczyło miasto w 1699 r. Po kilku latach w rękach brytyjskich w 1814 r. Batavia powróciła w ręce Holendrów.

W okresie 1942–1945 miasto znajdowało się pod okupacją wojskjapońskich. PoII wojnie światowej, mimo ogłoszenia niepodległości, miasto zostało zajęte przezHolandię. Dopiero w 1949 r. miasto znalazło się w niepodległejIndonezji i stało się jej stolicą. Po uzyskaniu niepodległości stolica została przemianowana na Dżakartę[7].

Administracja

[edytuj |edytuj kod]
Dżakarta
Widok na wysokościowce Dżakarty w nocy – w środkuWisma 46, 2011
Bakrie Tower – jeden z wyższychwieżowców w Dżakarcie

Oficjalnie Dżakarta nie jest miastem, aleprowincją ze specjalnym statusem stolicyIndonezji. Miasto jest administrowane tak, jak każda inna prowincja indonezyjska. Przykładowo Dżakarta magubernatora (zamiastburmistrza) i jest podzielona na kilka podregionów, z których każdy ma swój system administracyjny. Dżakarta, jako prowincja, jest podzielona na 5miast (kota), wcześniejgminy, każda kierowana przez burmistrza, i jednąkabupaten zarządzaną przezbupati. W sierpniu 2007 Dżakarta przeprowadziła pierwsze wybory, wyłaniające gubernatora. Wybory wygrał Fauzi Bowo. Wcześniej gubernatorzy byli wybierani przez lokalny parlament. Głosowanie jest częścią planu decentralizacji kraju, pozwalającej na bezpośrednie wybory lokalne na kilku obszarach[8].

Lista miast Dżakarty:

Jedyną regencją Dżakarty są:

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Najbardziej charakterystyczne punkty miasta toGiełda Papierów Wartościowych,Centralny Bank Indonezyjski orazMonumen Nasional (Tugu Monas). Miasto jest siedzibąASEAN. W mieście są dwa czynne porty lotnicze:Soekarno-Hatta iHalim Perdanakusuma oraz nieużywany jużKemayoran. W Dżakarcie odbyły sięIgrzyska Azjatyckie 1962 oraz wyboryMiss World 2013.

Kultura

[edytuj |edytuj kod]

Jako gospodarcza i polityczna stolica Indonezji, Dżakarta przyciąga wielu imigrantów, zarówno z zagranicy, jak i z kraju. Wielu imigrantów przybywa z innych części wyspy, wprowadzając ze sobą wpływy językowe o podłożujawajskim isundajskim, a także tradycyjne jedzenie i zwyczaje.

Potoczna nazwa miasta to „DużyDurian[7].

MianemBetawi (orang Betawi) określa się potomków ludności żyjącej wokół Batawii (nazwa Dżakarty podczas ery holenderskiego kolonializmu). Betawi kształtowali się jako grupa etniczna w okresie od XVII do XIX wieku; są potomkami różnych indonezyjskich grup etnicznych oraz ludności spozaAzji Południowo-Wschodniej[10]. Betawi uchodzą za rodzimych mieszkańców Dżakarty (orang Jakarta asli)[11]. Język i kultura Betawi odróżnia ich od imigrantówsundajskich orazjawajskich. Ich język stanowi formęmalajskiego z wpływami jawajskimi, chińskimi, arabskimi i innymi. Dżakarcki dialektjęzyka indonezyjskiego jest luźno oparty najęzyku betawi[12][13].

Od wielu wieków w Dżakarcie mieszka również znaczna społecznośćchińska. Oficjalnie stanowią oni 6% populacji Dżakarty, choć liczba ta może być niedoszacowana[14].

W Dżakarcie znajduje się kilka centrów kulturalnych, takich jakPlaza Senayan. Muzykę tradycyjną, także przedstawieniawayang (teatr) oraz z użyciemgamelan, można często znaleźć w ekskluzywnych hotelach. Jako największe miasto i stolica kraju, Dżakarta przyciąga narodowe talenty, które mają nadzieję znaleźć tu szerszą publikę i sukces.

Jednakże kultura Betawi jest rzadko spotykana w samej Dżakarcie. Znacznie łatwiej jest napotkać ślub oparty na kulturze jawajskiej bądź Minang niż ceremonię zaślubin opartą na kulturze Betawi. Podobnie łatwiej jest usłyszeć jawajski gamelan niżGambang Kromong (połączenie muzyki Betawi z muzyką chińską) czy teżMarawis (połączenie muzyki Betawi z muzyką jawajską). Mimo to niektóre festiwale, takie jakJaksa Festival orazKemang Festival starają się promować muzykę Betawi poprzez zapraszanie do występów ich artystów[15].

Zabytki i atrakcje turystyczne

[edytuj |edytuj kod]
  • Stare Miasto
    • ratusz
    • pałac (XVIII wiek)
  • meczetMasjid Istiqlal – największy w Azji Południowo-Wschodniej[16]
  • Muzeum Narodowe, którego zbiory obejmują wszystkie epoki historyczne w dziejach Indonezji.

Miasta partnerskie

[edytuj |edytuj kod]

Ludzie związani z Dżakartą

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Dżakartą.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Jakarta (Indonesia). Norwegian Meteorological Institute and Norwegian Broadcasting Corporation 2007-2015. [dostęp 2016-06-11]. (ang.).
  2. Demographia World Urban Areas [online], Demographia, kwiecień 2019 [dostęp 2020-01-02] (ang.).
  3. MichaelM. Pidwirny MichaelM.,Tropical Moist Climates – A Climate Type [online], The Encyclopedia of Earth [dostęp 2014-11-22] [zarchiwizowane zadresu 2016-03-04] (ang.).
  4. PeterP. Turner PeterP.,Java (1st edition), Melbourne: Lonely Planet Publications, 1997, s.37,ISBN 0-86442-314-4 (ang.).
  5. Pogoda w Dżakarcie [online] [dostęp 2009-07-17] .
  6. General Information [online], embassy.qa [dostęp 2021-06-11] (ang.).
  7. abThe capital’s ‘childhood’ names [online], The Jakarta Post, 28 stycznia 2019 [dostęp 2025-11-15] (ang.).
  8. Dżakarta przeprowadza historyczne wybory [online] [dostęp 2009-07-17] (ang.).
  9. Liczba ludności w poszczególnych miastach [online] [dostęp 2009-07-17] [zarchiwizowane zadresu 2012-04-08] (indonez.).
  10. DinaD. Indrasafitri DinaD.,Betawi: Between tradition and modernity [online], The Jakarta Post, 26 kwietnia 2012 [dostęp 2025-11-15] (ang.).
  11. JacquelineJ. Knörr JacquelineJ.,Creole Identity in Postcolonial Indonesia, New York: Berghahn Books, 2014 (Integration and Conflict Studies 9), s. 90 i nast.,ISBN 978-1-78238-269-0,OCLC 878109191 (ang.).
  12. UliU. Kozok UliU.,Indonesian Native Speakers – Myth and Reality [online], 2016 [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane zadresu 2020-02-19] (ang.).
  13. ThomasT. Conners ThomasT.,JohnJ. Bowden JohnJ.,DavidD. Gil DavidD.,Valency classes in Jakarta Indonesian, [w:]AndrejA. Malchukov,BernardB. Comrie (red.),Valency Classes in the World’s Languages, t. 2: Case Studies from Austronesia, the Pacific, the Americas, and Theoretical Outlook, Berlin: Walter de Gruyter, 2015 (Comparative Handbooks of Linguistics 1/2), s. 941–986,DOI10.1515/9783110429343-003,ISBN 978-3-11-042934-3 (ang.).
  14. TimT. Johnston TimT.,Chinese diaspora: Indonesia [online], BBC News, 3 marca 2005 [dostęp 2009-07-17] (ang.).
  15. JacquelineJ. Knörr JacquelineJ.,Kreolität und postkoloniale Gesellschaft. Integration und Differenzierung in Jakarta, Frankfurt: Campus Verlag, 2007,ISBN 978-3-593-38344-6 (niem.).
  16. Praca zbiorowa,Podróże Marzeń – Indonezja, wyd. I, Warszawa: Mediaprofit sp. z o.o., 2007, s. 126,ISBN 978-83-60174-66-1 .

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Wikipedia
Wikipedia
Zobacz multimedia związane z tematem:
Dżakarta
Stolice państw Azji
Państwa nieuznawane
na arenie międzynarodowej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dżakarta&oldid=78058454
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp