Mapa fizyczna Czechosłowacji w latach 1920–1938Mapa Czechosłowacji w latach 1969–1990
Zmiany w Godłach i Herbach Czechosłowacji na przestrzeni lat
Duży Herb Czechosłowacji (1918-1939 i 1945-1960)Średni Herb Czechosłowacji (1938-1939 i 1945-1960)Mały Herb Czechosłowacji (1938-1939 i 1945-1960)Herb wielki Protektoratu Czech i Moraw (1939-1945)Herb Pierwszej Republiki SłowackiejGodło Czechosłowacji (1960-1990)Herb Czechosłowacji (1990-1992)
Czechosłowacja (cz.Československo,słow.Česko-Slovensko lubČeskoslovensko) – historyczne państwo wEuropie Środkowej, istniejące w latach 1918–1939 i 1945–1992. Jego stolicą byłaPraga.
PoII wojnie światowej, w 1945 roku, powrócono do formy jednego czesko-słowackiego państwa poprzez powołanieTrzeciej Republiki Czechosłowackiej. W 1948 roku w wynikupraskiego zamachu stanu władzę ostatecznie przejęli komuniści[13], a ze stanowiska dotychczasowego prezydenta zrezygnował Beneš, co symbolicznie zakończyło okres III republiki[14]. W 1960 roku władze czechosłowackieoktrojowały nową konstytucję, która oficjalnie przekształcała Republikę Czechosłowacką w kraj komunistyczny, dodając do nazwy państwa członSocjalistyczna. Okres stalinowski zakończył się w Czechosłowacji w roku 1960. Rozpoczęła się delikatnaodwilż, którą zakończyłaPraska Wiosna. Reformy z tego okresu spowodowały interwencję wojskUkładu Warszawskiego w roku 1968 i przywrócenie do władzy tzw. „twardogłowych”. Jedyną niewycofaną zdobyczą okresu praskiej wiosny była reforma administracyjna, która dzieliła kraj na dwie republiki –Czeską Republikę Socjalistyczną orazSłowacką Republikę Socjalistyczną[15][16].
Pod koniec lat 70. XX w. powstała w Czechosłowacji organizacja opozycyjnaKarta 77, do której należeli między innymiVáclav Havel,Pavel Kohout,Jiří Dienstbier i ks.Václav Malý. Ugrupowanie to przyczyniło się w dużej mierze do obalenia władzy komunistycznej w Czechosłowacji w roku 1989. Wtedy to usunięto ze stanowiska prezydentaGustáva Husáka, który sprawował władzę od 1975, a na jego miejsce powołano członka Karty – pisarza Václava Havla. W okresie jego rządów kraj przekształcono w republikę federalną, a ostatecznie zatwierdzonorozpad Czechosłowacji i powołano do życia z dniem 1 stycznia 1993 dwa oddzielne państwa –Czechy iSłowację[17].
Flaga Republiki Czeskiej jest taka sama jak flaga czechosłowacka. W następstwie rozpadu Czechosłowacji Słowacja przyjęła nową flagę, a Republika Czeska utrzymała flagę ze względu na jej historyczne więzi[18].
HistorykTimothy Snyder określił Czechosłowację jako „dziecko zachodnichdemokracji” i „nagrodę dla ludzi uznanych za sojuszników”. Państwo posiadało dobrą opinię międzynarodową i jako jedyny kraj tego regionu nie przeżyło przewrotu wojskowego ani zamachu stanu w okresie międzywojennym.Umowa pittsburska z 31 marca 1918 roku dała Słowakom gwarancję posiadania w nowej federacji własnej administracji, szkolnictwa, parlamentu, sądownictwa i uznania języka słowackiego za język urzędowy. Prezydent Tomáš Masaryk podpisał tę umowę, jednak później oceniał ją jako „fikcyjną w realizacji”. Na urząd premiera ośmiokrotnie wybierano osoby z Czech, a tylko jeden raz Słowaka:Milana Hodžę. W Banku Narodowym Czechosłowacji pracownicy pochodzenia słowackiego stanowili 8% bez żadnej reprezentacji na szczeblu kierowniczym. Filia znajdująca się w Bratysławie posiadała kierownictwo czeskie. W 1934 roku w Ministerstwie Rolnictwa pracowało 12% Słowaków, co prawie odzwierciedlało ich procentowy udział w ludności państwa, ale już w Ministerstwie Spraw Zagranicznych tylko 3% zatrudnionych było Słowakami, w Ministerstwie Sprawiedliwości 5%, a w Ministerstwie Handlu 4%. Pomimo kształcenia słowackich kadr urzędniczych na uczelniach wyższe stanowiska była obsadzane niemal wyłącznie przez Czechów[19].
Korpus oficerski Armii Czechosłowacji był obsadzony w 92% przez Czechów. Na 140 generałów służył tam tylko jeden Słowak i trzechRosjan. W kwestiach gospodarczych słowacki przemysł przegrywał konkurencję z czeskim. W kwestiach etnicznych pojawiały się formy dyskryminacji w postrzeganiu narodu słowackiego, a próby stworzenia nowego „narodu czechosłowackiego” polegały głównie na dążeniu do zasymilowania Słowaków z Czechami i ich wynarodowieniu. Wprowadzono kary za używanie łącznika w nazwie kraju pisanej jako Czecho-Słowacja. Opór Słowaków wyrażany też był wobecantykatolicyzmu czeskiej administracji, która wycofała z dni wolnych od pracy święta kościelneObjawienia Pańskiego iBożego Ciała, wprowadzając w zamian świętoJana Husa.Uniwersytet w Bratysławie posiadał zawsze rektora narodowości czeskiej. Jedyny słowacki profesor prawa na tej uczelniVojtech Tuka, zwolennik autonomii Słowacji, został osadzony w więzieniu bez wyroku sądu, na mocy decyzji administracyjnej[20].
↑Piotr Gursztyn: Ribbentrop-Beck czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2018, s. 103–104.ISBN 978-83-271-5758-4.
↑Piotr Gursztyn: Ribbentrop-Beck czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2018, s. 105.ISBN 978-83-271-5758-4.
↑Škorpila F. B.; Zeměpisný atlas pro měšťanské školy; Státní Nakladatelství; second edition; 1930; Czechoslovakia (Atlas geograficzny dla szkół podstawowych z 1930 r.).
↑Na podstawie „Encyklopedii wojskowej” z 1932 roku.
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
