Czynnik XIII (FXIII, czynnik stabilizujący fibrynę, czynnik Laki-Loranda^[1]) –czynnik krzepnięcia, który jestenzymem (transglutaminazą,EC 2.3.2.13) katalizującym (przy obecności jonów wapnia) jedną z ostatnich reakcji w kaskadzie krzepnięcia, polegającą na utworzeniu wiązań między cząsteczkamifibryny. W wyniku tej reakcji powstaje nierozpuszczalny w wodzie skrzep.

Czynnik Laki-Loranda (czynnik LL) to dawna nazwa, która pochodzi od węgierskich biochemików, którzy w 1948 roku odkryli ten enzym:Laszlo Loranda i Kolomana Laki^[2].

Proenzym (dawniej zymogen) FXIII jest glikoproteiną o masie cząsteczkowej około 320 kD, stanowiącąheterotetramer utworzony przez dwie podjednostki A i dwie podjednostki B. Podjednostki A i B kodują dwa różne geny:

• gen podjednostki AF13A znajduje się wlocus6p25-p24. Podjednostka A odpowiada za aktywnośćtransglutaminazową FXIII:katalizuje reakcję przyłączeniagrupy alkilowej do atomu azotu resztglutaminowych, które następnie reagują z resztamilizynylowymi innej cząsteczki fibryny.Masa cząsteczkowa podjednostki A wynosi około 83 kD.
• gen podjednostki BF13B znajduje się wlocus1q31-q32.1. Nie odkryto dotąd aktywności enzymatycznej kodowanego przezeń białka, być może podjednostka B jest tylko nośnikiem podjednostki A. Masa cząsteczkowa białka wynosi około 76,5 kD.

• FACTOR XIII, A1 SUBUNIT; F13A1 w bazieOnline Mendelian Inheritance in Man(ang.)
• FACTOR XIII, B SUBUNIT; F13B w bazieOnline Mendelian Inheritance in Man(ang.)

• ATC-B02
• Transferazy
• Krzepnięcie krwi
• Proenzymy

• Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma